Read me 30 - page 16

อย่างที่ทราบกัน กีฬาเอ็กซ์ ตรีม หรือ X Game เป็น
ชื่อเรียกโดยรวมของกีฬาที่เน้นการเล่นผาดโผนเสี่ ยงอั นตราย
ซึ่งคนที่ เล่ นกีฬาประเภทนี้มักจะถูกมองว่าบ้าบิ่น ชอบเสี่ยง
อันตราย
‘อันตราย’ ก็บอกอยู่แล้วว่าอันตราย แต่ท� ำไมถึงยังมีผู้คน
ที่ไม่เกรงกลัวค�ำค�ำนี้ ?
ว่ ากั นตามหลักความจริง ธรรมชาติ นั้ นมีระบบการคัด
เลือกผู้ที่ เหมาะสมและปรับตั วได้ให้อยู่รอด ผู้ที่ ไม่สามารถปรับตั ว
กับความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ได้ ก็ต้อง ‘สูญพันธุ์’ หรือไม่สามารถ
ด�ำรงอยู่ได้ ในที่สุด
แต่ไม่ว่าจะมองยังไง เราก็นึ กไม่ถึงเลยว่า แล้วคนที่ชอบ
ความอันตรายจะส่งต่อยีนแบบนี้มาได้อย่างไร? หากชอบอันตราย
ชอบเสี่ยง ชอบความท้าทาย ก็น่ าจะมีโอกาสตายได้มากกว่าคนที่
เชื่อในความปลอดภัย ยีนชอบความเสี่ ยงมันจ�ำเป็นต่อการอยู่รอด
ตรงไหนกัน?
หากมองโลกปั จจุบันนั้นอาจเห็ นได้ ไม่ชัด เราต้องไปเริ่ม
กันที่ยุคหิ น
แรกเริ่มของวิวัฒนาการ ยุคนั้ นเรายังไม่ มีสิ่งอ� ำนวยความ
สะดวก ไม่มีร้านสะดวกซื้อ ไม่มีบ้านเรือนที่ มีความปลอดภัยสูงเช่น
ทุกวันนี้ โลกในตอนนั้นยั งเต็มไปด้วยสัตว์ร้ าย เต็มไปด้วยสภาพ
อากาศที่คาดการณ์ไม่ได้ คลื่นลม พายุฝน ความแห้งแล้ง
ในสภาพแวดล้ อมที่แปรปรวนตลอดเวลา ไม่มีสถานที่ใด
การันตีค�ำว่าปลอดภั ย
แต่ถ้า 70,000 กว่าปีที่แล้วโฮโมเซเปี ้ ยนส์กลุ่มหนึ่งไม่ตัดสิน
ใจลองเสี่ยงภัย เดินทางออกจากทวีปแอฟริกาเพราะปัจจัยทางด้าน
แหล่งอาหารและการเปลี่ยนแปลงทางภู มิศาสตร์ที่ เกิดขึ้น คงท�ำให้
ลิงกลุ่มนี้—หรือเรา—สู ญพันธุ์ไปนานแล้ว
อาจกล่าวได้ ว่า ในโลกยุคหิน ลิงที่รักความปลอดภัย อยู่
แต่ในถ�้ำ ไม่ กล้าต่อสู้ ไม่กล้าไล่ล่าสัตว์ ไม่กล้าโยกย้ ายถิ่นที่อยู่
มีโอกาสที่จะตายมากกว่ าลิงที่ มีความกล้า กล้ าสู้ กล้าหนี กล้าที่จะ
ออกไปผจญภัย แน่นอนหากมีความกล้ามากเกินไปก็ตายได้ง่ายกว่า
อยู่ดี เพราะฉะนั้ นความกล้านิ ดๆจึงเป็นสิ่งที่จ� ำเป็น ส�ำคัญกับการ
อยู่รอด ยีนแห่งความกล้าเสี่ยงจึงถูกส่งต่อเรื่อยมา
แต่เมื่อยีนตัวนี้เดินทางมาถึงปัจจุบัน โลกเต็มไปด้วยความ
สะดวกสบาย เราไม่ต้องวิ่งไล่สัตว์ทุ กวี่วัน ไม่ต้องกังวลกับฝนฟ้า
อากาศมากเท่าสมัยก่อน แต่ ความกล้า ความอยากท้าทาย ความ
ชอบเสี่ยงยังมีอยู่ เพื่ อตอบสนองอารมณ์และความรู้ สึก สวนสนุก
ภาพยนตร์ กีฬา การพนันและอีกสารพัดความบันเทิงจึ งได้เกิดขึ้น
มา เหล่านี้ล้วนแต่ยืนยันว่าลึกๆแล้ว คนเรายังชอบความตื่นเต้น
นิดๆ ความเสี่ยงหน่อยๆ แต่ ในระดับมากบ้างน้อยบ้างแตกต่างกั นไป
text
พาฝัน พลเยี่ยม
มีค�ำกล่าวเรียกคนที่ชื่นชอบการเล่นกี ฬา ชอบความท้าทาย
ชอบลองอะไรที่ ผาดโผนว่าเสพติดอะดรีนาลีน (Adrenaline) แต่
ความจริงแล้วอะดรีนาลี นคืออะไรกั นแน่? มันเกี่ยวข้องอะไรกับ
ความกล้ าบ้าบิ่นและเสพติดความโลดโผน?
อะดรีนาลีนหรืออีกชื่อคืออิฟิเนฟริน (Epinephrine) เป็น
ฮอร์โมนที่ ท�ำหน้าที่เป็นสารสื่อประเภทชนิดหนึ่ง ถูกสร้ างขึ้นจาก
ต่ อมหมวกไต จะหลั่งออกมาเมื่อเกิดความรู้สึ กที่เป็นขีดสุ ด เช่น
ตื่ นเต้นสุดขีด ตกใจสุดขีด โกรธสุดขีด กลัวสุดขีด ซึ่งจะมีผลท�ำให้
เกิดการเพิ่ มประสิทธิภาพของร่างกายในเวลาอันสั้ น อย่างที่เราเคย
เห็นว่า เมื่อเกิดเหตุการณ์ ไฟไหม้ คนผอมๆ บางคนสามารถยก
ตู้ เย็นวิ่งหนีได้ด้ วยตัวคนเดียว!
การท�ำงานของอะดรีนาลีนคือ เข้าไปเร่ งให้มี การสลาย
ไขมั นและไกลโคเจน (Glycogen) ออกมาใช้ ระดับน�้ำตาลและ
ไขมั นในเลือดจึ งสูงขึ้น เลือดสามารถไปเลี้ยงกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ
ของร่ างกายได้อย่างรวดเร็ว ออกซิเจนสามารถเข้ าสู่ปอดได้เร็วขึ้น
แต่คงจะไม่ใช่เรื่องดีสักเท่าไหร่ หากพลังงานที่ออกมานี้ ไม่
ถูกร่ างกายน�ำไปใช้
ในยุคอดีต การที่เราจะรู้สึกเครียด โกรธ กลัว ตกใจ มัก
จะแปลว่าก�ำลังมีการเผชิญหน้ากับศั ตรู ไม่ว่าจะเป็นมนุษย์หรือสัตว์
หรือสถานการณ์ตึ งเครียด​ตรงนั้นมีสองสิ่งที่เราท�ำได้ คือกระโดด
เข้ าต่อสู้หรือวิ่งหนี มั นให้เร็วที่สุด ซึ่ งทั้งสองอย่างก็ต้ องใช้พลังงาน
สูงทั้ งสิ้น ช่วงเวลาที่ ว่าร่างกายจะมี การเร่งน�ำพลังงานที่ สะสมไว้
มาแปลงให้เป็นน�้ำตาลโดยเร็วที่สุด อะดรีนาลีนเป็นสารตัวหนึ่ งที่ออก
มาเพื่อเร่ งการสลายพลังงา น ระดับน�้ำตาลและไขมันในเลื อดที่
สูงขึ้นอาจเป็ นอันตรายอยู่บ้ าง แต่ร่างกายก็ จะรับรู ้ว่าจ�ำเป็นต้ องท�ำ
อย่างนั้น และเชื่อว่าเมื่อเราสู้หรือหนี ระดับน�้ำตาลที่ พุ่งขึ้ นมาก็จะ
ค่อยๆ ลดลงไปเอง
แต่ในปัจจุบันอาการโกรธ เครียด กลัว ตกใจ ไม่ได้แปลว่า
เราก� ำลังเผชิญหน้ ากับศัตรู บางครั้ งมันเกิดขึ้นเมื่อเราต้องสอบ
ต้ องท�ำงานบางอย่างให้ เสร็จทันตามเวลาที่ก� ำหนด เมื่ออยู่ในห้อง
ประชุม เมื่ อโดนหัวหน้าเรียกไปต�ำหนิ เมื่อผิดใจกับเพื่อน และ
ในสถานการณ์ดั งกล่าว เราไม่สามารถกระโดดเข้าต่อสู้กับหัวหน้า
หรือวิ่งหนีการสอบได้ (แม้จะอยากหนีมากๆ ก็ตาม) ท�ำให้สารสื่ อ
ประสาทและพลั งงานที่สลายออกมาต้องค้างเติ่งอยู่เฉยๆ
ผลข้างเคียงที่ เห็นได้ทั่ วไปคืออาการปวดหัว ปวดเมื่อย
เนื้อตัว เพราะน�้ำตาลและไขมั นในเส้นเลือดไปท�ำอันตรายกับเส้น
ประสาท ผนังหลอดเลือด จนเกิดความเครียดสะสมและนานวัน
เข้ าสุขภาพก็ย�่ำแย่
การออกก�ำลังกายหรือเล่นกี ฬาจึงเป็นสิ่ งจ�ำเป็น
ในสภาวะที่ร่ างกายผ่ อนคลาย ไม่ว่ าจะเป็นการเล่นกับ
16