Read Me 36 - page 7

7
36
แม้ กระทั่ง พญามั งราย ผู้ได้ชื่อว่ าเป็นปฐมกษัตริย์ ของอาณาจักรล้านนา ก็อาจจะนับเป็นลูกครึ่ งคนหนึ่งได้เช่ นกัน
หากยึดตามนิ ยามของพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิ ตยสถาน เพราะพระองค์เป็นโอรสของพญาลาวเมง แห่งวงศ์ลวจั กรราช
ซึ่งเป็นชาวลัวะ หมายถึง กลุ ่มลาวจก กับนางอั้วมิ่งจอมเมือง ธิดาท้าวรุ่งแก่นชาย เมืองเชียงรุ่ง ซึ่งเป็นชาวยวน พญามังราย
จึงเป็นลูกครึ่งลัวะ-ยวนคนหนึ่งนั่นเอง
“ทุ กคนก็เป็นลูกครึ่งกันทั ้ งนั ้ นแหละ” แม้ จะฟังดูเป็นประโยคที่กล่าวเกินจริง แต่ก็ ปฎิเสธไม่ได้จริงๆ ว่า ผืนแผ่นดินไทยนี้
มีความหลากหลายทางเชื้อชาติที่เห็นเด่นชัดมาก อย่างไรก็ดีแม้จะมีลูกครึ่ง ลูกผสม และลูกเสี้ยวอยู่มาเนิ่ นนานในดินแดน
ที่กลายมาเป็นประเทศไทยในปัจจุบัน ค� าว่า ‘ลูกครึ่ง’ กลับเพิ่งมาปรากฎในช่ วงรัชกาลที่ 4 นี้เอง เพราะเดิมเหล่าลูกครึ่ง
ไม่ได้มีลักษณะโดดเด่น การแต่งงานข้ ามชาติพันธุ์แทบจะเป็นเรื่องปกติ แต่พอเกิ ดการท�าสนธิสั ญญาเบาว์ริ่งในสมัยรัชกาลที่ 4
ลู กครึ่งที่ เป็นลูกของชาวตะวั นตกจึงพลอยได้รับสิ ทธิสภาพนอกอาณาเขตตามผู้เป็ นพ่อไปด้วย ลูกครึ่ งฝรั่งจึงมาเตะตา
คนไทยก็ตอนที่ไม่ต้ องถูกเกณฑ์แรงงานหรือไม่ใช่ไพร่เพราะมีกฏหมายคุ้ มครองแรงงานตามสิทธิสภาพนอกอาณาเขตซ�้ายัง
แต่งเนื้ อแต่งตัวเป็นฝรั่ ง และมีวิถีชีวิตแบบฝรั่งอีกด้วย
ฉะนั้น จึงไม่แปลกที่เวลาคนไทยพูดถึงลูกครึ่ง ก็จะนึกถึงลูกครึ่งชาติตะวันตกก่อนเป็นอย่างแรก ดั งที่พจนานุ กรมฉบับ
ราชบั ณฑิตยสถานเคยนิยามค�าว่า ‘ลู กครึ่ง’ ไว้ว่าลู กที่เกิดจากพ่ อและแม่ที่เป็นชาวตะวันตกซึ่งต่ างชาติกัน แต่ปัจจุ บัน
นิยามเดิมนี ้ดูจะไม่ครอบคลุมความหมายของลูกครึ่งได้ดีนัก สมมติว่าพ่อเป็นคนญี่ปุ่นแล้วแม่เป็นคนไทย เด็กคนนั้นก็ควร
นับเป็นลูกครึ่งเหมื อนกัน แม้พ่อจะไม่ใช่ ชาวตะวันตกก็ตาม พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2558 ซึ่งเป็นฉบับ
ล่ าสุดจึงให้นิยามเสียใหม่ว่า ลู กที่เกิดจากพ่อแม่ที่เป็นคนต่างชาติกัน, ครึ่งชาติ ก็ ว่า. จากนิ ยามนี้ คนที่มีเชื้ อชาติอื่น โดย
ไม่ได้รับเชื้อชาติจากพ่อแม่โดยตรงก็ไม่ถือว่ าเป็นลูกครึ่ง แต่จะเป็นลูกเสี้ยว ลูกผสม หรือเป็น ‘ไทยแท้’ หรือไม่ นั้นก็ต้อง
ว่ากันไปอีกเรื่องหนึ่ง
หากนับสุโขทัยเป็นที่ ตั้งราชอาณาจักรแรกของชนชาติ ไทย ก็ล่ วงเลยมาเป็นเวลากว่า 700 ปีแล้ ว ซึ่งตลอดระยะเวลา
ที่ผ่านมา ดินแดนแถบนี้ก็ ได้มีการค้าขายแลกเปลี่ ยนกันอยู่เสมอ หากแต่ไม่ได้แลกปลี่ยนกันในเพียงแค่ในเชิงเศรษฐกิจ
แต่ยั งเป็นการแลกเปลี่ ยนทางมนุษยศาสตร์ ที่ท�าให้ เติบโตเป็ นสั งคมไทยกับวัฒนธรรมไทยในประเทศไทยทุกวั นนี้
กาลเวลาก็ได้หลอมรวมให้ความหลากหลายทางชาติพันธุ์และวัฒนธรรมจนกลายเป็นเนื้ อเดียวกั น ฉะนั้นแล้วค�าว่า ‘คนไทย’
‘ความเป็นไทย’ ‘วั ฒนธรรมไทย’ ย่อมประกอบขึ้นจากความหลากหลายทั้งทางชาติ พันธุ์ สังคมวัฒนธรรมจึ งมีลักษณะ
เคลื่อนไหวพร้อมรับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นตลอดเวลา จึงเป็นการดี กว่าที่เราจะท�าความเข้าใจและเรี ยนรู้ที่จะอยู่
ร่วมกัน มากกว่าการค้นหาความหมายของค� าว่า แท้ -ไม่แท้ เพียงเพื่อความภู มิใจในสายเลือดบริสุ ทธิ์ของตนเอง
ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบ
นิธิ เอียวศรี องศ์. ลูกครึ่ง. มติชนสุดสัปดาห์. ปีที่ 29 ฉบับที่ 1527
www.wikipedia.com
พญามังราย