Read me 7 - page 9

กันข้ามคือลานีญา ทำ�ให้ฝนตกหนั กที่บ้านเรา
การศึกษาพบว่าช่วง 10 ปี มานี้วงรอบการเกิดจะแคบลง
มา เอลนิโนจะเกิด 1.6 ปีต่อครั้ ง และลานีญาจะเกิด 2.6 ปี
ต่อครั้ง เนื่องจากภาวะโลกร้ อน ทำ�ให้อุ ณหภูมิผิ วนํ้าทะเลสูงขึ้น
จึงเร่ งกลไกให้เกิดเร็วขึ้น สภาพภูมิอากาศจึงแปรปรวนอย่าง
เห็นได้ชัด
ปัญหาการกัดเซาะชายฝั่ งทะเลอ่าวไทย
อ่าวไทยถูกนํ้าทะเลกั ดเซาะมานาน โดยเฉพาะบริ เวณ
อ่าวไทยตอนบน เริ่มตั้งแต่ปากแม่ นํ้าบางปะกงถึงปากแม่นํ้า
เพชรบุรี เป็นระยะทาง 120 กิ โลเมตร ในรอบ 30 ปีที่ผ่ านมา
แผ่นดินหายไปประมาณ 18,000 ไร่ ถ้าไม่ทำ�อะไรเลย อี ก 20 ปี
ข้างหน้า แผ่นดินจะหายไป 60,000 ไร่ และอีก 50 ปี ก็จะหาย
ไปถึง 100,000 ไร่ ตอนนี้เราได้ทำ�เขื่อนรูปแบบใหม่ที่ป้องกัน
การท่วมของนํ้าทะเล มีต้นแบบอยู่ที่บ้ านขุนสมุ ทรจีน จังหวัด
สมุทรปราการ มีการทำ �โครงสร้างสลายกำ �ลังคลื่น ตามด้ วย
การปลูกป่าชายทะเล แล้วกั้นด้วยคันดิน เมื่อระดับนํ้าทะเลสูง
ขึ้น ป่าชายเลนก็จะยกตัว กลายเป็นเขื่อนธรรมชาติ ซึ่งนอกจาก
จะเป็นการป้องกันระดับนํ้าทะเลแล้ว ยังเป็นการฟื้นฟูความอุดม
สมบูรณ์ให้ระบบนิเวศชายฝั่งอีกด้วยตัวอย่างที่บ้านขุนสมุทรจีน
สามารถหยุดการกัดเซาะชายฝั่งได้ 100 เปอร์ เซ็นต์ และยังมีดิน
ตะกอนงอกออกไปในทะเลปีละ 70-100 เซนติเมตร ฉะนั้น เรา
จะต้องรักษาป่าชายเลนไว้หรือทำ�ให้ป่าชายเลนเพิ่มมากขึ้นเพื่ อ
แก้ปัญหาชายฝั่งถูกกัดเซาะ
แกนโลกกำ�ลังเอียง
เป็นปั จจัยหนึ่ งที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
แต่จะเกิ ดขึ้นอย่างช้ าๆ ทั้งนี้ หลายคนเข้าใจกันว่าแกนโลก
เอียงทำ�มุม 23.5 องศา ซึ่งความจริงแล้ วแกนโลกไม่ได้เอียง
ในมุมนี้ตลอดเวลา แต่มีการขยับทำ�มุ มอยู่ระหว่าง 22.5-24.5
องศา ใช้เวลาประมาณ 41,000 ปี โดยขณะนี้แกนโลกกำ�ลัง
ขยับเข้าหามุม 22.5 องศา อี กเป็นหมื่ นปี กว่าจะขยั บขึ้นไป
จนสุด ผลจากแกนโลกขยับทำ �ให้เกิดความเปลี่ยนแปลงคือ
หนึ่ง สภาพภูมิอากาศที่อยู่บนผิวโลกเปลี่ ยนไป เพราะมุมรับแสง
ดวงอาทิตย์มีการเปลี่ยนแปลง และทำ�ให้โลกจะเข้าสู่ยุ คนำ�้แข็ง
ในอนาคต และ สอง ทำ�ให้กลไกภายในโลกเปลี่ยน ต้องเข้าใจ
ว่าโลกมี ลักษณะเหมื อนไข่ที่ยังเป็ นวุ้น เปลือกไข่ คือเปลือกโลก
ซึ่งไม่แข็งและมีรอยร้าว ไข่แดงคือแกนโลก ไข่ ขาวคือลาวา ถ้า
แกนโลกเอียงไป จุดศูนย์ถ่ วงก็จะเปลี่ยนตามไป กระทบไปยังผิ ว
ทำ�ให้เปลือกโลกขยับมากขึ้น จึ งไม่น่าแปลกใจหากใน 4 - 5 ปี
มานี้จะเกิดแผ่นดินไหวบ่อยขึ้น จริ งๆ แล้วมันเป็ นไปตามกลไก
ธรรมชาติ
นํ ้าท่ วมและอากาศหนาวในหน้าร้อน เป็นสิ ่งตรงกันข้ามที ่
ไม่น่ าจะเกิดร่วมกันได้ แต่ก็ เกิดขึ้ นแล้วจริงๆ อย่างที่คนไทย
หลายคนได้ ประสบด้วยตนเองเมื่ อไม่ นานมานี้ ขณะพื้ นที ่
อื ่นๆ ในโลกก็ประสบพิบัติภัยจากธรรมชาติอีกหลายรูปแบบ
จนไม่น่ าเชื่ อว่ าโลกต้องประสบภั ยธรรมชาติ ทั้ งหมดนี้ใน
เวลาเพียงไม่กี ่เดือน เราน่าจะมาเรี ยนรู้และทำ�ความเข้าใจกั บ
ภัยธรรมชาติที ่อาจเกิดขึ ้นเสียหน่อย เรื่องนี ้ ศ.ดร.ธนวัฒน์
จารุ พงษ์ สกุ ล นั กวิ จั ยจากหน่ วยศึ กษาพิ บั ติ ภั ยและ
ข้ อสนเทศเชิ งพื ้นที ่ คณะวิ ทยาศาสตร์ จุ ฬาลงกรณ์
มหาวิ ทยาลัย มีสาระดีๆ มาติ ดอาวุธทางปัญญา เพื่อการ
ตั้งสติ และรับมื อกั บภัยธรรมชาติ ได้อย่ างเหมาะสม
ภัยธรรมชาติกับประเทศไทย
มักจะเกี่ยวข้องกับนํ้า เช่น นํ้าท่วม ภัยแล้ง แผ่ นดินถล่ม กลุ่ม
พวกนี้จะเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสู งมาก และประเทศไทยจะต้อง
ประสบทุกปี จากการศึกษาพบว่าพิบัติ ภัยที่เกี่ยวกับนํ้าโดยเฉ
พาะนํ้าท่วมและดินถล่มนั้น มีความรุนแรงมากขึ้นจาก 2 ปัจจัย
ปัจจัยหนึ่งก็คือรูปแบบการตกของฝนมีความเปลี่ ยนแปลง เช่น
ตกที ละมากๆ แล้วก็ ทิ้งช่วงหายไป หรือไม่ใช่ ฤดูฝนก็มี ฝน
เป็ นต้น ดินภูเขาซึ่งอุ้มนํ้าไม่ไหวก็จะถล่มลงมา ก่อนหน้านี้เมื่อปี
พ.ศ. 2531 เราเจอแผ่ นดินถล่มครั้งรุนแรงที่สุ ดในประเทศ มีคน
ตายกว่า 500 คนที่จังหวั ดนครศรีธรรมราช หลังจากนั้นเป็นต้น
มา โดยเฉพาะในช่วง 10 ปีมานี้ เราพบว่ ามีแผ่นดินถล่มเกิดขึ้น
ทุกปี กระจายในหลายพื้นที่ทั่วประเทศ เป็นเพราะรู ปแบบการ
ตกของฝนที่เปลี่ยนแปลง อีกปัจจัยหนึ่งก็คือกิจกรรมของมนุษย์
ที่เข้าไปบุกรุกแผ้วถางป่า ปลูกพืช และปลูกบ้ านตามไหล่เขา ซึ่ ง
เข้าใจได้ว่าเมื่ อก่อนคนน้อย ก็จะอยู่ตามที่ราบซึ่งห่างจากภัย แต่
พอคนเยอะขึ้น ที่ทางไม่พอ จึงเข้ าไปอาศัยใกล้จุดเสี่ ยงภัยมาก
ขึ้น เราจึงเห็นว่ามี ผู้ประสบภั ยธรรมชาติมากขึ้น
สภาพอากาศกำ �ลังแปรปรวน
เมื่ อก่อนถ้าปีไหนนํ้ ามากก็มากทั้งประเทศ ถ้านํ้าน้ อยก็น้อย
ทั้งประเทศ แต่เดี๋ยวนี้ เราเจอทั้งภั ยแล้ง นํ้ าท่วม และแผ่นดิน
ถล่ม รวมอยู่ในปีเดียวกั น โดยเฉพาะในปี พ.ศ. 2553 ที่ผ่ านมา
เราเจอปัญหาทั้งหมดเกิดขึ้นในภาคเดียวกันด้วย เช่นศรีสะเกษ
มีภัยแล้ง ในเวลาเดียวกับนํ้าท่ วมที่นครราชสีมา
เอลนิโน (El Nino) และลานีญา (La Niña) เป็นปรากฏการณ์
การปรับกลไกของสภาพภูมิอากาศโลก โดยมี การเปลี่ยนแปลง
อุ ณหภูมิ ของนํ้าในมหาสมุทรเป็ นตัวแปรสำ �คัญ และมีผล
ต่อสภาพภู มิอากาศของประเทศไทย การศึกษาพบว่า ปี ไหน
อุ ณหภูมิเฉลี่ยของนํ้าสูงเกิน 27 ํC มากๆ ปีนั้นก็จะมีเอลนิโน
เกิดขึ้น ประเทศไทยจะได้รับผลกระทบคือภั ยแล้ง โดยความชื้น
จะถูกพาจากบ้านเราไปตกแถวอเมริกาใต้ ที่นั่นก็จะมีฝนตกมาก
แต่ ถ้าปีไหนอุณหภูมิต่ำ�กว่า 27 ํC ก็จะเป็ นปรากฏการณ์ตรง
7