Read me 22 - page 40

40
ต้นเดือน แต่ตอนนี้สารคดีมันยังออกปลายเดือน ผมตั้งใจไว้ มา 3 ปี
แล้วก็ยังทำ�ไม่ได้ ซึ่งก็ต้องขออภัยผู้ อ่านทุกคนมา ณ ที่นี้ด้ วย (หัวเราะ)
ปีหน้ าคงต้องหาวิธีการใหม่อย่างน้ อยคือต้ องไม่เกินครึ่งเดือน หรื อสอง
สัปดาห์แรกของเดือน อันนี้จะดูแฮปปี้กั บทุกฝ่ ายเพราะหนังสื อมันจะ
ได้ดูสดใหม่ อย่างฉบับเดือนตุ ลาแต่ได้ มาอ่านพฤศจิกายนอย่างนี้ มัน
ก็ดูไม่ ค่อยโอเคเท่าไหร่
พูดถึงหน้าตาหรือเนื้อในของสารคดีบ้าง หลังจากวันชัย ตัน ออกไป
คุณปรับเปลี่ยนอะไรไปบ้าง
ปีแรกที่เรามาทำ�ก็คงสภาพเดิมไปก่อน แต่พอเข้ าปีที่สองเราก็
เริ่มปรั บโลโก้ของนิตยสาร จากเดิมที่ มันอ้วนๆ ป้อมๆ ซึ่งหลายคนบอก
ว่ามั นเป็นหัวที่ดี ที่สุ ดของนิตยสารสารคดี แต่ในมุ มมองของเราในเชิง
ยุทธศาสตร์คือมันต้องเปลี่ ยน เพื่อให้ผู้อ่านได้รู้ว่าสารคดีเปลี่ยนบาง
อย่างไปแล้วนะ ก็ ใช้ความเป็นดิ จิทัลของเส้นและขีดเป็นกราฟฟิ คที่
มีความเป็นโลโก้ในตัวมันเอง ไม่ ใช่ฟอนต์ ตัวอ่าน ทำ�ให้ดู ร่วมสมัยขึ้น
จริงๆ ถ้ากลั บไปมองสารคดีหัวแรกก็ คล้ายกันมาก มั นก็ดีในแง่หนึ่งที่
เราได้ย้อนกลับไปเอาสิ่งที่เคยเป็นตัวเรามาคลี่คลายเป็ นของยุคปัจจุบัน
อธิบายโม้ ๆ นะ (หัวเราะ)
ส่วน Look young กับ Go green ก็เป็ นโจทย์ใหญ่ สองอย่างนี้
นำ�ไปสู่การปรั บอะไรหลายๆ อย่างภายในเล่ม คือถ้ าเปรียบเทียบพ็อก
เก็ตบุ๊ คมันจะเหมือนอาหารจานเดียว คื อมันมี คอนเซปเฉพาะเล่ม เช่ น
มีการเขี ยนด้วยนั กเขียนคนเดียว การดีไซน์ ก็ใช้คอนเวปต์เดียวทั้งเล่ ม
แต่แม็กกาซีนเรามองว่ามันเป็นเหมือนอาหารชุดหรือการไปกินโต๊ะจีน
ที่มันจะต้องมีออเดิ ร์ฟ มีจานที่หนึ่ง จานที่สอง ต่อด้ วยอาหารหลัก ปิด
ด้วยของหวาน และที่ผ่านมาเรามองว่าการจัดการเล่ มข้างในของสารคดี
มันออกจะดูเละๆ ไม่เห็นความชัดเจนของอาหารแต่ละจานเท่าไหร่ เราก็
มาจัดระบบตรงนี้ ถ้าสังเกตดี ๆ ตอนนี้จะเห็นว่าเซคชั่นต่างๆ ของสารคดี
จะค่อนข้างแข็งแรงและชัดเจนมาก
ส่วนเนื้อหาต้องยอมรับว่าเดี๋ ยวนี้คนเราไม่อ่านอะไรยาวๆ กันแล้ ว
อย่างคอลัมน์ นิสต์แต่ก่อนเขี ยนยาวมาก คนหนึ่งอาจจะ 4-5 หน้ า ก็
เปลี่ยนใหม่ให้เป็นคนละ 2 หน้า กำ �ลังดี เพราะฉะนั้นหน้าตาของสารคดี
ตอนนี้ค่อนข้างอ่านง่ายและตอบโจทย์คนยุคปัจจุบันอ่านแล้วไม่เหนื่อย
และก็มีจุดเด่นของความเป็นสารคดีที่ Main course ตรงกลาง ส่วน Go
green เราก็มาตอกย้ำ�ด้วยเซคชั่นที่เรี ยกว่า Green planet อันนี้เดิมมี
ประมาณ 12-16 หน้า เราก็ขยายให้เป็นยี่สิบกว่าหน้า ให้มันเป็นปึกที่
มันแข็งแรง
อีกอย่างคนสมัยนี ้ต้องการดู ภาพมากกว่าอ่าน พอเราเข้ามาแก้
ก็มีคอลัมน์ที่เป็นการดูมากขึ้น มีอินโฟกราฟิ ค มีการ์ ตูน ในเรื ่องการ
จัดหน้าของสกู๊ ปเราก็พยายามให้มีรูปใหญ่ค่อนข้างมากขึ้น เราเปิด
เซคชั่นภาพพูดใหม่ เป็นการโชว์ภาพถ่ ายเป็นบิ๊กพิคเจอร์ประมาณ
สามภาพ หรืออีกคอลัมน์ ก็คือ Photo essay เล่าเรื่องอะไรสักเรื่องด้วย
ชุดภาพหลายๆ ภาพ เวลาไปเจอเพื่อนช่างภาพเราก็จะบอกเสมอว่ า
มีพื้นที่ตรงนี้นะ อันนี้ ก็คิดว่ามันจะทำ�ให้สดใหม่ขึ้น สารคดีจะไม่จมอยู่
กับตัวเอง
มันแก่เพราะอะไร ด้วยเนื้อหาที่หนักเกินไปหรือเปล่ า
เนื้ อหาก็อาจจะมีส่วน แต่ที่จริงสารคดี มันมีความพยายามที่ จะ
ปรับเปลี่ยนอยู่หลายครั้ง ตอนครบรอบยี่สิ บปีตอนนั้ นที่มีการปรับไป
ครั้ งหนึ่ง เราเองเป็นคนในก็ คิดว่าเปลี่ยนไปได้ ดี น่าสนใจ อย่างเช่นมี
คอลัมน์ Living together ที่เฉพาะเจาะจงว่าต้องไปคุยกั บเด็ก เอาเรื่อง
ราวของพวกเขามาเล่า หรือไปคุยกั บมืออาชีพเรื่องโน้นเรื่องนี้ แต่ทำ�อยู่
ได้ไม่ กี่ปีก็กลั บมาแกว่งๆ โครงสร้างของสารคดีในตอนนั้น มันไม่แข็ ง
แรงในความเห็นของเรา คล้ายๆ ว่ามันขาดคาแร็คเตอร์อะไรบางอย่าง
ในความร่วมสมั ย
การทำ�หนังสื อให้ร่วมสมัยนั้ นเป็นปั ญหาข้อแรกที่คุณเห็ น แล้วโจทย์
ข้อที่สองละ
สองเราต้องตอกย�้ำเรื่อง Go green
ทำ�ไมต้อง Go green?
ต้องบอกว่าสารคดีเป็นนิตยสารเล่มแรกๆ ที่พูดถึงเรื่องนี้ ตั้งแต่เรา
เข้ามาอยู่ ในช่วงแรกๆ กระแสสิ่งแวดล้อม, มลพิษ, มลภาวะ, ป่าไม้, สัตว์
ป่า ฯลฯ พี่จอบแกเป็นคนบุ กเบิกทั้งนั้น แต่ในช่วงหนึ่งมันหายไป บางที
ไปทำ�เรื่องประวัติ ศาสตร์นู้นนี่เยอะๆ เข้า มันเหมือนคนแก่ ที่มาเล่าเรื่อง
เก่าๆ ให้ คนอ่านฟังแต่ถึงตอนนี้การทำ �เรื่องทางธรรมชาติเองมันก็เป็น
ปัญหานะ เพราะคนทำ�งานวิจัยเรื่องสัตว์ป่าน้อยลงเรื่อยๆ ไม่ เหมือน
สมัยแรกๆ ที่เราเสนอเรื่องพวกนี้ออกมา มันจะมีงานวิจัยเรื่องค้างคาว
มั่ง ช้างมั่ง วัวแดง, กวางผา ฯลฯ แต่ว่าหลั งๆ หาคนทำ�งานวิจัยพวกนี้
ได้น้อยมาก
ทำ�ไมถึงมี คนทำ�งานวิจัยพวกนี้น้อยลง
เพราะประเทศเราไม่ค่ อยสนับสนุนงานวิ จัยพวกนี้ คนทำ�งานวิจัย
เองถ้าไม่เห็นอนาคตตัวเองว่าอยู่ตรงไหนแล้วใครจะมาทำ� คืองานพวก
เชิงวิทยาศาสตร์บริสุทธ์ งานที่มันเป็นเชิงศึกษาความหลากหลายทาง
ชีวภาพ มั นได้รับการสนับสนุนน้อยมาก คุ ณไม่มีแผนรองรับให้ ว่าถ้า
คุ ณมาเป็นนักวิจัยสัตว์ป่า คุณเป็นนักวิจัยพั นธุ์ไม้ แล้วต่อไปชีวิตคุ ณ
โอเคนะ ใครมันจะมาทำ� ฉะนั้นในขณะที่มันมีเรื่องที่ให้ เราทำ�ในป่าอีก
เยอะ แต่เรารู้จักป่าของเราน้อยมาก
ย้ อนมาเรื่อง Go green ตอนหลังนี้มีปัญหาใหญ่คื อภาวะโลก
ร้อน สารคดีก็เป็นคนเสนอสกู๊ปเรื่ องนี้เป็ นคนแรกๆ จนมาถึงเรื่องการใช้
จักรยานในเมืองก็เช่นกัน พวกนี้เป็นประเด็นที่ สารคดีพยายามนำ�เสนอ
แนวคิ ดและพฤติกรรมใหม่ ๆ เพื่ออยู่ร่วมกับโลกที่กำ�ลังเปลี่ ยนแปลง
อย่างเรื่ องการปลูกผัก สถาปัตยกรรมสีเขียว ที่เรานำ�เสนอไปในช่วงปี
ที่ผ่านมา อยากบอกว่าปัญหาเรื่องภาวะโลกร้ อน การเปลี่ยนแปลงของ
สภาพภูมิอากาศจะเป็นเรื่ องสำ�คัญและมีผลต่อคนทั้งโลก อย่ างหลีก
เลี่ยงไม่ ได้ และการรั กษาป่าที่ เหลืออยู่น้อยนิดจึงเป็นประเด็นที่ต้ อง
รณรงค์กั นอย่างเต็มที่ เราถึงทำ�สารคดีที่ต้านเขื่อนแม่วงก์มาตั้งแต่ปีที่
แล้ว ไม่เป็นกลางนะเรื่ องนี้ (หัวเราะ)
อย่างสุดท้ายที่คุณอยากจะเปลี่ ยนแปลงคืออะไร
อันสุดท้ายนี่ยังทำ�ไม่ได้ คือการพยายามปรับให้สารคดีกลับมาออก
ทันต้นเดือน (หั วเราะ) คือ ธรรมชาติ ของแม็กกาซีนมันควรจะออกตอน