Read me 8 - page 13

ลักษณะของเรื่ องสืบสวนสอบสวนนั้นเริ่ มปรากฏตั้งแต่วรรณกรรม
โบราณอย่างบทละครเรื่อง Oedipus Rex ของโซโฟคลีส นักเขียนบท-
ละครชาวกรีกที่ มีชี วิตอยู่ในช่วง 496 ปีก่อนคริสตกาล หรือในบทละคร
อย่าง แมคเบธ และ แฮมเลต ของเชคสเปียร์ นักเขียนในยุ คปลาย
คริสต์ศตวรรษที่ 16 จากนั้ นเมื่อมาถึ งวรรณกรรมยุคโรแมนติก
(ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18) ก็มีวรรณกรรมประเภทหนึ่งที่เรียกว่า โกธิค
ที่เน้นให้เห็นความน่ากลัว และความสยดสยองของเหตุการณ์ ที่เหนือ
คำ�อธิ บายซึ่งส่งผลให้เกิดอาชญนิ ยาย หรืองานเขียนรหัสคดี จากนั้ นงาน
ประเภทอาชญนิยายจึ งเริ่มกลายเป็ นวรรณกรรมสืบสวนสอบสวน เมื่ อ
มีการนำ�ระบบเหตุผลมาผสมกั บตรรกะความรู้เชิงวิทยาศาสตร์ รวมถึง
การปรับรูปโฉมของเรื่องราวอาชญากรรมให้เป็นเกมปริศนาที่ผู้อ่านได้
ขบคิดไปพร้อมๆ กับตัวละครเอกในเรื่ อง และบุคคลแรกที่คิดค้ นสูตร
ดังกล่าวสำ�เร็ จคือ เอ็ดการ์ แอลแลน โป
เรื่องสั้น The Murders in the Rue Morgue (1841) หรือ ฆาตกรรม
ที่ถนนมอร์ ก ของโปเป็ นปฐมบทแห่ งนวนิ ยายสื บสวนสอบสวน
พร้ อมกั นนั้ นโปได้ ให้ กำ � เนิ ดนั กสื บคนแรกของ โลกวรรณกรรม
คือ เซ ออกุสต์ ดูแปง ที่ปรากฏตัวขึ้นเพื่อไขคดีฆาตกรรมหญิงสองคนที่ถูก
สังหารอย่ างโหดเหี้ยมในบ้ านพักย่านถนนมอร์ ก โปเริ่มเรื่องด้วยการ
อารัมภบทถึ งกระบวนการใช้เหตุผล และชี้ให้เห็นความแตกต่างระหว่าง
ศาสตร์การวิเคราะห์และการคำ �นวณ เพื่อเป็นการบอกแก่ผู้อ่านว่าเรื่อง
ที่เขาจะเล่าต้ องใช้ทักษะการแก้ปัญหาแบบเดียวกั บการเล่นหมากฮอส
ที่ผู้เล่ นเดินหมากได้ไม่กี่ วิธีและมีลั กษณะเฉพาะเจาะจงที่ต้องมองเกม
อย่ างไตร่ตรอง รวมถึงยังได้เปรี ยบการใช้ทักษะนี้กั บการเล่นไพ่ ด้วย
จากนั้นโปจึงเข้ าเรื่องโดยใช้กลวิ ธีการเล่ าในรูปแบบของข่าวหนั งสือพิมพ์
ที่รายงานความคื บหน้ าของคดี ดังกล่าว ดู แปงลงมื อสื บสวนคดีนี้
โดยการอ่านจากหนังสื อพิมพ์ เป็ นหลัก รวมถึงวิ เคราะห์ และไขคดี
จากกระบวนการขบคิดและหาเหตุผลด้วย จนกระทั่งค้นพบความจริงว่า
ผู้ร้ายเป็นลิงอุ รังอุตังตัวหนึ่ง สะท้อนให้ ผู้อ่านเห็นถึงกลลวงและอคติของ
ตัวละครในเรื่องที่ปักใจเชื่ อว่าคนร้ายที่ส่งเสียงไม่เป็นภาษานั้นคงเป็ น
คนเอเชียหรือไม่ก็คนแอฟริกัน
หลังจากตี พิ มพ์ นวนิ ยายเรื่องนี้ ลงในนิ ตยสาร Graham’s ได้
หนึ่งเดื อนให้หลังจากที่โปเป็ นบรรณาธิการให้ นิตยสารดังกล่าวแล้ ว
ยอดผู้อ่านของนิ ตยสารดังกล่าวก็ เพิ่มสูงขึ้นจาก 5,000 คนเป็น 37,000
คน ภายในเวลาเพียงไม่กี่ เดือน สะท้อนให้เห็ นกระแสตอบรับและความ
นิยมของวรรณกรรมแนวใหม่นี้ได้ อย่างดี
โปยั งเขียนเรื่องสืบสวนสอบสวนอี กชุดหนึ่ง คื อ The Mystery of
Marie Roget (1842) และ The Purloined Letter (1844) โปเรียกงาน
ของเขาว่าเป็น ตรรกนิยาย (tale of rationcination) เพื่อบอกว่า
นวนิยายแนวนี้ดำ�รงอยู่ได้ ด้วยระบบเหตุผล และแต่ ละเหตุการณ์ในเรื่ อง
มีความเกี่ยวเนื่องกันอยู่อย่างเป็นระบบระเบียบ
ในเวลาต่อมา เรื่ องของโปได้กลายเป็นรากฐานสำ�คัญและส่งอิทธิ พล
อย่ างใหญ่หลวงแก่ วรรณกรรมสืบสวนสอบสวนในยุคต่อๆ มา ไม่ ว่า
จะเป็ นการให้ตั วละครนั กสื บฉลาดปราดเปรื่อง มี เพื่ อนคู่ หูเป็ น
ผู้บรรยายเรื่อง มี ตำ�รวจที่ไม่สามารถไขคดี ได้ ปริศนาห้ องปิดตาย
รวมถึ งการคลี่คลายคดีของนักสื บบนเก้าอี้ นวมหรือนักสื บถุงมื อขาว
(หมายถึงนั กสืบที่ ไม่ได้ลงมื อสืบสวนจริงจัง แต่ ใช้ การคิดวิ เคราะห์
คลี่คลายคดีมากกว่า)
นอกจากงานเขี ยนประเภทสืบสวนสอบสวนแล้ ว โปยั งได้รั บการ
ยกย่ องว่าหนึ่ งในสุดยอดนั กเขียนแนวสยองขวั ญของประวั ติศาสตร์
วรรณกรรมอีกด้วย ถึงขนาดราชาเรื่องสยองขวัญอย่าง สตีเฟน คิง ยังยอมรับ
ไม่เพียงองค์ประกอบของเรื่องสืบสวนสอบสวนของเขาจะส่งอิ ทธิพลต่ อ
วรรณกรรมสื บสวนสอบสวนในยุคต่อมาเท่านั้ น แต่ชื่อของนักเขียนผู้นี้
ก็ถู กดัดแปลงมาเป็นนามปากกาของบิดาเรื่องสืบสวนสอบสวนของญี่ปุ่น
เอโดงาวะ รัมโป และนอกจากนี้ ชื่อเอโดงาวะก็ยังกลายเป็ นนามแฝง
ของนักสืบจิ๋ว เอโดงาวะ โคนัน อีกทอดหนึ่งเช่ นกัน
ก่อน เซอร์อาร์ เธอร์ โคนัน ดอยล์ ก่อน อกาธา คริสตี ยังมี เอดการ์ อัลเลน โป
หากเอ่ ยถึ งเรื่ องสืบสวนสอบสวนในโลกวรรณกรรมแล้ ว หลายคนคงนึกถึ งนักสื บ
‘เชอร์ ล็อก โฮล์มส์ ’ ของ เซอร์ อาร์เธอร์ โคนั น ดอยล์ หรื อ ‘นั กสื บ เจน เมเปิ ล’
ของนั กเขี ยนหญิ ง อกาธา คริ สตี หรื อนั กสื บจำ �เป็นอย่ าง ‘โรเบิ ร์ ต แลงดอน’
ของ แดน บราวน์ หรื อแม้กระทั่ งนักสื บในโลกการ์ตู นอย่าง ‘โคนั น’ และ ‘คิ นดะอิจิ’
แต่ ก่ อนที่ นั กเ ขี ยนหรื อนั กสื บเหล่ านี้ จะถื อกำ � เนิ ดในโลกวรรณกรรมนั้ นยั งมี
เอดการ์ อัลเลน โป (Edgar Allen Poe) นักเขี ยนชาวอเมริ กัน - บิดาแห่งเรื่องสืบสวน
สอบสวน คนแรกของโลกวรรณกรรม
13
Read Me 8
*อ้างอิง
UNDERGROUND BULLETEEN (วารสารหนังสือใต้ดิน) ฉบับที่ 12 / แมวผี,
เอดการ์ อั ลเลน โป /www.online-literature.com/poe/ Wikipedia