Read me 24 - page 48

ไปแลกมา ของปลอมทั้งนั้นแหละ แต่ ถ้าเราท�ำความดีคนเขาศรัทธา
อาจารย์อยากได้สมุดหรอมีคนเขาหามาให้ ไม่ต้องใช้เงิน เราต้ องศรัทธา
ในความดี
แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่าสิ่งที่เราท�ำอยู ่ คื อความดีและอะไรคือความ
ดีที่ควรศรั ทธา
ท�ำแล้วสบายใจ ท� ำแล้วมีความสุข นั่ นแหละ ความดีคือรู้เหตุรู้
ผลต้องรู้ว่าอะไรเป็ นอะไรประเทศของเราเกิดเรื่องพูดกันถึงเรื่องปฏิรูป
ใช่ไหมถามว่าปฏิรูปอะไรการปฏิรูปที่ดี ที่สุ ดคือปฏิ รูปใจตัวเองนะใจเรา
ท�ำแล้วมีความสุขมั นก็จบศรัทธาในสิ่ งที่เห็นที่ เป็นความจริ ง
อาจารย์ศึกษาเรื่องของธรรมชาติโดยเฉพาะการปลูกกล้วยไม้ ใน
ส่วนนี้ช่วยให้อาจารย์มองเห็นความงามที่แท้ ได้อย่างไรบ้าง
ผมปลูกกล้วยไม้อยู่พันธุ์ นึงพั นธุ์เดียวเท่านั้นแหละ รดน�้ำบ�ำรุง
รักษาใส่ปุ๋ยอย่างดีที่สุด จนกระทั่ งมันโตขึ้นมาออกดอกสวยงามให้คน
ได้ชื่นชมไปทั้งโลกผมก็คิ ดว่ามันมี อยู่อันเดียวแต่ท�ำไมคนทั้งโลกชมว่า
สวยผลสุดท้ายผมก็บอกว่าผมขออนุญาตนะ ว่าที่ท่านเห็นอยู่ไม่ใช่อัน
นี้ อันนั้นน่ะมันออกดอกมาแล้วก็เหี่ยวแต่อันนี้มันไม่เหี่ยวและยังสานไป
ถึงคนรุ่นหลั งด้วยผมจึงขอตั้งชื่อกล้วยไม้นี้ว่า ‘ความรักในเพื่อนมนุษย์ ’
กล้ วยไม้ธรรมดานี่ทุกข์นะพอดอกมันโรยเราก็ ทุกข์ แต่นี้ไม่ ทุกข์ มีอย่าง
เดียวส�ำหรับคนทั้ งโลกนั่นคือความรักในเพื่ อนมนุษย์นะ
นอกจากการปลูกกล้วยไม้แล้วอาจารย์ยังเคยศึกษาเรื่องของดิน
และมีความเชี่ยวชาญทางด้านการเกษตร ตอนนี้ภาคเกษตรของ
ประเทศไทยมี ปัญหาทั้งเรื่องสารเคมี จนถึงคุณภาพชี วิตของ
เกษตรกร อาจารย์คิดเห็นกับเรื่องนี้อย่างไรบ้าง
ค�ำว่า ‘การเกษตร’ ไม่ ได้หมายถึ งปลูกพืชเลี้ ยงสัตว์หรอก แต่
หมายถึง ‘พื้ นดิน’ ท�ำอะไรก็ต้องใช้พื้นดินคนเราเกิดมาจากพื้ นดินตาย
ไปก็กลับสู่พื้นดินแต่ ไม่ได้คิดคนจะรู้สึกถึ งความส�ำคัญของพื้นดินก็ต่อ
เมื่อใกล้ จะตาย
คนเราเกิดมาพอโตมารู้ เรื่องหน่ อยก็แต่งเนื้อแต่งตัวทาลิปสติก
เขี ยนคิ้วพอถึงวันจะตายเข้ าจบเหมือนกันหมด เรื่องการเกษตรก็เหมือน
กัน คนเราอยู่ในโลกใบนี้ก็ลื มตัวไปเรื่อย ลื มตัวไปในที่สุดมันก็ต้องกลับ
มาหาตั ว เป็นวัฏจักร พอกลับมาหาตัวได้ แล้วก็จะรู้ถึงความตายก็จะ
ส� ำนึกได้ ในยุคนี้ เรากลัวเผด็จการแต่เราก็ต้องเจอกับเผด็จการทุกคน
นั้นก็คือความตายไม่มีใครรอด
เมื่อพูดถึงสังคมในตอนนี้จะเห็นว่าคนในบ้านเมืองของเรามีความ
เห็นไม่ตรงกันจนกระทั่งแตกแยกกันอาจารย์มีความเห็นกับเรื่อง
นี้อย่างไรคิดว่าอะไรเป็นเหตุ ที่ท�ำให้คนทะเลาะกัน
เวลานี้ท�ำไมคนถึงรุนแรงใส่ กัน ไม่ใช่ว่าเขาอยากจะท�ำอย่าง
นั้นเสี ยทีเดียวนะ แต่เขาถูกโปรแกรมโดยกรรมที่มีอยู ่ข้างใน เหมื อน
คอมพิวเตอร์กดปุ๊บมันก็ออกอย่างนั้นเลยไม่ออกอย่างอื่นไม่มีใครอยาก
ทุกข์หรอกแต่ว่ าจะเลี่ยงไปถูกทางหรือเปล่าถ้ าหากว่าโปรแกรมมันเปิด
กว้าง ถ้ าคนเรามีจิตอิสระมากหน่ อยก็หลบหลีกกันได้
แต่ว่าคนขาดอาร์ต (art) อาร์ ตมีหลายอย่าง การถ่ ายภาพ การ
เขียนภาพการเขียนบทกวี...พวกนี้เป็ นอาร์ตแต่มีอาร์ตอี กอย่าง ‘Art of
LifeExistence’คือศิลปะในการด�ำเนินชี วิตศาสตร์ทุกสาขาเป็นศาสตร์
เดียวกันแต่คนเราชอบแบ่งแยกคนพวกนี้ก็กลายเป็นคนแข็งกร้าวอย่าง
คนวางแผนการศึกษาควรจะมีจิตอิ สระ คนที่มีจิตอิ สระจะเป็นคนรอบรู้
ไม่ใช่รู้เฉยๆแต่รู้รอบเหมือนนักมวยที่ป้องกันตัวเองได้รอบด้าน เทียบกับ
นักมวยบางคนถนัดแต่อย่ างนี้อย่างเดียวถนัดเตะอย่ างเดียวแต่คราวนี้
มันไม่ได้โดนเตะอย่ างเดียวมันโดนหลายอย่างก็หลบไม่ได้
แล้วศิลปะในการด�ำเนินชีวิตมีความส�ำคัญหรือจ�ำเป็นต่อการอยู่
ร่วมกันในสังคมอย่างไร
ศิ ลปะที่มาจากรากฐานจิตใจที่อิ สระของแต่ละคน ถ้าเรารู ้ถึง
คุณค่าก็จะน�ำมาใช้ประโยชน์ในการด�ำเนินชีวิ ตได้ ก็จะช่วยให้ตัวเอง
ไม่เป็นพิษเป็นภัยกับคนอื่นมีความเมตตาให้กันคนเขาก็เคารพรั กและ
ศรัทธาสุดท้ายก็เป็ นการสร้างประโยชน์ให้กั บทุกคนโดยธรรมชาติ
สุดท้ายย้อนไปเมื่อครั้งที่อาจารย์ยังเป็น ‘หนุ่มสาว’ สิ่งที่อาจารย์
คาดหวังในตอนนั้นคืออะไร
คาดหวั งที่จะเอาชนะจิตใจตัวเอง
คนที่มีจิตอิสระจะเป็ นคน
รอบรู้ ไม่ ใช่ รู้ เฉยๆ แต่
รู้ รอบเหมื อนนั กมวยที่
ป้องกันตัวเองได้รอบด้าน"
48