Read me 10 - page 40

| Read Me 10 40
อยากให้เล่ าถึ งประสบการณ์ การสั มภาษณ์
หรือคนที่เคยสั มภาษณ์แล้วประทับใจมากที่สุด
อรสม: พี่คิดว่าช่วงเวลาที่ประทับใจที่สุดของการทำ�สารคดี
ก็คือการได้นั่งคุยกับแหล่งข้อมูลนี่แหละ ดังนั้นจึ งบอกไม่ได้
ว่าครั้งใดที่ประทับใจที่สุด เพราะในการสัมภาษณ์แต่ละครั้ง
ก็จะมีความประทั บใจแตกต่างกันออกไป พี่ คิดว่าความ
น่าประทั บใจของการคุยกั บแหล่งข้อมูลไม่ได้ ขึ้นอยู่ กับว่า
เราคุยกับใคร แต่มันขึ้นอยู่กับว่าเราคุยกันด้วยอะไร พี่จะบอก
ลูกศิษย์ของพี่เสมอว่าเวลาที่คุยกั บแหล่งข้อมูล อย่าคิดว่า
เราไปเอาอะไรจากเขา แต่มันเป็นการทำ�งานร่วมกั นระหว่าง
เรากับแหล่ งข้อมูล ดังนั้นต้องทำ�ให้เขารู้สึกวางใจเหมือน
ญาติมิตร เราต้ องฟังเขาด้วยใจ แล้วเขาจะพูดกับเราด้วยใจ
เรื่องแบบนี้เกิดขึ้นยากนะในชีวิตปกติ ของเรา บางทีคนที่
รู้ จักกันมาสิบปี เอาเข้ าจริงๆ เป็นใครก็ไม่รู้ มันเป็นเหมือน
คนคุ้นหน้าแต่ไม่ คุ้นใจ เพราะไม่เคยคุยกันด้วยใจเหมือนที่
เราไปสัมภาษณ์แหล่งข้อมูล ซึ่งพี่คิดว่านี่คือความสุขของคน
ทำ�สารคดี มีแต่ คนทำ�สารคดีเท่านั้นที่จะได้ อภิสิทธิ์ตรงนี้
ทราบมาว่าช่วงนี้คุ ณอรสมทำ�งานเกี่ยวกับเรื่อง
ของนักโทษ มี คนน่าประทับใจที ่จำ�ได้ไหม?
อรสม: ถ้าจะให้นึกคนที่ประทับใจเมื่อเร็วๆ นี้ก็พอจะนึก
ได้อยู่ หนึ่งคน คือเคสอดี ตผู้คุ มนักโทษบางขวางคนหนึ่ ง
แล้วก็เป็นเพชฌฆาตของเรือนจำ � ตอนนี้เขาเป็นสัปเหร่ อ
แล้วก็คอยช่ วยงานวัด จะเห็นว่ างานของเขามีแต่เรื่องที่
โหดร้ายน่ ารังเกียจและอยู่กับความตายตลอด ตอนที่เป็น
สัปเหร่อก็ ถูกมองว่าอยู่กับความสกปรกโสมม ไม่อยากอยู่
ใกล้ ทั้ งที่จริ งแล้วเราเองก็ต้องเดิ นทางไปสู่ความสกปรก
นั้นในวาระสุดท้าย แล้วก็ไม่ มีใครอยากนับญาติ ตอนที่ ไป
เยี่ยมญาติ ที่ ป่วยก็ ถูกหาว่ากู ยั งไม่ตายแล้วมึงมาทำ �ไม
จะมาแช่งกู เหรอ (หัวเราะ) ตอนเป็ นเพชฌฆาต คนก็จะ
มองว่าจะต้ องเป็นคนที่ ใจคอโหดเหี้ยม ไม่ เช่ นนั้นคง
ไม่สามารถยิงคนที่ไม่รู้ จักได้ แต่เมื่ อเราได้คุยแล้วเรารู้ว่า
ข้างในของเขาเป็นคนจิตใจดี น่ ารัก คุยสนุ ก ประทับใจ
เพราะชีวิ ตของเขามีหลายมิ ติมาก ทั้ งจากการที่เขา
มีเปลือกนอกที่ ไม่น่าพิ สมัย แต่ข้างในเป็นคนจิตใจดีงาม
และการที่เขาได้พบผู้คนมากมายในคุกซึ่งแต่ละชีวิตในคุกก็
มีเรื่ องราวของตัวเอง เขาก็หยิบมาคุยอย่ างออกรส จำ�ได้ว่า
ตอนที่ไปคุย คุ ยกันตั้งแต่ห้ าโมงเช้าถึ งหกโมงเย็น เทปที่
เตรียมไปนี่ไม่พอเพราะคิดว่าอย่างดีก็สี่ชั่วโมง
ประสบการณ์การสัมภาษณ์ที่ประทับใจที ่สุดของ
เสฏฐวุฒิคือครั้งไหน
เสฏฐวุฒิ: สำ�หรับผมน่าจะเป็นการเขียนสารคดีขนาดยาว
ครั้งแรก คือการไปสั มภาษณ์คนถี บสามล้อที่ กาดหลวง
จ.เชียงใหม่ คือปกติที่นี่ผมผ่านแทบทุกวั นอยู่แล้ว แต่เพิ่งมา
ทำ�งานเป็นครั้ งแรก กว่าจะเข้ าไปได้ก็ต้องไปดู ลาดเลา
อยู่นาน เหมือนจะไปปล้นเขาเลย (หัวเราะ) เพราะไม่กล้า
เข้าไปคุย แต่เมื่อถึงกำ�หนดส่ งก็ไม่มีทางเลือก เลยต้องลุย
เข้าไป คนที่สัมภาษณ์เรียกได้ว่าเป็นรุ่นปู่ แล้ว เกื อบ 80 ปี
แต่ยั งแข็งแรงดีอยู่เลย แล้วก็ เมตตาผมมาก ทั้งที่การที่ผม
จะเข้ าไปคุยนี่ ทำ �ให้เขาเสี ยเวลาทำ �มาหากิ น แต่เขา
ก็เต็มใจให้สัมภาษณ์ ซึ่งครั้งนั้ นคุยกันยาวมาก เรื่องที่คุย
กันน่าสนใจกว่ าการที่ เราไปนั่งอ่านหนังสือประวัติ ศาสตร์
เชียงใหม่ทั้ งเล่มเสียอี ก เพราะคุณปู่ คนถีบสามล้อเป็น
ประวัติศาสตร์ ที่ มีชีวิ ต เราได้รู้ สิ่งที่ไม่ มีบั นทึกไว้ที่ ไหน
โดยเฉพาะประวั ติศาสตร์สามล้ อซึ่งเป็นประวั ติ ศาสตร์
ที่ไม่ค่อยมีคนสนใจ หลังจากที่คุยวันนั้น ภาพของกาดหลวง
ที่ เคยรู้จั กก็เปลี่ ยนไปเลย มั นทำ�ให้เรามองเห็นประวั ติ
ที่มาของสถานที่ ที่เราคุ้นเคยมาแต่เด็ กมากขึ้น เห็ นอดีต
เ ห็ นความ เ ชื่ อมโ ยงตามที่ คุ ณปู่ เ ล่ า การมอง เ ห็ น
ประวั ติศาสตร์ท้ องถิ่นทำ�ให้เรารู้จักตัวเองมากขึ้น
การ ได้ สั มภาษณ์ คนนั บร้ อยเพื่ อทำ �งานใน
นิ ตยสาร ฅ คน สำ�หรับคุณปองธรรม มีใครเป็น
ที่สุดในใจ
ปองธรรม: จริงๆ มีอยู่สามสี่คนที่รู้ สึกว่ า เฮ้ย ชีวิตนี้เกิด
มาได้เจอคนคนนี้แล้วคุ้มว่ะ คุยเสร็จกลับไปทำ�งานที่ บ้าน
รู้ สึกอยู่ ตลอดเวลาว่ าไม่ เสียที ที่ เกิ ดมาได้ เจอคนคนนี้
ยกตัวอย่างคนเดียวก็แล้วกันคือป๋าเทพ โพธิ์งาม คิดว่าชีวิต
แกนี่สุดๆ จริงๆ แต่ก่อนเราก็มองอย่างคนทั่ วไปที่เห็นว่า
ป๋าเทพเป็นนั กแสดงตลกที่ทำ�ธุรกิจล้มเหลวบ่อยๆ พอเห็น
แกในโทรทัศน์ทีไรก็จะบ่นกับเพื่อนว่ า เฮ้ย แกทำ�ธุรกิ จล้ม
อี กแล้ว แต่พอมี โอกาสได้ไปสัมภาษณ์ แก เรี ยกว่าแก
เหนือชั้นจริ งๆ ตอนที่เราถามว่าคิดยั งไงตอนทำ�ธุรกิจเจ๊ง
แกบอกว่าการเจ๊งทำ�ให้กูเป็นคนล้ ม ไม่ได้ทำ�ให้กูเป็นคนตาย
แกบอกเราว่าชีวิตคนเราไม่มีคำ �ว่าเจ๊งหรอก เพราะตั้ งแต่
เกิดมามีชีวิตก็ถือว่ ากำ�ไรอยู่แล้ว เราเกิดมามีอะไร มี มาแต่
ตัวเปล่าๆ ตอนกลับไปก็กลั บไปแต่ตัวเปล่ าๆ ทุกวินาทีที่อยู่
บนโลกคื อกำ�ไร เสื้ อผ้าก็ คือกำ �ไร รองเท้าก็ คือกำ �ไร
แต่เราไม่เคยมองมุมนี้ เรามองแต่ว่าเราขาดทุน แต่ไม่มองว่า
สุดท้ายเราก็ ไปแต่ตั ว ในเมื่อชีวิตเราคือกำ �ไรอยู่ ทุกวินาที
{มองชีวิตผ่านสายตาของนักบันทึกชีวิต}