Read me 24 - page 11

เมื่ อครั้งยั งเป็นหนุ่มสาวท�ำไมครูแดงจึ งสนใจการท� ำกิจกรรม
จิตอาสาเป็นพิเศษ
ครูได้รับการปลูกฝังมาตั้งแต่เด็ก เพราะว่ามีน้องสาวของคุณยาย
เป็ นแม่ชี แล้วก็ได้สวดมนต์แปล ได้ ท�ำสมาธิ ได้ ท�ำวิปัสสนากรรมฐาน
แบบเด็กๆ ตั้งแต่ ป.3 ป.4 ตามหลักพุ ทธศาสนา เราเกิดมาเป็นมนุษย์
เราก็ ต้องท�ำประโยชน์ให้แก่เพื่อนมนุ ษย์รวมถึ งสรรพสัตว์ทั้งหลายและ
ธรรมชาติ อันนี้เป็ นหลักการที่ พระพุทธเจ้าพู ดถึงว่า “ท่านจงเดินทางไป
เพื่อยังประโยชน์แก่มนุ ษย์และสรรพสัตว์ทั้งหลาย” แต่นี่ถ้าเราเป็นชาว
พุทธที่ แท้จริง ชีวิ ตของเราต้ องเป็นชีวิ ตที่เป็นประโยชน์ต่อตนเอง ต่อ
ครอบครัวต่อสรรพสัตว์ทั้งหลาย
ทราบมาว่ าครูได้ตัดสิ นใจที่จะไม่เรียนต่ อ แต่เลือกที่จะไปสอน
หนังสืออยู่บนดอย
ตอนนั้นครูสอบได้ปริญญาโทแต่ดรอปเอาไว้ เพราะคิดว่าเราไป
ท�ำงานที่เป็นประโยชน์ในด้านจิตอาสาก่อนแล้ วก็ค่ อยกลับมาเรี ยนแต่
พอไปท�ำงานแล้วการเรียนในมหาวิทยาลั ยไม่ค่อยเป็นประโยชน์ มากนัก
ระดั บปริญญาตรีก็ มีความรู้เพียงพอในการช่ วยเหลือเพื่ อนมนุษย์ ก็
เลยไม่ได้กลั บมาเรียนปริญญาโท ตอนนั้นไปท�ำงานอาสาสมัครให้กั บ
โครงการของ ดร.ป๋ วย อึ้งภากรณ์ เป็นส� ำนักบัณฑิตอาสาสมัครของ
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เรียกว่าโครงการบัณฑิ ตอาสาคือเรียนจบเป็น
บัณฑิตแล้วก็อาสาไปท�ำงานในชนบทในตอนนั้นเป็นภาคสนาม8 เดือน
แล้วก็มาท�ำสารนิพนธ์ แต่ครูแดงอยู ่ต่ออี ก 2 ปี จากเดิมเป็นโครงการ
1ปี ก็ เป็นโครงการ 3ปี
ในครั้งนั้นอะไรท�ำให้ครูตั ดสินใจที่จะท� ำงานอาสาต่อไปอีก 2 ปี
การไปอยู่ในหมู่บ้านที่ไม่ เคยมีใครเลยพื้นที่ตรงนั้นเป็นหมู่บ้าน
ของพี่น้องชาวเขาเผ่าลีซู ลาหู่ แล้ วก็คนจีนยูนนาน ก็คิ ดว่าตั วครูเอง
เป็นประโยชน์มาก ถ้ าเราจบแล้วเราไปท�ำงานในบริษัทห้างร้านหรือใน
ที่ราชการ เราอาจไม่ได้เป็นประโยชน์มากเท่านั้น เพราะไปอยู่ในที่ที่เขา
ต้องการอยู่แล้ว ในยุคพ.ศ.2516 เขาอยากจะได้ครู แต่ทางการไม่มีงบ
ประมาณแล้วก็ไม่มีครูที่อยากไปอยู่ในถิ่ นทุรกันดารในยุคนั้น
ท�ำไมถึงเลือกที่จะใช้ชี วิตเป็นอาสาสมัครอยู่บนดอย
ครู แดงเรียนวิ ชาเอกมานุษยวิทยาและสั งคมวิทยา ซึ่ งเป็นวิ ชา
ที่ท�ำให้เคารพในภูมิปัญญา ในวิถีชีวิต ในวัฒนธรรมท้องถิ่ น ผู้ที่เข้าไป
อยู่ในชุมชนจะต้ องเข้าไปเรี ยนรู้ ไปกินอยู่ แล้วก็ร่วมกิจกรรมในวิถีชีวิ ต
และประเพณีวัฒนธรรมต่างๆ ดังนั้นไม่ใช่เป็นผู้จะไปสอนเขา แต่ เป็น
ผู้ที่ไปเรียนรู้ ไปเห็นศักยภาพ ไปเห็นสิ่งที่เป็นความดีงาม หรือเป็นจุดที่
เขาต้องการเติ มเต็มสิ่งที่ยังขาดอยู่ ไม่ ใช่ไปเห็นปัญหา แต่ไปชื่นชมใน
ภูมิปัญญาที่งดงามที่ท�ำให้พี่น้องชาติพันธุ ์ต่างๆ เราได้เรี ยนรู้การอยู่ร่วม
เป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ โดยมีความเคารพมีความอ่ อนน้อมมีความ
เกื้อกูลต่อธรรมชาติอย่างสมดุลและยั่งยืน
การใช้ชี วิตเป็นครูในสภาพแวดล้อมของสังคมบนดอยท� ำให้ครูได้
เรียนรู้อะไรบ้าง
ตอนที่ครู แดงยังเป็นครูอยู่บนดอยจะกินอยู่บนดอยเลยไม่ใช่เช้ า
ไปเย็นกลับตื่นเช้าก็จะเดินไปเยี่ยมบ้ านเด็กนักเรียนก็จะดูว่าเด็ กกินข้าว
ส�ำหรับใครหลายๆ คนแล้ว ค�ำว่า ‘งานอาสา’ อาจ
ฟังดูเป็นงานยาก และต้องเสี ยสละเวลาให้กับผู ้อื่นมากกว่า
ตนเอง แต่ส�ำหรั บ ครูแดง-เตื อนใจ ดีเทศน์ ประธาน
มู ลนิธิพั ฒนาชุมชน และเขตภูเขา อดี ตสมาชิ กวุฒิ สภา
จังหวัดเชียงราย นักอาสาผู้อุทิศตนช่วยเหลือคนไร้สัญชาติ
ในประเทศไทยมาอย่างยาวนานจนได้รับรางวัลในระดับนานาชาติ
อีกทั้ งยั งผลั กดั นกฎหมายการศึ กษาของเด็กชายขอบ
จนท�ำให้เด็กทุกคนในประเทศไทยซึ่งไม่ว่ าจะมีสัญชาติใดๆ ก็
สามารถเข้ารับการศึกษาในทุกโรงเรียนรัฐอย่างเท่าเทียมกัน
ส�ำหรับครูแดงแล้ ว ‘งานอาสา’ คือสิ่งที่ท�ำให้เรานั้น
ตระหนักถึงคุณค่าของการเกิดมาเป็นมนุษย์ ว่าแท้ จริงแล้ว
มนุษย์เรานั้ นไม่ได้เกิดมาเพื่อตนเองเพียงอย่างเดี ยว แต่เกิด
มาเพื่อท�ำตนให้เป็ นประโยชน์แก่ผู้อื่นในสั งคม
การปฏิ บัติ เราจะปฏิบั ติ
โดยไม่ มี การคิ ดก็ ไม่ ได้
คิ ดโดยไม่ ปฏิ บั ติก็ ไม่ได้
จะปฏิ บั ติ โดยไม่ คิ ด
ชัดเจนก็ไม่ได้
"
“
11