Read Me 36 - page 44

44
อ่านไม่ผิด ฉันเรียกวัดโพธิ์ว่าพิพิธภัณฑ์
แม้วัดเก่าแก่แห่งนี้ จะมีหน้าที่ไม่ ต่างจากวัด
ธรรมดาทั่วไป มีพระอุโบสถ มี การประกอบศาสนกิจ
ตามโอกาสต่างๆ ทว่าหากใครได้ย่างกรายเข้าไปใน
วัดโพธิ์ ก็จะพบว่าสถาปั ตยกรรมและประติมากรรม
ภายในวัดที่ ต่างแข่ งกันเรียกร้องความสนใจจาก
ผู้ เยี่ยมชม ทางด้านหนึ่งมี ยักษ์ปั กหลั่นหน้าตาฝรั่ง
ใส่สูท สวมหมวกทรงสูง แต่กลับแกะสลักมาจากหิน
ที่มองอย่างไรก็ชวนให้ นึกถึงตุ๊กตาจี น อีกทางหนึ่งมี
เจดีย์ย่อมุมไม้สิบสอง แต่แทนที่ จะเป็นเจดีย์สีทอง
อย่างที่ คุ้นตา กลับประดับประดาไปด้ วยกระเบื้อง
เคลือบหลากสี พอจะลั ดเลาะเข้าไปยังพระอุโบสถ
ทรงไทยประเพณี ก็ เหลือบไปเห็ นแผ่นหิ นสี ด�ำ
กรอบทองติดอยู ่ตามเสา พอพินิจดูก็พบว่าข้อความ
ในนั้นเป็นกลอนบ้ าง เป็นโคลงบ้าง แต่บางโคลง
หน้าตาออกจะประหลาดเสียหน่อย มีเส้ นอะไรไม่รู้
โยงกันยุบยับ ต้องถอดรหัสเสียก่อน จึงจะอ่านเป็น
โคลงปกติได้
นั่นล่ะ ‘วัดโพธิ์ ’ แหล่งรวมศิลปะลูกผสมและ
บั นทึกความหลากหลายทางวัฒนธรรมของไทยไว้
ในศิลปะทุกชิ้นที่เดิ นผ่าน Read Me ที่ว่าด้วยเรื่อง
ลูกครึ่งฉบับนี้ จึงขอพาผู้อ่านไปสัมผัสกับวัดลูกผสม
ศิ ลปะไทย-จี น-ฝรั่ง ซึ่งเป็นส่ วนผสมของทั้งวั ด
ทั้ งสถานที่ให้ความรู้ และปัจจุ บันยังพ่วงต�ำแหน่ง
สถานที่ท่ องเที่ยวเข้าไปด้วยอีกประการหนึ่ง
เดิมทีวั ดโพธิ์ ก็เป็นวัดไทยธรรมดาๆ ตั้งอยู ่
บริเวณชุ มชนท่าเตียนมาตั้งแต่สมัยอยุธยา ชื่ อเต็ม
เดิมคือ ‘วัดโพธาราม’ ก่ อนจะถูกยกขึ้ นเป็นอาราม
หลวงในสมัยธนบุรี และต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้ าจุฬาโลกมหาราช
ทรงโปรดให้ มี การบูรณะปฏิสังขรณ์วั ดแห่งนี้เสีย
ใหม่ และพระราชนามว่า ‘วัดพระเชตุพนวิมลมั งคลา
วาส’ ในตอนนั้นวั ดโพธิ์ก็ยังไม่ได้กลายร่างเป็นวัดลูก
ครึ่ งไทย-จีน-ฝรั่งเช่ นในปัจจุบัน แต่เพราะความนิยม
ของการสร้างวั ดในสมัยรัชกาลที่ 1 คือนิยมศิลปะ
แบบไทยประเพณี อันหมายถึงศิลปะที่ถ่ายทอดและ
ฟื้นฟูศิลปะสมัยอยุธยาขึ้นมาในสมัยรั ตนโกสินทร์
ดังนั้น ทั้งสถาปัตยกรรมของพระอุโบสถ พระวิหาร
ทิ ศทั้ งสี่ และพระระเบียงอั นเป็นลั กษณะที่นิยม
ของวัดอยุ ธยา จึงสร้างตามแบบฉบับเดิมทั้งสิ้น
อย่ างไรก็ดี หากใครมี โอกาสได้ไปเยี่ ยมชม
พระระเบียงของพระอุโบสถวัดโพธิ์ก็จะพบพระพุทธรูป
หลากหลายยุคสมัยเรียงรายอยู ่ทั้งสี่ด้ าน สิริรวม
พระพุ ทธรูปในพระระเบียงทั้ งชั้นนอกและชั้นใน
แล้วมีถึง 394 องค์ หากพินิจพิจารณาพระพุทธรูป
แต่ ละองค์ ก็ จะพบว่ารูปร่างหน้าตาไม่เหมือนกั น
เลย ทั้งนี้ก็เพราะเป็นพระพุทธรูปจากศิลปะหลาย
ยุคหลายสมัย ทั้งสุโขทั ย เชียงแสน ลพบุรี และ
อู่ทอง เป็ นพระพุ ทธรูปจากเมื่อครั้งที่ รัชกาลที่ 1
โปรดเกล้ าฯ ให้อัญเชิญพระพุทธรูปจ�ำนวนมาก
มาจากหั วเมืองภาคเหนือ พระระเบี ยงวัดโพธิ์จึง
กลายเป็ นนิทรรศการถาวรจั ดแสดงพุทธศิลป์ของ
อาณาจักรสยามไป