นิตยสาร ลายสาระ - page 62

LAST Issue –– 61
ทั้ งหมดจะไม่บอกว่ าเหตุการณ์ เกิดที่ใด
แต่สภาพสังคม สิ่งปลู กสร้าง บรรยากาศ
รวมถึงชื่ อหนังสื อท�ำให้เดาได้ไม่ยากว่ า
ฉากคื อ กรุงเทพมหานคร แต่ผู้เขียนเพิ่ม
ขอบเขตด้ วยการเล่ นค�ำว่ ามหานคร
ท� ำให้ครอบคลุมทุ กเมืองที่ มีความเจริญ
มาก แต่ ยังคงมีความเหลื่อมล�้ำทางสังคม
แนวการเขี ยนแทบทั้งหมดเป็นแนว
เหนือจริ ง มีกลิ่นอายให้ หวนนึ กถึงงาน
ประพันธ์ของ ฟรันต์ คาฟคา ในบางเรื่ อง
นั่ นคือเป็นเรื่องประหลาดที่เกิดขึ้ นอย่าง
ไม่ทันให้ตั้งตัว ไม่มีที่มาที่ไป เช่ น ในเรื่อง
‘ฝนตก’ เรื่ องสั้นล�ำดับสี่ ซึ่งกล่าวถึงชาย
ผู้ มีฝนตกอยู่รอบตัวตลอดเวลาไม่ว่ าจะ
เดินไปไหนหรือแม้แต่อยู่ในบ้าน และเรื่อง
‘หยด’ เรื่องสั้ นล�ำดับหก เรื่องของชายผู้พบ
ว่าร่างกายตนเองก�ำลังกลายเป็ นของเหลว
หยดลงเรื่ อยๆ คล้ ายว่ าทั้งสองเรื่องนี้
ผูกโยงกันอยู่ เพราะคนหนึ่งเลือกต่อสู ้หา
หนทางให้ตัวเองกลับเป็นปกติ ขณะที่อีก
คนท�ำใจยอมรับและปรับตัวเพื่ออยู ่กับมัน
เป็ นการแอบแฝงแสดงทรรศนะทาง
การเมืองของผู้เขียนอย่างแยบยล
เรื่องสั้นอีกหลายเรื่องก็ได้ แสดงให้เห็น
อิ ทธิ พลของวรรณกรรมยุ คแสวงหา
เกี่ ยวกับการตั้งค�ำถามต่อระบบการศึกษา
และชีวิตในสังคม เช่น ‘กรงเทพ’ ‘นครจักร-
กล’ ‘มาหาวิ ทยาอาลั ย’ เรื่องสั้ นล� ำดับ
หนึ่ง สาม และเจ็ ด ซึ่งเป็นการตั้ งค�ำถาม
ว่ าคนเราเข้ ามาศึกษาในมหาวิ ทยาลั ย
เพื่อเอาใบปริ ญญากับเกรดสวยๆ ไปสมัคร
งานเท่ านั้นเองหรือ ท�ำไมนักศึกษาที่ควร
เป็ นปัญญาชนพัฒนาประเทศชาติ ถึงไม่
ท�ำอะไรนอกจากเล่นอินเทอร์เน็ต ช้อปปิ้ง
กินเหล้ า ร้ องคาราโอเกะไปวั นๆ หนึ่ง
กรุ งเทพฯ รวบรวมคนเก่งไว้นับพั นหมื่น
แต่เหมือนกรงกังขังเทพ เพราะเมื่อเข้ามา
แล้ วแทบไม่มีใครกลับออกไปท� ำประโยชน์
คนตัวจิ๋ว
ประพันธ์โดย แมรี่ นอร์ตั้น
ส�ำนักพิมพ์ผีเสื้ อ
เคยสังเกตบ้างหรือไม่ว่าสิ่งของเล็กๆ
ในบ้านมักหายไปเสมอ ไม่ว่าจะเข็ มหมุด
กระดุม หรื อของใช้บางอย่างอาจหมด
อย่างรวดเร็วผิดปกติ เช่น น�้ำตาล กาแฟ
กระดาษทิชชู ่ แน่ นอนว่ าทุ กอย่างเป็ น
เพราะพวกเราใช้ของเปลือง หรื อวางของ
ไม่เป็ นที่จนลื มและหายไป แต่ถ้าสมมติ
ว่าแท้จริงแล้วไม่ ใช่เพราะเรา ทว่าเป็นฝีมือ
ของคนตัวเล็กจิ๋วที่ แอบอาศัยอยู่ในบ้ าน
มาย่องหยิบยื มไปใช้ ในยามวิ กาลล่ ะ
มันคงเป็นเรื่องราวสุดมหัศจรรย์ที่มีมนุษย์
จิ๋วอยู่บนโลกนี้ และยั งมาอยู่อาศัยกั บเรา
อีกด้วย ภาพพวกเขาพยายามแอบปี น
ขึ้นโต๊ะคงน่ารั กน่าเอ็นดูอยู่พอควร แต่ อีก
แง่หนึ่งก็ คงน่ากลัวไม่ใช่น้อยที่บ้ านของ
เรามีคนเดินเข้าออกมาขโมยของง่ายดาย
ถึงปานนั้น
แก่ บ้านเมือง บ้างก็ถูกควบคุมเป็นหุ่นยนต์
ท� ำตามโปรแกรมด้วยกิจวัตรประจ�ำวั น
เดิมๆ
นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็นความเป็นสังคม
ปริ ทรรศน์ (Paradox) อันลักลั่ นย้อนแย้ง
ในตั วเองจนหาข้อสรุปไม่ ได้ การถูก
บงการด้วยทฤษฎีสมคบคิด (Conspiracy
Theo r y ) อย ่ างไม ่ รู ้ ตั วของผู ้ คนใน
‘วิ พากษ์’ เรื่องสั้นล�ำดั บสิบ แต่เมื่ออ่าน
จบแล้ วพิจารณาปัญหาต่างๆ ที่ถูกหยิบยก
มาให้ ถ้ วนถี่ และมองภาพให้ กว้ างขึ้น
จะเห็นว่าแท้จริ งฉากใน ‘มหานคร’ ไม่ใช่แค่
กรุงเทพฯ แต่คือประเทศไทยขนาดย่อส่วน
นั่ นเอง ประเทศซึ่งมีประชากรฝ่ายหนึ่ง
มองว่าเป็นเมืองที่งดงาม อีกฝ่ายหนึ่งมอง
เป็นเมืองที่ย�่ำแย่ แต่ไม่มีสักฝ่ายคิดพัฒนา
ย�้ำอี กครั้งว่ า ‘มหานคร’ ไม่ใช่ งาน
ส ะ ท ้ อ น สั ง ค ม ซึ่ ง เ ห มื อ น ค น ยื น
ป่ าวประกาศเรียกร้องอะไรบางอย่างจาก
รั ฐบาลหรือสังคมส่วนรวม แต่เป็นเหมือน
คนแปลกหน้ าที่ เรารู ้สึ กคุ ้นเคยอย่ าง
ประหลาดคนหนึ่ งมาอยู่ ตรงหน้าแล้ ว
เอ่ยถามสั้นๆว่า “คุณลืมอะไรไปหรือเปล่า”
แล้ วเดินจากไป ‘มหานคร’ เป็นวรรณกรรม
ร่ วมสมัยที่อาจไม่ ถึงกับกล่าวได้ ว่าดีเลิศ
แต่ เอ่ยปากได้ อย่างเต็ มใจว่าไม่ ธรรมดา
จริงๆ