Read me 24 - page 32

สวยมาก ผมเกิดค�ำถาม ท�ำไมจึงไม่รู้จักท่าน เนื่ องจากผมมีพื้นที่ของ
แกลเลอรี่ เป็นทุนเดิมจึ งอยากใช้ประโยชน์ของพื้นที่มารวบรวมแสดงผล
งานของศิลปินชั้นครูให้ทุกคนได้เห็นจึงได้เริ่มโครงการค้ นหาครูถ่ายภาพ
ไทยขึ้นรวบรวมและจัดแสดงผลงานของศิ ลปินชั้ นครูหลายคนอาทิ คุ ณ
‘รงค์ วงษ์สวรรค์ นอกจากท่านจะเป็นนักเขียนแล้วผมไม่เคยรู้ว่าท่านเป็น
ศิ ลปินด้านการถ่ายภาพด้วย เมื่อรวบรวมผลงานภาพถ่ายมาได้ จึงพบว่า
เป็ นช่างภาพที่มีฝีมือมากคนหนึ่งเลยทีเดียวผมเข้าไปตามหาผลงานใน
สยามรั ฐสัปดาห์ วิจารณ์ และต่อยอดไปสู่ศิ ลปินท่านอื่นๆ
ท�ำให้นึกถึงสมั ยเรียนหนั งสือ ผมจึงกลั บไปหาผลงานของ
หม่อมหลวงต้อย ชุมสาย พบว่ามี งานกว่า 200 ชิ้นที่ ไม่เคยได้แสดง
เพราะภาพเปลือยของหญิงสาว ไม่เป็นที่ยอมรับในยุ คสมัยนั้น จากนั้น
ต่ อยอดไปหาช่างภาพชั้นครูที่ภูเก็ต พบภาพถ่ายเป็นหมื่นชิ้ น ภาพบาง
ภาพถูกตี พิมพ์เป็นโปสการ์ดที่ เห็นกันอย่ างคุ ้นตา แต่ไม่รู้ ว่าใครเป็ น
เจ้าของผลงานชิ้นนี้ แม้แต่ท่านพุทธทาสภิกขุ เมื่อมีการรวบรวมผลงาน
ภาพถ่ ายของท่านพบว่าจริงๆแล้วงานภาพถ่ายของท่านเป็นแนวศิ ลปะ
ร่วมสมั ย ที่น�ำภาพถ่ ายมาสะท้อนหลักธรรมะ น�ำศิลปะมารองรับการ
เผยแผ่ศาสนา ซึ่งภาพถ่ายทั้ งหมดนี้มีคุณค่ามากแต่ น่าแปลกใจที่ ไม่มี
การรวบรวมไว้อย่ างจริงจัง
เป็นโครงการที่ แสดงให้เห็นว่าคนหนุ่มสาวยังต้องพึ่งพาการเรียน
รู้ จากอดีต
บ้านเมืองเราไม่ค่อยส่งเสริ มให้สร้างองค์ความรู้ เรามีศิลปิน
ชั้นครู แต่ไม่มีองค์กรเพื่อสร้ างองค์ความรู้ให้ คนรุ่นหลัง สังคมไทยอาจ
ให้ความส�ำคัญกั บประวัติ ศาสตร์ของชาติมากเกินไป จนท� ำให้บุคคล
ธรรมดาลื มที่จะเก็บผลงานหรือประวัติ ศาสตร์ของตนเองไว้ ต้ องเปลี่ยน
แนวคิ ดของคนในสังคมให้ได้ ว่า ประวัติ ศาสตร์ไม่ได้ มีเรื่องชาติอย่าง
เดียว ทุกบ้ านย่อมมี ประวัติศาสตร์ มีเรื่องราว มีผลงานของบรรพบุรุษ
ที่ต้องเก็บบันทึ กไว้ ให้ คนรุ่นต่ อไปประเมิ นคุณค่า ให้เป็นปุ๋ยที่จะมา
ต่ อยอด
เรื่องนี้ต้องพูดกันให้เป็นที่ ตระหนักบอกให้คนในสังคมรู้ว่ าคุณ
ก็ เป็นคนที่ส� ำคัญคนหนึ่ง ซึ่งบางครั้งบุคคลธรรมดาก็สร้างผลงานที่ดี
ออกมาแต่ไม่รู้ว่ าต้องท�ำไงต่อผลงานที่ดีก็สู ญหายไปอย่างน่าเสียดาย
ทั้งหมดนี้อยู่ที่ว่าคนยุคต่อไปจะจัดการกับมรดกทางศิลปะเหล่ านี้อย่างไร
ต่ อยอด เก็บรักษาหรื อพัฒนาต่อไป
ยุคสมัยใหม่ในมุมมองหลังกล้อง
คนรุ่นปัจจุบันมีโอกาสเยอะ เยอะจนไม่เห็นคุณค่า เปรี ยบเทียบ
คนที่ผ่านยุคสงครามยุคอดอยากจะเห็นคุณค่าของข้าวทุกเม็ ดแต่คนรุ่ น
ต่อมาไม่ต้องดิ้นรนจะเสพสุ ขโดยไม่ตระหนักถึ งคุณค่าของสิ่งใดซึ่งก็เป็น
ธรรมชาติของทุกสังคมยกตัวอย่างในด้านของการถ่ ายภาพปัจจุบันการ
ถ่ายรูปด้ วยกล้องดิจิตอลท�ำให้กดๆถ่ายไปก่อนร้อยรูปพั นรูปซึ่ งสิ่งนั้น
เป็นมายา เป็นภาพลวงตาลองถามตั วเองว่าในขณะที่เลือกรูปจากร้ อย
พันรูปที่ ได้มาต้องมาปรับแก้รูปอีกครั้ ง เวลาที่เสียไปมากมายแค่ไหนนี้
คือค่ าเสียโอกาสที่หลายคนลืมนึกไป แต่ ถ้าเป็นกล้องฟิล์ม ช่างภาพถูก
จ�ำกัดด้วยฟิล์มแค่ 36 รู ป จึงเห็นคุณค่ าและให้เวลากับมัน ใช้เวลาใน
การจัดมุมมอง แสง องค์ประกอบต่างๆ สุดท้ายก็ได้ภาพภาพหนึ่งออก
มาน�ำไปล้างอัดรูปและจบแค่นั้น ใช้เวลาเท่ านั้น
ทุกวันนี้เราลืมอะไรไปบางอย่างหรือเปล่ า ลืมไปว่าการบั นทึก
ภาพแต่ละภาพต้องเสียอะไรไปบ้าง พลังงาน ทรั พยากรธรรมชาติ เกิด
ขยะ เกิดมลพิษ จึ งเกิ ดค�ำถามขึ้ นมาว่า ทุ กวันนี้ได้ใช้ ทุกอย่างเต็ม
ประสิทธิภาพแล้วหรือยังควรประหยั ดกันดีกว่าไหมคนรุ่นใหม่ต้ องกลับ
มาคิดเรื่องนี้อย่างถี่ถ้วน เราใช้เวลากับจอมือถือจนลืมโลกรอบข้าง เคย
ตั้งค�ำถามกันไหมว่าจริงๆแล้วเวลามองหน้าจอและแชท เราคุยอะไรกั น
เราใช้พลังงานมหาศาลในการพูดคุยเล็กๆ น้อยๆ มันคือความฟุ่ มเฟือย
เราพูดอะไรไร้สาระ ไม่จ�ำเป็นสุดท้ายแล้ วก็ฟุ้งเพ้อ ไม่ได้อยู่กับตั วเอง
ถ้าสมมติว่าตอนนี้คุณยังเป็น ‘หนุ่มสาว’ ที่ก�ำลังสร้างยุคสมัย
อยู่ ในปัจจุบัน
เราต้องลองถามตัวเองอะไรคือโลกอุ ดมคติ อะไรคื อโลกในฝัน
เคยมีความคิดนี้หรือเปล่าในโลกอุดมคตินั้นมีที่ให้คนอื่นอยู ่อย่างสงบ
หรือเปล่า คนหนุ่มสาวคื ออนาคต ไม่สามารถจะนั่งรอให้ใครมามอบ
ให้ ทุกวันนี้ โลกถูกย่อให้เล็กลงด้วยเทคโนโลยี จึงเป็ นโจทย์ที่ท้าทาย
ว่าความเป็นมนุษย์อยู ่ตรงไหน ฉันคือใครเคยตั้งค�ำถามกันไหม ดังที่
คุรุชาวอินเดี ย ท่านศีรามานา สอนว่า ‘ให้ถามตั วเองทุกวันว่าฉั นคือ
ใคร’ ถามอยู่ตลอด ท� ำอะไร เพื่ออะไร ดูแลโลกภายในของเรา ฝันถึง
โลกภายนอกและลงมือท�ำ
คนรุ่ นปั จจุ บั นมี โอกาสเยอะ
เยอะจนไม่เห็นคุณค่า " "
32