กระบวนพยุหยาตรา(ใหญ่)สถลมารคจัดเป็นกระบวนสำหรับพระมหากษัตริย์เสด็จเลียบพระนครในการ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกและเสด็จพระราชดำเนินในการพระราชพิธีอื่นๆ มีแบบอย่างมาตั้งแต่ครั้งกรุง ศรีอยธุยาเป็นราชธานี ถือว่าเป็นกระบวนแห่ใหญ่ที่งดงามสมพระเกียรติยศแห่งองคพ์ระมหากษัตริย์ มีการนำ รูปริ้วกระบวนแห่ไปเขียนเป็นภาพที่ฝาผนังโบสถ์วัดยม ซึ่งเป็นต้นแบบของสมุดภาพนี้ และยังเขียนไว้ที่วัด ประดู่ทรงธรรมอีกแห่งหนึ่งด้วย และแม้จะเป็นกระบวนพยุหยาตรา(ใหญ่)สถลมารคเช่นเดียวกันแต่จิตรกรรม ฝาผนังทั้งสองแห่งก็มีรายละเอียดที่แตกต่างกัน

กระบวนพยุหยาตรา(ใหญ่)สถลมารคมีริ้วกระบวนแบ่งออกได้เป็น 3 ตอน ตอนที่ 1 กระบวนนำมีทหารกรมกองต่างๆ เดินเรียง 8 ตอนที่ 2 เป็นกระบวนพระราชอิสริยยศ ตอนที่ 3 เป็นกระบวนทหารตาม

ทหารในกระบวนหน้า และกระบวนหลัง เป็นทหารเหล่าต่างๆ ที่มีอยู่ในแต่ละสมัย สมัย ต้น กรุงรัตนโกสินทร์มีการใช้พวกอาสาเหล่าต่างๆ ทุกเหล่าเข้าร่วมในกระบวน แต่งเครื่องเสนากุฎเข้ากระบวนตาม ข้อความที่ปรากฏในโคลงปราบดาภิเษกเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ซึ่งพระบาท สมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชนิพนธ์ไว้นั้น ปรากฏเหล่าทหารอาสา 9 เหล่าคือ

อาสาเกณฑ์หัดพื้น พันทนาย แบกคาบศิลาปลาย หอกห้าว อาสาธนูตะพาย แล่งลูก แลพ่อ ชาญท่าก่งเหนี่ยวน้าว ยุทธแย้งยิงไว อาสาอาทมาดล้วน ทวนทิว พิศพู่ดาษแดงปลิว บดฟ้า อาสาญี่ปุ่นกริว กรูกราด ไปแฮ มือกระลึงง้าวหง้า ฮึกเหี้ยหาญณรงค์ อาสาดาพคู่ค้า เศิกพัง เดิรดาษดาประดัง อัดเอื้อ อาสาโล่ล้อมวัง บ่าแบก ตาวพ่อ งามสง่าห้าวเหื้อ หักข้อศึกสยอง อาสาแน่นขนัดตั้ง ทองดาษดาแฮ ล้วนแต่ใจสุรกาจแก่งกล้า อาสาส่ำเขนมาศ หมู่คล่ำคลาพ่อ หาญทะลวงร่านร้า บ่อนเกล่าดัากร อาสาพวกพื้นแขก จามุหงิด เสื้อวิลาศทองตะบิด โพกเกล้า หอกคู่กระลึงกฤช ปีเหนาะเหน็บ นาพ่อ ไวว่องกลคลุกเคล้า พุ่งซ้องสอดแทง

กระบวนทหารเหล่านี้ในรัชกาลต่อมามีการเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา ดังจะเห็นได้ว่าในสมัยปัจจุบัน เมื่อมีการจัดกระบวนพยุหยาตราทางสถลมารคก็มิได้มีเหล่าทหารอาสาและมิได้แต่งกายหรือถืออาวธุดังแต่ก่อน อีกต่อไป

กระบวนพระราชอสิริยยศกระบวนที่ 2 นี้เป็นกระบวนพระราชอิสริยยศตามโบราณราชประเพณีผู้เข้ากระบวนแต่งกายด้วยเครื่อง แต่งกายโบราณเป็นส่วนใหญ่ แบ่งริ้วกระบวนเป็นสองริ้วคือริ้วซ้ายและริ้วขวาเดินแยกคนละฟากถนน และใน ริ้วหนึ่งจัดกระบวนเดินเท้าสี่สาย จึงเป็นที่มาของการเรียกกระบวนพยหุยาตราใหญ่ว่ากระบวนพยุหยาตราสี่สาย ดังนี้

เป็นกระบวนทหารสมัย ก่อนเรียกเสนากองหลัง ใช้ทหารเหล่าต่างๆ เช่นเดียวกับที่เดินในกระบวนหน้า แต่ลดจำนวนลงกี่งหนึ่ง ต่อมาเมื่อกระบวนหน้า เป็นทหารรักษาพระองค์ กระบวนหลังก็ใช้ทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ แต่บางรัชกาลโปรดให้ใช้ทหารเรือเข้าเดินในกระบวนหลัง ต่อจากทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์อีกกรม หนึ่ง

กระบวนพยุหยาตรา(ใหญ่)สถลมารคนี้หาชมได้ยากยิ่ง ในสมัยรัตนโกสินทร์มีการจัดกระบวนเพียงไม่กี่ครั้งเท่านั้นคือ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 3 เมื่อคราวเสด็จพระราชดำเนินถวายผ้าพระกฐินเมื่อ พ.ศ.2387 ต่อมาในปี พ.ศ.2438 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 7 ได้เสด็จพระราชดำเนินโดยกระบวนพยุหยาตรา(ใหญ่)สถลมารคไปทรงเปิดพระปฐมบรมราชานุสรณ์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกและเปิดวิถีสะพานพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ต่อมาในปี พ.ศ.2506 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบันเสด็จพระราชดำเนินด้วยกระบวนพยุหยาตรา(ใหญ่)ทางสถลมารคเลียบพระนครเนื่องใน วโรกาสพระชนมายุครบ 3 รอบ