ค�
ำว่
า ‘มิ
วเซี
ยม (Museum)’มี
จุ
ดเริ่
มต้
นมาตั้
งแต่
สมั
ยกรี
กเรื
องอ�
ำนาจ โดย
ในสมั
ยนั้
นใช้
ค�
ำว่
า ‘มู
เซออน (Mouseion)’ อั
นหมายถึ
ง สถานที่
สิ
งสถิ
ตของหมู
่
เทพธิ
ดามู
ซา เทพผู
้
อุ
ปถั
มภ์
เหล่
านั
กปราชญ์
และกวี
ให้
สามารถแต่
งต�
ำรา และ
บทประพั
นธ์
ต่
างๆ ขึ้
นมาได้
และเป็
นเหล่
าเทพแห่
งสรรพวิ
ชาด้
วย มู
เซออนของ
ชาวกรี
กเป็
นสถานที่
ส�
ำหรั
บการปฏิ
บั
ติ
สมาธิ
และเป็
นสถาบั
นด้
านปรั
ชญา ต่
อมา
ในสมั
ยของโรมั
นค�
ำว่
ามู
เซออนได้
เปลี่
ยนเป็
นภาษาละติ
นว่
า ‘มู
เซอุ
ม (Museum)’
ซึ่
งสะกดแบบเดี
ยวกั
นกั
บค�
ำว่
ามิ
วเซี
ยมในปั
จจุ
บั
น โดยมู
เซอุ
มของชาวโรมั
นเป็
น
สถานที่
ส�
ำหรั
บการแลกเปลี่
ยนความรู
้
ทางด้
านปรั
ชญาซึ่
งกั
นและกั
น
จนกระทั่
งในยุ
คเรเนสซองส์
(คริ
สตศตวรรษที่
15) ค�
ำว่
า “มิ
วเซี
ยม” ได้
เปลี่
ยนความหมายมาเป็
นสถานที่
ที่
มี
สิ่
งสะสมต่
างๆมากกว่
าจะเป็
นที่
ส�
ำหรั
บแลก
เปลี่
ยนความรู
้
หรื
อปรั
ชญากั
นแบบสมั
ยก่
อน และเพิ่
มเติ
มความหมายเป็
นสถาน
ที่
ส�
ำหรั
บเก็
บสะสม และจั
ดแสดงวั
ตถุ
ต่
างๆ ที่
เกี่
ยวข้
องกั
บธรรมชาติ
วิ
ทยา และ
ประวั
ติ
ศาสตร์
ในศตวรรษที่
18
ตั้
งแต่
พ.ศ.2489 เป็
นต้
นมาสภาการพิ
พิ
ธภั
ณฑสถานระหว่
างชาติ
(ICOM)
ได้
เริ่
มบั
ญญั
ติ
นิ
ยามของค�
ำว่
ามิ
วเซี
ยมให้
เป็
นที่
ยอมรั
บกั
นโดยทั่
วไปจนถึ
งปั
จจุ
บั
น
ทางสภาได้
เปลี่
ยนแปลงและเพิ่
มเติ
มความหมายมาหลายครั้
ง โดยครั้
งล่
าสุ
ดเมื่
อ
ปี
พ.ศ.2550 ค�
ำว่
ามิ
วเซี
ยมมี
ความหมายว่
า ‘สถานที่
ถาวรที่
ไม่
แสวงหาผลก�
ำไร
เปิ
ดให้
บริ
การแก่
สาธารณะเพื่
อสั
งคมและการพั
ฒนามี
หน้
าที่
รวบรวมสงวนรั
กษา
ค้
นคว้
าวิ
จั
ย เผยแพร่
ความรู
้
และจั
ดแสดงมรดกของมนุ
ษยชาติ
และสิ่
งแวดล้
อม
ของมนุ
ษย์
ทั้
งที่
จั
บต้
องได้
และจั
บต้
องไม่
ได้
เพื่
อจุ
ดประสงค์
ทางการค้
นคว้
า การ
ศึ
กษา และความเพลิ
ดเพลิ
นใจ’
ส่
วน ‘พิ
พิ
ธภั
ณฑ์
’ ของไทย เกิ
ดขึ้
นตั้
งแต่
สมั
ยรั
ชกาลที่
1 นั่
นคื
อ
วั
ดพระเชตุ
พนวิ
มลมั
งคลารามราชวรมหาวิ
หาร แต่
ในสมั
ยนั้
นยั
งไม่
มี
ชื่
อเรี
ยก
เพี
ยงแต่
ถู
กจั
ดเป็
นพิ
พิ
ธภั
ณฑ์
แห่
งแรกของไทยเนื่
องด้
วยจุ
ดประสงค์
และหน้
าที่
ที่
สอดคล้
องกั
บค�
ำนิ
ยามในปั
จจุ
บั
น จนกระทั่
งในสมั
ยรั
ชกาลที่
4 พระบาทสมเด็
จ
พระจอมเกล้
าเจ้
าอยู
่
หั
วทรงพระราชด�
ำริ
ให้
สร้
างพระอภิ
เนาว์
นิ
เวศน์
ขึ้
นในปี
(เรื่
องจากปก)
coverstory
ที่
ตั้
ง
เมื
องปานามาซิ
ตี้
ประเทศปานามา
พิ
พิ
ธภั
ณฑ์
ต่
างประเทศ
ถ้
าไม่
นั
บคลองและหมวกแล้
ว เรา
รู้
อะไรเกี่
ยวกั
บประเทศปานามากั
นบ้
าง?
เป็
นโอกาสอั
นดี
ที่
เราจะได้
ท�
ำความรู
้
จั
ก
ประวั
ติ
ศาสตร์
อั
นน่
าสนใจของประเทศ
ปานามาผ่
านพิ
พิ
ธภั
ณฑ์
แห่
งใหม่
ที่
ก�
ำลั
งจะ
เปิ
ดตั
วในวั
นที่
22 พฤษภาคมที่
ก�
ำลั
งจะถึ
ง
นี้
ภายใต้
แนวคิ
ดที่
แสดงถึ
งการเป็
นสะพาน
เชื่
อมระหว่
างอเมริ
กาเหนื
อและอเมริ
กาใต้
แม้
ว่
าณวั
นนี้
จะยั
งไม่
อาจรู
้
ได้
ว่
าสิ่
งที่
จั
ดแสดง
นั้
นจะน่
าตื่
นตาตื่
นใจขนาดไหน แต่
เพี
ยงแค่
รู
ปแบบอาคารที่
ถู
กออกแบบโดยสถาปนิ
กชื่
อ
ดั
ง Frank Gehry ที่
เคยออกแบบผลงานชิ้
น
เจ๋
งอย่
าง พิ
พิ
ธภั
ณฑ์
Guggenheim ประเทศ
สเปน หรื
อ Walt Disney Concert Hall ที่
ลอสแอนเจลิ
สก็
ควรค่
าแก่
การเยี่
ยมชมแล้
ว
เพราะมั
นทั้
งเต็
มไปด้
วยสี
สั
น ชี
วิ
ตชี
วา และ
ฉี
กกฎเกณฑ์
แห่
งการออกแบบและสะท้
อนถึ
ง
ความหลากหลายทางวั
ฒนธรรมของปานามา
ผ่
านรู
ปทรง Free formและสี
สั
นสดใสบาดตา
BioMuseo
‘พิ
พิ
ธภั
ณฑ์
(Museum)’
เรื
่
อง: กิ
ตติ
ดิ
ษฐ์
ธนดิ
ษฐ์
สุ
วรรณ
คำ�ว่
า
มาจากไหน?
