Read me 24 - page 36

ปัญหาส�ำคัญที่ท�ำให้การอนุรักษ์เป็ นเรื่องยากในบ้านเราคืออะไร
ถ้ าไปดูนโยบายของรั ฐบาลหรือนักการเมืองเกือบทุกพรรค
เรื่ องสิ่งแวดล้อมจะเป็ นเรื่องสุดท้ายเลยที่ถูกพูดถึงมันสะท้อนว่าคนไทย
ไม่เห็นความส�ำคัญของสิ่งแวดล้อม เอาง่ายๆคุณไม่ต้องไปดูตัวเลขว่าป่า
เหลือสามสิบเปอร์ เซ็นต์ เหลือยี่สิบเก้าเปอร์เซ็นต์ มันมีของจริงให้ คุณดู
อยู่ ไม่เชื่อเปิดในกูเกิลแม็ พฯดูได้ว่ าผืนป่ าในเมืองไทยมันเหลืออยู่ น้อย
แค่ไหน ถ้ าเราตั้งธงไว้อย่างเดียว ว่ าผืนป่าธรรมชาติ ของประเทศไทย
เหลือเพียงเท่านี้ ไม่ว่ าคุณจะท�ำถนนมาจากประเทศไหนจะท�ำอ่างเก็บน�้ำ
หรืออะไรก็ตามคุ ณต้องเก็บผืนป่าที่เป็นแหล่งส� ำคัญในการผลิตและเก็บ
กักน�้ำเอาไว้ อย่ าเข้าไปรังแกมันเท่านั้น
แล้ วเราควรท�ำจะอย่างไรให้คนหันมามองว่าสิ่งเหล่านี้เป็นเรื่อง
ส�ำคัญ
เราต้องมองให้ไกลว่ามนุษย์ต้องพึ่ งพาธรรมชาติ เราแยกตัว
ออกมาอยู่บนคอนโดสู งๆ เปิดก๊อกก็มีน�้ำไหลให้ ใช้ เปิดสวิตซ์ไฟก็มีแสง
สว่างออกมา อย่าไปคิดว่าชีวิ ตไม่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติ อันนั้ นมันฉัน
นึกถึ งแต่ตั วฉัน เราต้องเปิดใจให้ กว้างนึกถึ งธรรมชาติรอบๆ ตั ว บาง
คนอาจจะนึกว่าเป็นเรื่องไกลตัวแต่ว่ ามันใกล้นิดเดียว ให้คิดว่าเขาเป็น
ทรัพยากรที่ส�ำคัญต่ อชีวิต
การท�ำงานอนุรักษ์ไม่ใช่เรื่องง่าย ไหนจะเรื่องของปากท้อง ไหนจะ
ต้องรับมือกับเสี ยงต่อต้านของคนที่หวังผลประโยชน์ ตลอดเวลา
ที่ผ่ านมาอาจารย์รับมือกับสิ่งเหล่านี้อย่างไร
สิ่ งเหล่านั้นมันไม่กระทบอะไรเรานะเพราะเราเป็นไอ้พวก
อนุรักษ์ (หัวเราะ) เรื่ องที่ถู กนินทาว่ าร้ายอะไรต่างๆ เราไม่ กังวลอยู่แล้ว
เพราะถือว่าเราท�ำในสิ่ งที่ถู กต้อง แต่สิ่งที่สะเทือนใจเราจริงๆ คือการที่
เราไปเห็นว่ามี คนที่จะเข้ าบุกรุกท�ำลายป่าแต่เราท�ำอะไรไม่ ได้มากกว่า
ที่เรายังท�ำอยู่ทุกวันนี้จริงๆ ก็ เพราะเราศรัทธาและเห็นถึงความส�ำคั ญ
ของธรรมชาติ เข้าใจว่าถ้าเราจะอยู่รอดในอนาคตเราต้องรักษาน�้ำไว้ให้
ได้ เพราะมนุษย์ไม่ว่ าคุณจะท�ำอะไรคุณต้องใช้น�้ำนี่ยังไม่พูดถึงเรื่องโลก
ร้อนอะไรอีกนะ มั นยังมีอีกหลายเรื่ อง แต่เราจะท�ำในสิ่งที่คิดว่ามีก� ำลัง
พอจะท� ำได้
ในชีวิตของคนๆหนึ่งที่ใช้วันเวลาของตัวเองแทบทั้งชีวิตไปกับการ
อนุรักษ์ วันนี้บอกตัวเองได้ไหมว่าคุ้มค่าแล้ว
คุ ้มค่ามาก มองกลับกันเราคิดว่าตัวเองมี บุญ เรียกอย่างนั้น
เลยนะ เพราะงานนี้เป็ นงานที่ตั้งใจท� ำมาคู่กับอาชี พหลักของตน (ในอีก
ฐานะหนึ่งอาจารย์เคยด�ำรงต�ำแหน่งผู้ว่ าการเคหะแห่งชาติ) เรามีบุญที่
ทุกวันนี้สั งขารของเรายังไปได้ น้องๆที่ท�ำงานมูลนิธิสืบฯยังยอมรับเรา
ยังพาเราเข้าป่าไปด้วย (หั วเราะ) มีบางคนมาพู ดกับเราว่า การที่เขา
เห็นเราท�ำงานท�ำให้ เขามีก� ำลังใจว่าคนแก่แบบนี้ยังท�ำงานอยู่ ท�ำไม
คนหนุ่ มคนสาวแบบเขาจะไม่ท�ำ
ถ้าพื้นที่ตรงนี้สามารถส่ งเสียงของอาจารย์ไปถึงนั กอนุรักษ์รุ่น
ใหม่ๆ อาจารย์อยากจะบอกอะไรกับพวกเขา
อยากให้หันกลับมาดูในเรื่องทรัพยากรธรรมชาติของประเทศ
แล้วรักษาไว้ อย่างเรื่องป่านี่ขอแค่สองอย่ างเท่านั้นหนึ่งเก็บป่าธรรมชาติ
ที่เหลื ออยู่เอาไว้ให้ ได้ เอาแค่นี้ก่อน เสร็จแล้วอันที่สองคือปลูกและฟื้นฟู
ไอ้การท�ำลายน่ ะแค่แปปเดียว แต่ การฟื้ นฟูนี่บางทีสามสิ บปีก็ ยังไม่
เหมือนเดิม
หลายคนอาจจะบอกว่าป่าเป็นเรื่องไกลตัวถามว่ าน�้ำมาจาก
ไหนคุณเคยเห็นไหมล่ะที่น�้ำผุดออกมาจากดินแล้วค่อยๆไหลมารวมกัน
เป็นแอ่งเล็กๆสักประมาณคืบหนึ่งกลางเดือนเมษายนที่ร้อนระอุ ฝนไม่
ตก แต่น�้ำยังไหลอยู่ตลอด เสร็ จแล้วก็ค่อยๆ ไหลจากหลายแอ่ งมารวม
กันเป็นห้วยจากห้วยก็มารวมกันเป็นแม่น�้ำสายต่างๆจนรวมเป็นแม่น�้ำ
เจ้าพระยานี่แหละใกล้ตัวคุณเลยถ้ าคุณไปตัดป่ าพอถึงหน้าแล้งก็ไม่มี
น�้ำไหลออกมาแล้ ว เพราะต้นน�้ำจริงๆ มันมาจากรากน�้ำที่ป่าเก็บเอาไว้
แล้วค่อยๆจ่ายออกมามันเป็นสิ่งน่ามหัศจรรย์ แต่คนไทยไม่ รักษาแถม
นี่ยังเป็นแค่ประโยชน์ เดียวจากป่านะนอกจากนี้ยังมีอีกสารพั ดเลยระบบ
นิเวศเหล่านี้มันเกื้อกู ลกันแล้วก็เกื้อกู ลมาถึงคน
ย้อนกลับไปก่ อนที่อาจารย์จะเป็น ‘หนุ่มสาว’ เคยถูกถามบ้างไหม
ว่าโตขึ้นอยากเป็นอะไร
สมัยนั้นไม่เห็นมี ใครเคยถาม (หัวเราะ) ไม่เหมือนสมัยนี้ ตอน
นั้นเราไม่ได้มีเป้าหมายว่าอยากจะเป็นนั่นเป็นนี่ คนอื่นมีหรือเปล่าก็ไม่รู้
นะแต่เราไม่ได้มีอะไรพิเศษเลย เป็นเหมือนเด็กธรรมดาทั่วไปไม่ได้มีการ
คาดหวังไม่ได้มีอุดมคติอุดมการณ์อะไรจนถึ งสิ่งที่เราท� ำตอนโตเราก็ไม่
เคยคิดว่ามันยิ่งใหญ่ แค่คิดว่าเราโชคดีที่ได้ท�ำในสิ่งที่เราอยากจะท�ำ
เขามีกำ�ลังใจว่าคนแก่แบบนี้
ยังทำ�งานอยู่ ทำ�ไมคนหนุ่ม
คนสาวแบบเขาจะไม่ทำ� "
36