Read me 7 - page 17

เรื่องภัยพิบัติ ถือเป็นเรื่องใหญ่ที่ต้องให้
ความสำ�คัญระดับนโยบายแห่งชาติ
ไม่ใช่ นํ้าท่วมกันครั้ งหนึ่ง แล้วค่อยมาแก้
ในไทยเองสัตว์ที่น่าเป็นห่วงว่าจะสูญพันธุ์น่าจะเป็นช้างและ
เสือ แม้จะเสี่ยงสูญพันธ์จากการที่ ถูกมนุษย์ล่า แต่ปัจจัยสำ�คัญ
ต่อมาก็ เป็นผลจากแหล่งอาหารขาดแคลนจากสภาพอากาศที่
แปรปรวน ช่วงหลังทีมสำ�รวจของเราพบว่าเสือบางตัวแก่ตาย
เพราะไม่มีอาหารกินหรื อหิวโซ เนื่องจากแหล่งอาหารและสั ตว์
ที่ใช้เป็นอาหารลดจำ�นวนลงอย่างรวดเร็ว และไม่แน่ว่าเสื ออาจ
สูญพันธุ์หากยังไม่มีการแก้ไขเรื่ องแหล่งอาหารจากภาครัฐ
หลายคนมองว่าการปล่อยสัตว์ ที่อยู่ในศู นย์เพาะเลี้ ยงคืนสู่
ธรรมชาติเป็นการแก้ปัญหาอย่างหนึ่ง แต่ อันที่จริ งไม่อาจวัด
ได้ว่าสั ตว์ที่เราปล่อยไปจะอยู่รอดสั กเท่ าใด ช้างที่ผ่ านศูนย์
เพาะเลี้ยงปล่อยคืนป่าพอเจอช้างในฝู งที่อยู่ในป่าก็ ไล่ทำ�ร้ าย
ช้างที่ปล่อยไป เพราะโดยธรรมชาติช้างที่อยู่ในฝูงเดี ยวกันจะ
ไม่ไว้ใจช้างที่แปลกหน้า และยิ่งในอนาคตเมื่อมีพิ บัติภัยมากขึ้น
ช้างพวกนี้ก็จะหลงฝู งได้ง่ายเนื่องจากตกใจ และจะตกไปอยู่ใน
มือมนุ ษย์มากขึ้น เนื่ องจากราคาซื้อขายช้างในตลาดยังมีราคา
สู ง แนวทางการแก้ปัญหาที่ดีคือหันมาศึกษาการปล่อยสัตว์ที่อยู่
ในศู นย์เพาะเลี้ยงให้คืนสู่ธรรมชาติได้อย่างกลมกลืนจะดี ที่สุ ด
ปัญหาภัยพิบัติ ที่ภาครั ฐมองข้าม
เรื่ องภัยพิ บัติถื อเป็นเรื่องใหญ่ที่ ต้องให้ความสำ�คั ญระดับ
นโยบายแห่งชาติ ไม่ใช่นํ้าท่ วมกันครั้งหนึ่งแล้วค่อยมาแก้ แต่
ไม่ หาแนวทางป้องกันไว้ก่ อน ดูง่ายๆ อย่างการเลือกตั้ งที่จะถึ ง
ยั งไม่เห็นมีพรรคไหนเสนอนโยบายด้ านการอนุรักษ์สิ่ งแวดล้อม
และภัยพิบัติออกมาสักคน ความจริงคนไทยต้องเริ่มตระหนักได้
แล้ วไม่อย่างนั้ นอนาคตเราก็จะประสบปัญหาเหล่านี้ไปเรื่อยๆ
การดู แลสัตว์ ป่าที่ได้ รับผลกระทบจากภัยพิ บัติ ภาครัฐยัง
มีส่ วนอยู่น้อย เอาแค่งานอนุรักษ์ยังมีปัญหาเนื่ องจากคนที่อยู่
ภาคสนามกั บคนที่ นั่งโต๊ะอนุมัติเป็นคนละคน บางเรื่องภาค
สนามให้เต็ มร้อยแต่คนอนุมัติให้แค่ห้าสิ บ ทำ�ให้การทำ �งาน
ไม่เต็ มที่ แต่ ถ้าเมื่ อได้คนในภาคสนามมี ส่วนอนุ มัติในระดับ
นโยบาย จะทำ�ให้งานอนุรักษ์มีพลังมากขึ้น
สิ่ งที่ มนุษย์ต้องช่ วยกันคือหยุดการใช้ชี วิตที่ทำ �ให้โลกร้ อน
ถ้ าลองประมวลดูเหตุภัยพิบั ติบางส่วนเป็นผลมาจากโลกร้อน
มนุ ษย์เป็นคนทำ�ขึ้นเองทั้งนั้น ดั งนั้นจึงต้องเปลี่ยนพฤติกรรม
ถึ งจะเป็นเรื่องเล็กน้อยแต่ก็ ช่วยทุกสิ่งมีชี วิตในโลกนี้
บางบาดแผลบนเนื้ อตั วที่เรามองผ่ าน อาจไม่ ใช่ ละเลย
แต่ พยายามไม่ เก็ บมารกสมองนั้ น อาจมารู้สึ กอี กครั้ งเมื่อ
ความละเลยกำ�ลังทำ�ร้ายตัวเองเข้าอย่างจัง การละบางเรื่องไว้ ในฐาน
ที่ เข้าใจ อาจเปลี่ ยนวงจรชีวิตมนุ ษย์ ที่ กว่าจะรู้ สึ กตัวบาดแผล
ก็รุ กลํ้าสู่ปริมณฑลแห่งความเป็นและความตาย
บางสิ่งที่ว่ ากำ�ลั งแทะวงจรชีวิ ตบนห่วงโซ่อาหารอยู่โดยคุณไม่
รู้ตัว สัตว์ป่ าที่อาศัยบนโลกนี้ย่อมได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติเช่น
กัน ตรี รัช ภูคชสารศีล ผู้อำ�นวยการฝ่ายงานอนุ รักษ์ธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อม องค์การกองทุนสัตว์ป่ าโลกสากล ประเทศไทย
(World Wide Fund for Nature - WWF) ให้ความเห็ นว่าสัตว์
ป่ าเป็นสิ่ งที่มนุ ษย์ละเลยอย่างมาก ไม่ แน่อนาคตสัตว์ ป่ าจะได้
รับผลกระทบจนส่งผลต่ อมนุษย์ที่ อยู่บนห่วงโซ่ อาหาร เหตุจาก
ทรัพยากรธรรมชาติที่ขาดสมดุลจะส่ งผลกระทบเป็นทอดๆ ต่อ
สิ่งมีชีวิตบนโลกนี้
โลกเปลี่ยนแปลง ป่าเปลี่ ยนไป
สิ่งที่ เร่งให้ เกิดภัยพิ บัติต่างๆ เป็นผลมาจากสภาพอากาศ
แปรปรวนอย่ างหนั ก ทำ �ให้ เกิ ดนํ้ าท่ วมหรื อรอยเลื่อนบน
เปลือกโลกเคลื่อนที่ และปรากฏการณ์นํ้ าทะเลมี อุณหภู มิ
ผิดปกติ ทุกสิ่งย่อมส่งผลต่อสัตว์โดยตรง โดยเฉพาะแหล่งที่อยู่
อาศัยไม่ว่าสัตว์ที่อยู่ในพื้ นดิน บนต้นไม้ หรือในทะเลย่อมเกิด
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อเอาตัวรอด
ที่อยู่ อาศั ยของสัตว์ ที่ ได้ รั บผลกระทบอย่างชั ดเจนคื อ
ป่าต้นนํ้ าซึ่งมนุษย์ รักษาไว้ เพื่อผลิ ต์นํ้าให้กั บตน แต่ ปั ญหา
ส่วนใหญ่ เกิดจากป่ารอยต่อซึ่งเชื่อมกับป่ าต้ นนํ้าถูกชาวบ้าน
ที่เข้าไปตั้งบ้านเรือนทำ �ลายลง เมื่อเกิดฝนตกอย่างหนักติดต่อ
กันหลายวันจึงอุ้มนํ้าต่อไปไม่ได้และเกิดดินถล่ม แต่ละครั้งย่อม
ส่งผลต่อพื้นดินในป่าต้นนํ้าที่ ยุบตัวลงเช่นกันแม้จะมีต้นไม้ใหญ่
อยู่ก็ตาม หากปล่ อยไว้เช่นนี้ต่อไปป่าต้นนํ้าจะลดลงเรื่อยๆ และ
ส่งผลต่อสัตว์ป่าที่อาศั ยอยู่ในป่าต้นนํ้า
ป่าทุ กป่าคือป่ าผืนเดียวกัน
สัตว์ที่ใช้ พื้นที่ในการดำ �รงชีวิตมากอย่างช้างได้รับผลกระทบ
อย่ างหนั กจากภาวะโลกร้ อนทำ�ให้ แหล่ งอาหารในป่าไม่
อุดมสมบูรณ์เหมื อนก่อน อย่างช้างในกุ ยบุรีที่ทาง WWF ได้
เข้าไปช่วยเหลื อฟื้นฟู แหล่งอาหารในป่ามาหลายปี กลับพบว่า
ตั้งแต่ต้นปีนี้ที่ผ่ านมาแล้งจัดทำ�ให้แหล่งอาหารไม่เพียงพอ ช้าง
จึงกลับมากินใบต้นยางที่ ชาวบ้านปลูกไว้จนเสี ยหายอย่างหนัก
จะเห็นได้ว่าการทำ�ลายป่ าไม้ของมนุ ษย์ แม้ไม่ได้ทำ �ลายป่า
ต้นนํ้าโดยตรง แต่ป่ ามันคือผืนเดียวกั น เมื่อสร้างผลกระทบต่อ
ผืนป่าผืนหนึ่งย่อมส่งผลให้เกิดผลกระทบในวงกว้าง
15