Read me 13 - page 43

| July-August 2012 43
การได้เข้ าร่วมทำ�กิ จกรรมกับเพื่อนนั กศึกษา รวมทั้ งได้ไป
แลกเปลี่ยนความคิ ดเห็นกับชาวบ้ านที่ประสบปัญหาในพื้ นที่
ต่างๆ ถือเป็น ‘จุดเปลี่ยน’ สำ�คั ญของชีวิตการณ์ เขาคิ ดว่า
‘พื้นที่’ สำ �หรับพู ดคุยถึ งประเด็นทางสังคมเป็ นสิ่ งจำ �เป็น
‘การเรียนรู้นอกห้ องเรียน’ ผ่ านการทำ�กิจกรรมนักศึ กษา
ถือ เป็ น ‘ ปั จจั ย ’ สำ �คั ญใ นการ เปิ ด โ ลกทั ศน์ ของ เ ขา
และสั่นคลอนความเชื่อเดิมๆ ที่เคยยึ ดถือ เขาเล่ าว่า แต่เดิม
เขาไม่เคยมองว่ าสังคมมี ปั ญหา คิ ดว่าเป็ นเรื่ องธรรมดา
แต่เมื่ อได้ออกไปสั มผัสกั บความเป็ นจริ งแล้ว เขาพบว่ า
สังคมมีปั ญหาเกือบทุกส่ วน ทั้งในการออกแบบโครงสร้าง
สังคมและในระดับการปฏิบั ติ แทนที่ จะนิ่งเฉยต่ อสิ่งเหล่ านี้
การณ์เลือกที่จะลงมือแก้ไขปัญหาในส่ วนที่เขาสามารถทำ�ได้
“เราคิดว่ าสิ่งหนึ่งที่ การทำ �กิจกรรมมี ผลต่อการใช้ชี วิ ต
อย่างชัดเจนก็ คือ มันทำ�ให้เราถามคำ �ถามที่ตรงจุ ดมากขึ้น
ในการใช้ชี วิต แต่ก่อนเรามั กจะตอบคำ�ถามที่สังคมตั้ งไว้ให้ ...
แต่พอเราได้มาทำ �กิจกรรมและแลกเปลี่ยนกับคนที่ทำ�กิ จกรรม
ด้วยกั น มันทำ�ให้เรากลายเป็นคนที่ จะริเริ่มตั้งคำ�ถามในการใช้
ชีวิตของเราเอง และพยายามตอบไปตามนั้น”
เมื่อจบการศึกษา การณ์มุ่ งมั่นที่จะทำ�งานที่ เป็นประโยชน์
กับสั งคม ชีวิตการทำ�งานของเขาเริ่มต้นที่โครงการนิติธรรม
สิ่งแวดล้อม และยั งทำ�อยู่ จนถึงปัจจุบั น รวมเป็นเวลา 5 ปี
องค์กรดั งกล่าวเป็นองค์ กรพัฒนาเอกชนที่ทำ �คดีช่วยเหลื อ
ประชาชนในทางกฎหมายที่ เกี่ ยวข้ องกับสิ่ งแวดล้อม
แม้ จะ เ น้ นแก้ ปั ญหาที่ เ กิ ดจากกา รบั งคั บ ใ ช้ กฎหมาย
แต่ก็ ไม่ได้ ละเลยปั ญหาเชิงโครงสร้ าง โดยมี การรณรงค์
เพื่อแก้ ไขกฎหมายบางเรื่ องด้ วย ระหว่ างการทำ �งาน
การณ์ ได้ เข้ าร่ วมโครงการอาสาสมั ครนั กกฎหมายสิ ทธิ
มนุษยชนของมูลนิ ธิอาสาสมัครเพื่ อสังคม ได้รับการอบรม
และผ่านกระบวนการต่างๆ ร่ วมกับเพื่ อนนักกฎหมายรุ่ นใหม่
เป็นเวลา 1 ปี แม้ โครงการจะสิ้นสุ ดแล้ว แต่ ยังมีการรวม
ตัวกันของอาสาสมั ครกลุ่มนี้อยู่ พวกเขาได้ ก่อตั้งเครือข่าย
นักกฎหมายเพื่อสิทธิมนุ ษยชนขึ้ น ปัจจุบั นมี ทั้งหมด 4 รุ่น
รวมสมาชิกกว่ า 100 คน มีการจัดองค์กร มีเจ้าหน้าที่ประจำ�
และระดมสมาชิกมาทำ�งานร่วมกั นในแต่ละปี ซึ่งเกิดขึ้ นจาก
การสร้างพื้ นที่ที่ รวมเอานั กกฎหมายรุ่นใหม่ เข้ามาทำ �งาน
ด้วยกั นเป็นกลุ่ มก้ อน โดยโครงการที่มู ลนิ ธิอาสาสมั คร
เพื่อสังคมริเริ่มขึ้น นอกจากนี้เพื่อนนั กกฎหมายที่รวมตัวกัน
ต่างก็มี ความมุ่งมั่น และเห็นความสำ �คัญของการมีองค์ กร
เครือข่ายดังกล่าวด้วย
เมื่ อนึกย้อนกลั บไป การณ์คิดว่ าตัดสิ นใจถูกที่ เลือกเรียน
กฎหมาย เพราะสามารถทำ �ประโยชน์ต่อสั งคมได้อย่างเป็น
รูปธรรม ผ่านการทำ �คดีต่างๆ ซึ่งก็เริ่ มจาก “โอกาส” ที่เขา
ได้ ทำ �กิจกรรมทางสั งคมตั้ งแต่ยั งเป็ นนักศึกษา อี กความ
ประทั บใจหนึ่งในการทำ�งานของการณ์ คือ เขาได้ใช้ ‘ความรู้’
ทางกฎหมายในการทำ �คดีที่ นำ �ไปสู่การเปลี่ยนแปลง เช่ น
การฟ้ องร้ องให้ มี การประกาศเขตควบคุมมลพิ ษที่นิ คม
อุตสาหกรรมมาบตาพุ ด ซึ่งในที่สุด ศาลได้ประกาศให้ มีเขต
ควบคุมมลพิษ รวมทั้ งมีกระบวนการดำ �เนินการให้มีการแก้ ไข
ปั ญหามลพิษในพื้ นที่ ระยอง ความสำ �เร็จนี้ การณ์เห็นว่ า
เกิ ดจากการมีองค์ กรที่เชี่ยวชาญทางด้านกฎหมายมหาชน
และกฎหมายสิ่ งแวดล้ อมรองรั บ รวมทั้ งมี เครือข่ าย
ผู้เชี่ ยวชาญด้านอื่นๆ เข้ าร่วมเป็นคณะทำ�งาน ทั้งยังเป็นคดี
ที่ สื่อและสั งคมให้ความสนใจ
จากประสบการณ์ เป็ นอาสาสมั ครสมั ยเรี ยนหนั งสือ
จนกระทั่งได้มาทำ �งานภาคสังคม การณ์พบว่ าการตั้งคำ�ถาม
ในชี วิตได้เปลี่ยนไป แรกเริ่ มอาจเป็นความรู้สึกร่ วมกับประเด็น
ปั ญหาที่พบเจอ และต้ องการจะทำ�อะไรบางอย่ าง แต่ในท้าย
ที่ สุด เขาเห็นว่าความรู้และความเป็นมื ออาชีพเป็นสิ่ งจำ�เป็ น
ซึ่งต้องผ่านการสั่งสมประสบการณ์ ดังนั้น ณ วันนี้ คำ�ถาม
ของเขาจึ งเปลี่ ยนไป เขาไม่ได้ถามตั วเองแล้วว่ าทำ�ไมเลือก
ทำ �งานแนวทางนี้ แต่จะถามว่าจะทำ�อย่างไรให้มีประสิ ทธิภาพ
ที่ จะก่อให้เกิ ดการเปลี่ยนแปลงมากกว่า
เขาทิ้ งท้ ายถึ งคนรุ่ นก่ อนว่ า จำ �เป็ นต้องมี ส่ วนในการ
‘สร้ างพื้ นที่’ ที่ คนรุ่ นใหม่ สามารถทำ �งานทางสั งคมได้
โดยคำ�นึ งถึ งเงื่อนไขที่ พวกเขาเผชิ ญอยู่ด้ วย เช่น ปั ญหา
ทางเศรษฐกิจ เป็นต้น เพราะเขาเชื่ อว่ ายังมี คนรุ่นใหม่ ที่
ต้องการทำ�งานทางสังคมอยู่ มากมาย
มูลนิ ธิอาสาสมัครเพื่อสังคม
สงกรานต์ ป้องบุญจันทร์
โทร. 08-4016-6152
e-mail:kansft@hotmail.com