Read me 8 - page 23

23
Read Me 8
ในแวดวงแอนิเมชันของญี่ ปุ่ น ชื่อของ ฮายาโอะ มิ ยาซากิ
แห่งสตูดิโอจิบลิ คือชื่อแรกที่ คอการ์ตูนส่ วนใหญ่จะนึกถึง เขาเปรียบ
ได้กั บ วอลต์ ดิ สนีย์ แห่งญี่ปุ่ น ที่ ทำ�แอนิเมชันเอาใจตลาดคนดู
ทุกช่วงวั ย โลกอันฟุ้ งฝันของมิ ยาซากิได้ดึงคนดู ให้ หลุดพ้ นจากโลก
ความจริ งอันโหดร้ายได้ อย่ างหมดจด ทว่าในมุ มกลับกัน ชื่ อของ
ซาโตชิ คง (Satoshi Kon) ก็ได้ ชื่อว่าเป็นผู้ ที่เดินสวนทางกับมิยาซากิ
แทบทุกอย่ าง แอนิเมชันของเขามื ดหม่น สะท้อนภาพเสื่ อมทราม
ของสั งคมญี่ ปุ่น ความจริ งอันโหดร้ายที่ ผู้สร้างแอนิ เมชั นหลายคน
พยายามหลีกหนี เขากลับพยายามดึงมันเข้ามาให้มากที่สุด
ย้อนกลับไปในวัยเด็ ก ซาโตชิ คง เริ่ มหลงใหลในการ์ตูนมังงะตั้งแต่
เมื่อไรก็ ไม่ทราบได้ เมื่อเข้าเรี ยนที่วิ ทยาลัยศิลปะมุซาชิโนะ เขาจึงมุ่งมั่น
วาดการ์ตู นอย่ างสม่ำ�เสมอ เพื่ อดำ �เนิ นรอยตามนักเขียนการ์ตู น
รุ่นใหญ่ ๆ ในสมัยนั้ น จนในที่ สุ ดผลงานของเขาก็ได้รั บการตี พิมพ์
และได้รั บรางวัลนั กวาดการ์ ตูนหน้าใหม่ จาก Kodansha’s Young
Magazine Awards และนั่นก็เป็นจุดเปลี่ยนให้เขาเบนเป้าหมายชีวิต
ไปสู่วงการแอนิ เมชัน
ในพิธีมอบรางวั ลนั้ น ชายหนุ่มนั กเขียนการ์ ตูนหน้าใหม่มี โอกาส
ได้พบกับ คัตซึฮิโระ โอโตโมะ นั กเขียนการ์ ตูนและผู้กำ �กับแอนิเมชัน
ชื่อดัง เจ้าของผลงานแอนิเมชันอย่าง Akira (1988) ที่เขานับถือมานาน
ก่อนจะได้รั บการเอ่ยปากชวนไปร่วมงานด้ วย จึงไม่แปลกที่เขาจะทุ่มเท
ให้กั บฮี โร่ในดวงใจแบบเต็มร้ อย ผลงานการเขี ยนบทเรื่อง World
Apartment Horror (1991) ออกแบบฉากในเรื่อง Roujin Z (1991)
นอกจากนั้นยังมี ผลงานเขียนบทและกำ�กับศิลป์ ให้กั บการ์ตูนสั้นเรื่ อง
Magnetic Rose ที่อยู่ในเรื่ อง Memories (1995) ซึ่งทั้งหมดอยู่ภายใต้
เงาการดูแลของโอโตโมะ แสดงให้ เห็นว่ าเขาศรั ทธาในงานด้านนี้
มากเพียงใด
แล้ว Perfect Blue (1997) ผลงานกำ �กับเรื่องแรกในชื่ อ ซาโตชิ คง
ก็ถื อกำ�เนิ ดขึ้น ด้ วยเหตุผลที่ว่ าเขาไม่ อยากทำ �อะไรครึ่งๆ กลางๆ
ด้วยการเขียนบทให้ คนอื่นอี กต่อไป จึ งเลือกสร้ างสิ่งที่ แตกต่ างไป
จากเดิมด้วยลุ กขึ้นมากำ�กับเองเสียเลย คงเลื อกบทดั้งเดิ มของเรื่องนี้
มาดัดแปลงใหม่แบบยกชุดทั้งพล็อตและตัวละคร เพื่อใส่ความเป็นตัวเอง
ลงไปในบทให้มากที่ สุ ด และก็ได้ กลายเป็นลายเซ็นของเขาอย่าง
สมบู รณ์ แบบ เพราะแอนิ เมชั นเรื่ องนี้ได้ ฉี กแนวด้ านเนื้ อหาและ
การนำ�เสนอ โดยการนำ�เรื่ องจิตวิทยามาผู กปมเข้ ากับปั ญหาสังคม
หนักๆ ที่ กล่ าวถึ งความคลั่งไคล้ ดาราของชาวญี่ ปุ่ นได้อย่ างลงตัว
และหนังเล่าเรื่องด้วยภาพจริงที่ ซ้ อนทับกั บความฝันของตั วละครเอก
ส่งผลให้ แอนิเมชันเรื่องนี้ไม่เหมาะกับเด็กโดยแท้
ผลงานเรื่องต่ อๆ มาของผู้กำ �กั บหนุ่มก็ไม่ ได้ทิ้งลายไปจากเดิ ม
มากนัก เขายังใช้มุมมองในการวิพากษ์สังคมญี่ ปุ่นมาเป็นประเด็ นหลัก
ในการคิดเรื่อง และไม่พยายามจะหลีกหนี ความจริง แอนิเมชั นอย่าง
Millennium Actress (2001) ก็ได้นำ�เสนอเรื่องราวของนั กแสดงสาว
ที่กำ �ลั งโด่งดั งสุดขี ด แต่กลั บหายตัวไปจากวงการแบบไม่ มีเหตุผล
Tokyo Godfathers (2003) ที่เปลี่ยนนิยามของคนจรจั ดผู้ไร้บ้านเสีย
ใหม่ Paranoia Agent (2004) แอนิเมชั นที่ออกฉายทางโทรทัศน์
ที่ เ กี่ ยวข้ องกั บการสื บสวนฆาตกรรมในเ ชิ งจิ ตวิ ทยาอั นลุ่ มลึ ก
และ Paprika (2006) ที่เขาเล่าเรื่ องความฝันแบบที่อยากทำ�มานาน
ว่ าด้วยการตามล่าอุปกรณ์ ที่สามารถทำ�ให้ คนล่วงลํ้าเข้าไปในความฝัน
ของผู้ อื่นได้ ว่ากั นว่าแอนิเมชันเรื่องนี้เป็ นต้นแบบให้ คริ สโตเฟอร์
โนแลน นำ�ไปต่ อยอดเป็นหนังเรื่อง Inception (2010) อันเลื่องชี่ อ
ในวงการฮอลลีวูด
แม้เส้ นทางการสร้างแอนิเมชั นของคงจะไม่ยาวนานเมื่ อเที ยบกับ
ผู้กำ�กั บคนอื่นๆ แต่ เขาก็ได้ยืนยั นถึ งเจตนารมณ์ในการสร้างผลงาน
ที่สะท้อนภาพด้านมื ดของสังคมญี่ปุ่น และปฏิเสธการให้คนดูหลี กหนี
ความจริงด้วยการเข้าไปอยู่ในโลกสมมติสี สันสดใสแสนเพ้อฝันอย่ างที่
ผู้กำ�กับคนอื่นๆ ทำ� เพราะเขาเชื่ อว่านั่นคือหลุ มพรางที่อั นตรายมาก
ความสวยงามจะดึงคนดู ไม่ให้กลับมาบนโลกความจริ งได้อีก ถึงกระนั้น
เขาก็ไม่ได้ปฏิเสธความสวยงามที่ว่ านั้นโดยสิ้นเชิง สิ่งที่เขาพยายามทำ�
คือสร้างความสมดุลต่างหาก
ผู้กำ �กั บแกะดำ�แห่ งวงการแอนิ เมชันผู้ นี้ จากโลกนี้ไปเมื่ อวั นที่
24 สิงหาคม ค.ศ. 2010 ด้วยโรคมะเร็งตั บอ่อน ในวัยเพี ยง 47 ปี
ทิ้งผลงานแห่ งความทรงจำ�ไว้ เพียง 5 เรื่องเท่านั้ น และยังมี ผลงาน
ที่เขายังสร้างไม่เสร็จเรื่อง Dreaming Machine หนังผจญภัยแฟนตาซี
ที่มีตัวละครทั้งหมดเป็ นหุ่นยนต์ แม้จะขาดหัวเรือใหญ่ไปแล้ว แต่ทาง
แมดเฮ้าส์ สตูดิโอผู้สร้างก็ออกมายืนยันว่าจะเดินหน้าต่อ เพื่อให้ผลงาน
สุดท้ ายของเขาออกมาสู่สายตาคนดูให้ได้
...และเพื่อให้วงการแอนิเมชันและคนดูทั่วโลกจดจำ�เขาได้ ในฐานะ
ผู้กำ�กั บหนังแอนิ เมชันที่ พยายามสร้างความสมดุ ลระหว่างความจริง
และความฝัน มานำ�เสนอผ่านภาพเคลื่อนไหวอันงดงาม
หากเอ่ยคำ�ว่า‘แอนิเมชัน’หรือ‘การ์ตู น’ ขึ้นมาภาพจำ�ของใครหลายคน
คงนึกถึ งภาพเคลื่อนไหวสีสั นสดใส เรื่องราวดำ �เนินไปภายใต้กรอบของ
จินตนาการอันงดงาม และที่ สำ�คัญผู้ที่สามารถนั่งชมอยู่หน้าจอได้ก็ไม่ จำ�กัด
ว่าเป็นวัยไหน ใครๆ ก็ ชมได้หากเขามีหัวใจที่ยังเป็นเด็ ก
*อ้างอิง
Bioscope ฉบับที่ 69 /www.animenewsnetwork.com/ Wikipedia