Read me 31 - page 12

“คำ�ว่าเพศมันสลับซับซ้อนกว่านั้น”
อ.บอล เริ่มต้นตอบข้อสงสัยของค�ำถามข้างต้น
ด้วยการชวนเปิดประเด็ นพูดคุยถึงค�ำตอบล้ านแปด
ที่เราสามารถใช้ อธิบายค�ำว่าเพศได้
โดยทั่ วไป เรามั กคุ้ นเคยกั บเพศทาง
ชีวภาพ ซึ่งแบ่งออกเป็นสองเพศ ตามที่สถาบั น
วิทยาศาสตร์และการแพทย์ก�ำหนดมา คือ “หญิง”
และ “ชาย” โดยใช้เกณฑ์ การก�ำหนดความแตก
ต่างด้วยองค์ประกอบทางเพศ อันหมายถึงอวัยวะเพศ
และฮอร์โมนภายในร่างกาย แต่เมื่ อมองสังคม
รอบข้างของเราก็จะเห็นได้ว่า เพศที่ถู กแบ่งออก
เป็นสองลักษณะอย่างข้างต้นนั้น ไม่เพี ยงพอที่จะ
ตอบโจทย์ความซับซ้อนหลากหลายทางเพศที่เกิดขึ้น
และด�ำรงอยู่ได้
แนวคิดที่ เรียกว่ า Gender หรื อ เพศ
สภาวะ, เพศสถานะ จึงเกิดขึ้ นมาเพื่อใช้อธิบาย
และท�ำความเข้าใจปรากฏการณ์การมีอยู ่ของ
ความหลากหลายทางเพศในสังคมและวัฒนธรรม
ของผู้ที่เกิดมามีเพศทางชีวภาพเป็นชายหรือหญิ ง
แต่โอบอุ ้มเอาลักษณะทางเพศอย่างใดอย่างหนึ่ง
ที่นอกเหนื อจากสิ่งที่ ตนมีเข้ามา เช่ น เลสเบี้ยน
เกย์ ไบเซ็กซ์ชวล ทรานส์เจนเดอร์ หรือที่เรารู้ จัก
กันดีในอั กษรย่อ “LGBT” ที่ ย่อมาจาก Lesbian
(เลสเบี้ยน), Gay (เกย์), Bisexual (ไบเซ็กชวล)
และ Transgender (คนข้ามเพศ) ซึ่งเป็นอักษรตั้งต้น
ของศัพท์แต่ ละค�ำ
“ในเรื่อง Gender จะเป็นเรื่องการประกอบ
สร้างทางสังคมและวั ฒนธรรม คือช่วงระยะเวลา
และสภาพสังคมในแต่ละช่วงก็จะมี ส่วนก�ำหนด
“เพศสภาวะ” ของคนด้วย เพราะค�ำว่าเพศหรือ
Sex อย่างเดี ยวมันไม่เพียงพอต่อการท� ำความ
เข้าใจปรากฏการณ์ความขัดแย้งทางอั ตลักษณ์
และตัวตนของบุคคลได้ นอกจากนั้ นยังมีค� ำว่า
“Sexuality” หรือ “เพศวิถี” ซึ่งเป็นการอธิ บายการ
แสดงออกของความพึงพอใจทางเพศด้วย”
อ.บอล อธิ บายเพิ่มเติมว่า เพศสภาวะคือ
การเป็นไปตามที่ สังคมและวั ฒนธรรมก�ำหนด
หรือการเป็นไปตามชุดกลุ่มพฤติกรรมเดียวกัน
ส่ วนเพศวิถีนั้นเกิดจากการแสดงออกผ่ าน
การก�ำหนดของเพศสถานะอี กที เช่น หากเกิด
เป็นผู้ชายก็จะได้รับการอบรมให้พอใจในเพศตรง
ข้ามกับตน คือผู้หญิ ง จากนั้นความพึงพอใจจะ
ถูกแสดงออกในแง่ของการประพฤติปฏิบัติในชีวิต
ประจ�ำวัน เช่น การมอบดอกไม้ให้ผู้หญิง การเอาอก
เอาใจผู้ หญิง จนน�ำไปสู่การสร้างเป็นอัตลักษณ์ตัวตน
ของเพศนั้นๆ
จะเห็นได้ว่าการอธิบายความเป็ นเพศสภาวะ
และเพศวิถี ในทางสังคมศาสตร์ มั กจะใช้ค�ำว่า
“การประกอบสร้างของสังคมและวัฒนธรรม” เข้ามา
ร่วมอธิบายเสมอ ก็เพราะสภาพความเป็นอยู่และ
การด�ำเนินชีวิตของคนในสังคม รวมถึงวัฒนธรรม
ในวันที่เรื่องเพศดูเป็ นเรื่องเปราะบางและอาจกระทบใจ
ใครหลายคนให้ขัดแย้งแตกหักได้ อ.บอล – สุกฤตยา จักรปิง
อาจารย์ประจ�ำโครงการปริญญาโท สาขาสตรีศึกษา วิทยาลัยสห
วิทยาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้ทุ่มเทศึกษาเรื่องความ
หลากหลายทางเพศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของฐานความ
คิดและความรู้ ทางด้านเฟมิ นิสต์ รวมไปถึงเรื่ องเพศสภาวะ
และการพัฒนา กลับยืนหยัดและกล้าที่จะพูดเรื่องแสนสลัวใน
พื้นที่สว่าง ผลลัพธ์ ที่ตามมาคือการเปิดกว้างของพื้นที่ในสังคม
ให้แก่เพศและความหลากหลาย อย่างน้อยก็พื้นที่ในใจของนิสิ ต
นักศึกษาผู้จะเติบโตกระจัดกระจายไปยังกิ่งก้านต่างๆ ของสังคม
12