Read me 7 - page 13

กาลเวลาทำ �ให้ โลกเปลี่ยนแปลงไปทุ กวัน วิ ถี ของมนุษย์
ก็เปลี่ยนแปลงไปไม่ ต่างกัน เรารับกระแสทุ กอย่างที่ เกิดขึ้นและ
ไหลตามมันไปอย่างไร้สติ หลายคนเชื่อว่าชี วิตที่เป็ นอยู่ทุกวันนี้คือ
สิ่ งที่ต้องการและถูกต้องแล้ ว จนไม่มีใครหวนกลับมาคิดว่าชีวิ ต
ที่ แท้จริ งนั้นต้องการอะไร
โจน จันใด ชายวัยกลางคนจากภาคอีสาน ผู้ที่เคยไหลไปตาม
กระแสบริโภคนิยม ก่ อนจะค้นพบว่าสิ ่งเหล่านั้ นไม่มีความหมาย
อะไรกับชีวิ ต บ้านดินและไร่ พันพรรณของเขาคื อการค้นพบว่า
แท้จริ งแล้วมนุษย์เราต้องการอะไร ถ้ อยคำ�จากชายผู้นี้อาจทำ �ให้
เรามองเห็นบางอย่างที่มนุ ษย์หลงลื มไป
ภาวะปัจจุบัน
มนุษย์กำ �ลังเข้ าสู่ภาวะวิกฤติอย่างมาก แต่เรากลั บไม่รู้สึ ก
อย่างนั้น เพราะเราเพลิดเพลินกับการบริโภคโดยที่ไม่รู้ว่าสิ่ งที่
เราบริโภคไปคื อชีวิตและเลือดเนื้อของเราเอง เราบริโภคอย่ าง
ไร้ขอบเขตจนทรั พยากรต่ างๆ เริ่ มหายไป ภัยพิ บั ติต่ างๆ
ก็มากขึ้น ดินก็ เริ่มเสื่อมสลาย ปลูกอะไรก็ไม่ได้ ป่ าไม้ก็ หมด นํ้า
ก็เป็นพิษแต่ก่อนเราไม่เคยเชื่อเลยว่าคนจะซื้ อนํ้ากิน เพราะนํ้ามี
ทุกหนทุกแห่ง อาหารที่กินกั นอยู่ในปัจจุบันก็เริ่มเป็นพิษ เพราะ
เราพัฒนาอาหารเพื่อตลาด ไม่ ได้พั ฒนาเพื่อให้ คนกิน เรามุ่ง
เป้าหมายของการผลิตเพื่ อให้ได้มากในเวลาอันรวดเร็ ว ซึ่งลืม
ไปว่าต้องลงทุนสูงมากเพื่ อให้ได้ สิ่งนั้นมา เรายิ่งบริโภคแล้วยิ่ง
เป็นทุกข์ แล้วเราจะบริโภคต่ อไปเพื่ออะไร
ธรรมชาติกำ �ลังบอกอะไรบางอย่าง
ธรรมชาติกำ �ลั งบอกว่ าเราเดินผิ ดทางแล้ว ถ้ าเรายั งเดิน
ต่อไปคือจุดจบ เราพั ฒนามากขึ้น ก็ยิ่ งต้องทำ �งานมากขึ้น และ
เจ็บป่วยมากขึ้นทั้งกายและใจ เพราะสมัยก่อนไม่มีใครทำ�งาน
แปดชั่วโมง ทุกคนก็อยู่ได้มีความสุข ทุกวันนี้เราต้องทำ�งานหนัก
ยิ่งกว่ าทาส ไม่รู้จักคำ �ว่าอิ สรภาพและความรักอีกต่ อไปแล้ว
เรามีเวลาให้กั บการทำ�งานอย่ างเดียว ซึ่งมันทำ�ให้ เราเป็นบ้า
บางคนทำ�งานตลอดชีวิ ต แต่สิ่งที่ได้มีแต่เงินอย่างเดียว ความ
รัก ครอบครัว ความสุข สุขภาพที่ดีหายไป ชีวิตเหงาโดดเดี่ ยว
แม้จะมีเงิ นมากมาย เงินก็เป็นแค่เศษผงธุลี ไม่มี ค่าอะไรเลย
เราจะกระเสือกกระสนไปทำ�ไมกั น มนุ ษย์เกิ ดมาไม่ได้มีแค่
เป็นทาสรับใช้ระบบเท่านั้นเรายังต้องการอิสรภาพในการมีชีวิต
อยู่ ยั งต้องการความสุ ข
เอาเปรียบธรรมชาติคื อเอาเปรียบตัวเอง
เป็นเพราะมนุษย์ คิดว่าตนเองฉลาดที่สุ ด จึงพยายามจะ
เอาเปรียบธรรมชาติให้ มากที่สุ ด ซึ่ งเป็นความคิดที่ โง่ เขลา
มาก เพราะการเอาเปรียบธรรมชาติคือการเอาเปรี ยบตัวเอง
การทำ�ร้ายธรรมชาติคือการทำ�ร้ ายตัวเอง เราไม่เคารพดิน นํ้า
อาหาร ไม่เคารพอะไรเลย ทั้งๆ ที่สิ่งเหล่านี้ โบราณเขาบอกว่า
นี่คือแม่ของเรา นี่คือพระแม่ธรณี พระแม่คงคา พระแม่โพสพ
แม่เหล่ านี้ยิ่ งใหญ่กว่าแม่ที่ให้กำ�เนิดเราด้วยซํ้าไป เพราะแม่ทั้ง
สามต้องดูแลเราตลอดยี่สิ บสี่ชั่วโมง เราต้องยืนอยู่บนพระแม่
ธรณี ต้องกินพระแม่คงคา พระแม่โพสพ ทุกวัน เพื่อที่จะมีชีวิตอยู่
แต่ว่าเรากลับมองไม่เห็นตรงนี้ เรากำ�ลังเป็นลูกเนรคุณนอกจาก
จะมองไม่เห็นแม่แล้ วยังทำ�ร้ ายแม่อีก ทางที่เราจะมีชีวิตดีขึ้น
คือกลับไปดู แลแม่อี กครั้ง เพื่อฟื้นฟู สุ ขภาพแม่ให้กลับคืนมา
ซึ่งการดูแลแม่คือการลดการบริโภคให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้
เพราะสิ่งที่เราบริโภคก็คือแม่ของเรา
สมดุลของบริโภคนิยมกับการพึ่งตนเอง
ความสมดุลในการใช้ชีวิตปัจจุบันก็คือ อยู่เหมือนคนธรรมดา
ยังบริโภคได้อยู่ เพราะฉะนั้นคนเราจะอยู่ในเมืองหรือที่ไหนก็ ได้
ใช้ชีวิตอย่างไรก็ได้ เพียงแต่ ว่าต้องบริโภคแบบมี สติ ไม่ใช่ความ
อยาก ถ้าเราบริโภคด้วยความอยากคือเราตกเป็นทาสของระบบ
ไปแล้ว แต่ถ้ าเราซื้อเพราะความจำ�เป็นต้องใช้คือเราบริโภคด้วย
สติ แสดงว่าเรามี อิสระจากอำ�นาจที่จะครอบงำ � ทำ�ให้อยาก
ทำ�อะไรมากขึ้นด้วยตนเอง เช่น ทำ�สบู่ แชมพู ปัญหาคือไม่มี
การส่งเสริมให้พึ่งตนเอง เรากลับพัฒนาตนเองให้อ่ อนแอลงและ
กลายเป็นคนพิการ สุดท้ายก็ ต้องไปพึ่ งระบบ
บทเรียนจากบ้านดิน
ผมมีประสบการณ์มาแล้วว่าชีวิตของคนเราง่ ายมาก แต่
เราทำ�ให้ยากเกินไป โดยเฉพาะปัจจัยสี่ คือจะต้องง่ายและถู ก
สำ�หรั บทุกคน นั่ นคือความเจริญก้ าวหน้าของมนุษย์ แต่ เรา
กลับทำ �ปัจจัยสี่ ให้ยากเกินกว่ามนุ ษย์จะเข้าถึ งได้ เรื่ องง่ายๆ
เรากลับทำ �ให้มันยาก แค่ จะมีบ้านหลั งหนึ่งทำ�ไมต้ องทำ�งาน
ยี่สิ บสามสิบปี แค่จะมีเสื้อผ้าใส่ทำ�ไมต้องทำ�งานทั้งเดื อนเพื่อ
จะซื้อกางเกงตัวเดียว แค่จะรักษาสุขภาพตัวเองทำ�ไมค่ารักษา
มันแพงมหาแพงเหลือเกิน ทั้งๆ ที่มันทำ�ให้ง่ายได้ การทำ�บ้าน
จึงเป็นความจำ �เป็ นพื้นฐานที่ ชี วิตทุกชี วิตต้องเรี ยนรู้ ถ้าไม่มี
พื้นฐานตรงนี้ก็ทำ�ให้เป็ นทุกข์ ทั้งกายและใจได้
อีกสิ บปีข้างหน้ าผมว่าอาจจะเปลี่ ยนแปลงไปมากทีเดี ยว
เพราะว่าตอนนี้มนุษย์เริ่มเห็ นโลงศพมากขึ้นเรื่ อยๆ ผมอยู่ที่นี่
(ไร่พั นพรรณอ.แม่แตง จ.เชียงใหม่) ในแต่ ละวัน มีคนมาหาผม
หลายรายมาก เพื่อที่จะมาบอกว่าอยู่ในเมืองไม่ ไหวแล้ว ทำ�งาน
ต่อไปไม่ไหวแล้ว แสดงให้ เห็นว่าอีกไม่ นานมนุษย์ จะกลับมา
สู่การพึ่งตนเองมากขึ้น ยิ่งกลั บมามากเท่าไร มนุษย์ก็ ต่างยิ่ ง
พัฒนาเทคนิคทำ�ให้ชีวิตง่ายขึ้นเรื่อยๆ ชีวิตก็คงจะเปลี่ ยนไปใน
ทิศทางที่ดีขึ้นในอนาคต เรายั งมีโอกาสอยู่
11