Read Me 39 - page 19

19
39
“ในวิทยาศาสตร์ไม่เคยมีค�าว่าถูกต้อง เราใช้ค�าว่า
สอดคล้อง เมื่อทฤษฎีสอดคล้องกับธรรมชาติ
สามารถอธิบายธรรมชาติ นั้ นได้ สาระส� าคั ญ
ของวิทยาศาสตร์ไม่ว่าจะเป็ นสาขาอะไร คื อจะ
ต้องถูกพิ สู จน์ให้ เป็นเท็จได้ ถ้ามันไม่สามารถ
พิสูจน์ให้เป็นเท็จได้ มันไม่ใช่วิทยาศาสตร์ ”
จึงไม่ใช่ วิทยาศาสตร์ ค� าว่าพิ สูจน์ได้กับอยากพิสูจน์หรือเปล่ านี่อีกเรื่ อง
หนึ่งนะ ของบางอย่างที่พิสู จน์ให้เป็ นเท็จไม่ ได้ก็คือสิ่งที่ อยู่ในขอบเขต
ของปรัชญา อย่างวิทยาศาสตร์บางอย่ างก็ยังเป็ นปรัชญาอยู่แต่ว่าเรา
สามารถดึงบางส่วนเข้ามาให้อยู่ในขอบเขตที่เราสามารถพิสูจน์ได้มั นจึง
กลายเป็นวิทยาศาสตร์
นักดาราศาสตร์เป็ นอาชี พที่ต้ องอาศัยช่ วงระยะ
เวลาของวันเพื่ อทํางาน เลือกวิธีการทํางานกั บ
ช่วงเวลาที่แตกต่างกันของวันอย่างไร
ตอนนี้ดาราศาสตร์ไม่ได้มี เพียงแค่ดาราศาสตร์ที่ ใช้แสงแล้ว งานที่
ผมท�าเป็นหลักคือ นักดาราศาสตร์วิ ทยุ (Radio Astronomer) เคยดูหนัง
เรื่อง Contact ก�ากับโดย Robert Zemeckis ที่สร้างมาจากนิยายของ
Carl Sagan ไหม ในเรื่องจะมี กล้องวิทยุโทรทรรศน์ที่ ใช้ประกอบการถ่าย
ท�าอยู ่ตัวหนึ่ง ซึ่ งจะมีจานสัญญาณเต็มไปหมดประมาณ 20 กว่ าจาน
ตั้งอยู่ที่ เม็กซิโกทางตะวันตกเฉียงใต้ของอเมริกา มั นเป็นกล้องโทรทรรศน์
ที่มีขนาดใหญ่ สามารถส่องได้ทั้งกลางวันกลางคืน เพราะกล้องโทรทรรศน์
ใช้ระบบของคลื่ นวิทยุ จึงสามารถส่องได้ตลอด และอีกที่หนึ่งที่ ผมใช้คือ
หอดูดาวที่ประเทศชิลี เราต้องเตรี ยมการสังเกตและเขี ยนโปรแกรมไว้ให้
กล้องว่าจะให้ท�างานอย่างไร แล้วกล้องก็จะรันตามสคริปต์ที่เราท�าไว้ อีก
อันหนึ่งคื อ กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล (Hubble Space Telescope)
กล้องตัวนี้อยู่ในอวกาศ ผมไม่สามารถเข้าไปใช้มันได้โดยตรงอยู่แล้ว เรา
ก็เขียนไปว่าต้องการดูหรือสังเกตอะไรแล้วส่งไปให้ ศูนย์ควบคุมตรวจสอบ
เพื่อส่งสัญญาณไปให้กล้องฮับเบิล
เรื่องของเรื่องที่ ผมพยายามจะบอกคือ ปัจจุบันการท�างานของเรา
ไม่ได้ขึ้นกับว่าจะเป็นกลางวันกลางคืน และเนื้องานของนักดาราศาสตร์
ในปัจจุบันคือการเขี ยนโปรแกรม เราเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ขึ้นมา
เพื่อวิ เคราะห์ข้อมู ลโดยไม่ต้ องไปหอดูดาว เพราะมั นท�างานอัตโนมัติ
อยู่แล้ว แต่จริงๆ แล้วผมชอบที่จะไปหอดูดาวนะ แต่ด้ วยโอกาสที่จะได้
ไปมันน้อยลง เพราะตัวเราเองก็มีงานที่ต้ องท�ามากขึ้น เพราะฉะนั้นงาน
ของผมจริงๆ มันจะไม่ใช่ ตอนที่ไปดูดาว แต่จะเป็นตอนที่ได้ข้อมูลจาก
กล้องมา ซึ่ งเราจะต้องออกแบบการทดลองว่าต้องการศึกษาอะไร ด้วยวิธี
อะไร ภายใต้สมมติฐานอะไร เราเคยรู้อะไรมาบ้างแล้วเกี่ยวกับธรรมชาติ
ของวัตถุประเภทนี้ มันตอบค�าถามเราได้ ถ้าเราสังเกตแล้วเห็นอั นนี้ มัน
จะแปลว่าอย่างนี้ ถ้าไม่เห็นจะแปลว่าอย่างนี้ มั นเป็นธรรมชาติของงาน
นักวิทยาศาสตร์ ซึ่งคล้ ายกันหมด
ประเทศไทยมีกล้องโทรทรรศน์ ทางไกลอัตโนมัติซีกฟ้ าใต้อยู่ที่ ชิลี
มันเลยกลายเป็นเราท�ากลางคืนให้เป็นกลางวัน เหตุผลข้อแรกคือ เวลา
ต่างกัน 12 ชั่ วโมง เพราะฉะนั้นกลางคืนที่นั่ นก็กลายเป็นกลางวั นของ
เรา ข้อต่ อมาคื อ มันตั้งอยู ่ที่โลกซี กฟ้าใต้ นอกจากจะท�าให้กลางคืน
กลายเป็นกลางวันแล้ว การที่เราเอากล้องไปส่องแล้วไม่สามารถมอง
เห็นสิ่งที่ต้ องการศึกษาได้ เราก็สามารถศึ กษาได้ที่ซีกฟ้าเหนือเป็นหลัก
เพราะฉะนั้นการที่เราจะรอให้พระอาทิตย์ขึ้นหรื อตก ไม่ใช่ วิธี เดียวที่เรา
จะต่อกรกับกลางวันกลางคืน เพราะสุดท้ายแล้วมันก็เหมือนกัน ถ้าเรามี
วิธีที่ สามารถเอาชนะมันได้ เราก็ไม่ต้องแหกขี้ตาตื่น สรุปก็คือไม่มีความ
แตกต่างของเวลาการท�างานของนักดาราศาสตร์ อยู่เลย เพราะเราท�างาน
ทั้งวันทั้งคืน (หัวเราะ)
ความคิดเห็นต่ออาชีพที ่ทํางานตอนกลางคื น
คิดว่ามันเป็นวิถีชีวิต นั กดาราศาสตร์จริงๆ ก็ ต้องท� างานกลางคืน
ตอนที่ผมต้ องสังเกตตอนกลางคืนมากๆ ผมก็ต้ องตื่นตอนเที่ยง อันนี้
คือชีวิ ตที่หอดูดาว ตอนนี้ก็มี ต้ องไปบ้าง ตื่ นเที่ยงกินข้ าวเช้าบ่ายโมง
ประมาณสักสามโมงเย็นก็ต้ องขับรถไปหอดู ดาวแล้ว เพราะต้องเริ่ม
ท�างาน พอตอนเช้ าก็ต้องท�างานก่อนพระอาทิตย์ขึ้นแล้วไปนอน เพราะ
ถ้าฟ้าสางแล้วท�างานไม่ได้ บ้านพักนักดาราศาสตร์ จะต้องมีม่ านบังแสง
ที่มื ดมากๆ เพื่อไม่ ให้แสงเข้า บางที ก็ต้องไปบนที่สูงยอดเขาก็ต้องกาง
เต็นท์นอนนอกสถานที่ มันเป็นวิถีชีวิตเราก็ท� าอย่างนี้ ถ้ามีต้องไปสังเกต
เพื่อเก็บข้ อมูลจริง มันเป็นเรื่องปกติ มีอีกหลายอาชีพที่ต้องท�างานกลาง
คืนต้องสแตนบายพร้ อมตลอด 24 ชั่วโมง