ตะโพน คือเครื่องดนตรีประเภทเครื่องตีกำกับจังหวะที่มีบทบาทหน้าที่สำคัญในวงดนตรีปี่พาทย์ มีส่วนประกอบที่สำคัญ 2 ส่วน คือ
         1.หุ่นกลอง ทำจากไม้เนื้อแข็ง ขึ้นรูปเป็นทรงกระบอกป่องตรงกลาง ยาวประมาณ 50 ซม. แล้วขุดภายในให้เป็นโพรงทะลุถึงกัน โดยให้ด้านหนึ่งใหญ่ เรียกว่า ”หน้าเท่ง” มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 25 ซม. ด้านเล็ก เรียกว่า “หน้ามัด” มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 22 ซม. แล้วขึงหนังวัว ทายางรักตรงกลางหน้ากลองเป็นตำแหน่งของการติดข้าวสุกถ่วงเสียง บริเวณขอบหน้ากลองทั้งสองด้านถักเป็นห่วงเล็กๆ เรียกว่า “ไส้ละมาน” โยงร้อยไส้ละมานทั้งสองด้านด้วยหนังเรียด เช่นเดียวกับกลองสองหน้า บริเวณตรงกลางของหุ่นกลองร้อยเชือกหนังเรียดขัดเป็นรัดอกเพื่อเร่งเสียง ด้านบนพันหนังเรียดเป็นหูหิ้วเพื่อความสะดวกในการเคลื่อนย้าย
         2.เท้าตะโพน ทำจากไม้เนื้อแข็ง รองรับหุ่นกลองเพื่อให้ได้ระดับที่เหมาะสม คือ เมื่อวางบนเท้าตะโพน หุ่นกลองจะอยู่ในระดับอกเสมอมือทั้งสองข้างของผู้บรรเลง
         ตะโพนไทยนั้น มีบทบาทสำคัญอยู่ในวงปีพาทย์ โดยมักจะบรรเลงคู่กับกลองทัด