ระนาดเอกเหล็ก เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องตีที่มีเสียงไพเราะ กังวาน นุ่มนวล ถูกสร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เพิ่มเติมประสมเข้ากับวงดนตรีปี่พาทย์ มโหรีเดิม ที่มีลักษณะการประสมวงเป็นวงเครื่องคู่ให้เป็นวงเครื่องใหญ่ ทำหน้าที่ตีสอดประสานกับระนาดเอกเพื่อความไพเราะสนุกสนาน
         ระนาดเอกเหล็กมีส่วนประกอบที่สำคัญ คือ
         1.ลูกระนาด เดิมทีทำจาก ทองเหลืองหรือสัมฤทธิ์ ตี หรือหล่อ ขึ้นรูปให้ได้ขนาดตามที่ต้องการ ลดหลั่นกันไปตามจำนวนเช่นเดียวกับระนาดเอก คือ 21-22 ลูก ทำการปรับแต่งเทียบเสียงโดยการ ตะไบ หรือขูดข้างใต้ลูกเหล็กนั้นให้ได้เสียงตามที่ต้องการ
         ลูกระนาดเอกเหล็ก เสียงต่ำสุด (เรียกว่า ลูกทวน) มีความยาวประมาณ 23.5 ซม. กว้างประมาณ 5 ซม. ลูกที่มีเสียงสูงสุด (เรียกว่าลูกยอด) มีความยาวประมาณ 19 ซม. กว้างประมาณ4 ซม.
         2.รางระนาด ทำจากไม้เนื้อแข็งชนิดต่าง ๆ มักทำจากวัสดุเช่นเดียวกับระนาดเอกเพื่อให้มีความสวยงามและเหมาะสมเข้าชุดกัน โดยทำเป็นกล่องสี่เหลี่ยมผืนผ้า ตอนบนแผ่กว้างออกเป็นราง วางไม้ระกำหรือในปัจจุบันนิยมใช้เส้นยางเล็กๆ ติดรางตลอดตามความยาว เพื่อรองรับ ลูกระนาดแทนการร้อยเชือกแบบระนาดเอก บริเวณเท้าของรางระนาดนิยมติดเป็นล้อเล็กๆเพื่อการเคลื่อนย้ายระนาดเอกเหล็กที่มีน้ำหนักมากได้คล่องตัวขึ้น
         3.ไม้ระนาด ก้านไม้ทำจากไม้ไผ่แก่จัด เช่นเดียวกับระนาดเอก แต่มักจะมีขนาดใหญ่กว่า ตอนปลายแทงทะลุแป้นหนังที่ดินที่ตัดเป็นปื้นวงกลมคล้ายไม้ฆ้องแต่มีขนาดที่บางกว่า