MARSHAL - page 6

6
โดย พิชญา เดชหามาตย์
แต่จดหมายลู กโซ่ที ่แพร่หลายในโลกไซเบอร์ไม่ ได้มีเพียงฉบั บ
เดียวและก็ไม่ได้เพิ่งจะเกิดขึ้นเมื่ อเร็วๆ นี้ แต่ มันมีหลากหลายรูปแบบ
เหลือเกินแล้วแต่คนท�ำจะคิดขึ้นมาได้ จดหมายลูกโซ่สุดคลาสสิกที่ถือ
ได้ว่าเป็นต้นแบบวิวัฒนาการของจดหมายลูกโซ่ปัจจุบันคือ... จดหมาย
จากพระครูวิจิตร ธรรมโชติ ซึ่งขึ้นต้นให้ คนอ่านหลงดี ใจว่า
“พระครูวิจิตร ธรรมโชติ ถึงท่านผู้โชคดีมีวาสนา เมื่อท่านได้
รับจดหมายนี้แล้ว ท่านจะโชคดีไม่มีสิ้นสุด นี่คือต�ำรารักษาโรคมะเร็ง
หายได้ไม่คาดคิด ” แล้ วทิ้งท้ ายด้วยค�ำขู่ว่ า “ ถ้าหากไม่ถ่ายทอด
ให้คนอื่นรู้ จะมีอันเป็นไปทั้งครอบครัว หรือต้องตายภายใน 5 เดือน
เช่น ส.ส.ราชบุรีท่ านหนึ่ง”
แม้จดหมายลูกโซ่ของพระครูวิจิตร ธรรมโชติจะผ่านยุครุ่งโรจน์
มานานกว่ายี่สิบปีแล้ว แต่จดหมายลูกโซ่ฉบับต่อๆมาก็ไม่ ได้ทิ้งหลักการ
เดิมเลย คือส่วนแรกจะเล่าเรื่องราวให้ ดูน่ากลัวหรือชักจูงให้หลงเชื่อ และ
ส่วนท้ายจะเป็นค�ำแช่งชักหักกระดู กคนอ่านให้มีอันเป็นไปหากไม่ยอม
ส่งต่อ เมื่อยุคสมั ยเปลี่ยนไป เนื้อหาของจดหมายลูกโซ่ก็เปลี่ยนตามไป
ด้วย จากที่เคยอยู่บนแผ่นกระดาษก็กลายมาเป็นข้อความอยู่ในโลกไซเบอร์
ตามเว็บไซต์หรืออยู่ในรูปฟอร์เวิร์ดเมลที่ส่งต่อกันเป็นทอดๆ และการขู่ก็
เริ่มต่างออกไปจากเดิม โดยปรับให้เข้ากับความกลัวของคนตามกระแส
เช่น ถ้าไม่ส่งต่ อขอให้ขึ้นคาน ขอให้สอบตก หรื อเปลี่ยนมาส่งอีเมลลู กโซ่
ที่ฮิตที่สุดแห่ งยุคซึ่งทุกคนต้องเคยได้รับแน่ ๆ ก็คือ Hotmail จะเก็บตังค์
นั่นเอง!
เมื่อพิ จารณาดีๆ แล้ว จะเห็นว่ าจดหมายลูกโซ่ เหล่านี้ไม่ได้
น่ากลัวเลยสักนิด แต่ด้วยความที่คนไทยมี ค�ำพู ดติดปากว่า ‘ไม่เชื่ออย่า
ลบหลู่’ จึงไม่แปลกที่จะมีคนลังเลว่าจะเชื่ อหรือไม่เชื่อดี? และเมื่อไม่รู้ว่า
มันเป็ นเรื่องจริงหรือเท็จก็ มักจะลงเอยด้วยการส่งต่อไปก่อน เพราะคิด
ว่ าไม่เสี ยหายอะไร แต่ก็มีคนอี กจ�ำนวนมากที่ เชื่อและกลัวในสิ่งที่
จดหมายขู่ไว้จริงๆ และวิตกกังวลจนต้องไปตั้งกระทู้ปรึกษาเพื่อนอย่าง
จริงจังบนอิ นเทอร์เน็ต
คนท�ำจดหมายลูกโซ่ นั้นใช้จิตวิ ทยาในเรื่องของความกลัวมา
ขู่คนอ่าน ให้กลัวว่ าสิ่งที่แช่งไว้ ในจดหมายจะเกิดขึ้นจริ ง ทั้งๆ ที่ ไม่มี
หลักการอะไรรองรับเลย แค่แช่งไปลอยๆ เท่ านั้น แต่กลับมี คนเชื่อ
และยอมส่งต่อ ซึ่งทฤษฎีการยกสาเหตุ (Attribution Theory) ทาง
จิตวิ ทยานั้นอธิบายว่ าการแสดงพฤติกรรมของบุคคลเกิ ดจากสาเหตุ
เคยไหม...เวลาที่ก�ำลั งอ่านคอมเมนต์ดราม่าในเฟซบุ๊ก อยู่อย่าง
เมามัน กลับมาเจอคอมเมนต์หนึ่งพิมพ์แทรกมาว่า... “ขอโทษจริงๆ อย่า
อ่านนะขอร้อง มี ความลับมาบอก เป็นเรื่องจริงที่เกิ ดขึ้น เคยมีเด็กถูกฆ่า
ตายห้องน�้ำของโรง...” แล้ วลงท้ายด้วยการบอกให้ส่งข้อความนี้ต่อไปให้
คนอื่นอีก 20 โพสต์!! ไม่อย่างนั้นวิญญาณเด็กจะตามไปหลอกหลอน
และต้องตายภายใน 7 วั น! เอ่อ... วิญญาณเด็ กนี่เก่งมากนะ รู้ด้วยว่า
ใครอ่านแล้วไม่ท�ำตาม แถมยังรู้ด้วยว่าบ้านอยู่ที่ไหน สุดยอดจริงๆ แต่
วิญญาณเด็กคงต้องเหนื่อยหน่อยล่ะ เพราะต้องตามไปหลอกคนอี ก
เป็นล้านคนที่ไม่ยอมท�ำตาม... น่าสงสารจริงๆ
จดหมายลูกโซ่