Read Me 36 - page 28

ย้ อนกลับไปวั ยเด็กมีวิถีชีวิตอย่ างไร เติบโตที่ไหน และยึดจารี ตทางฝั่งพ่อหรือแม่ มากกว่ากัน
ตั้งแต่เกิดจนอายุ 5 ขวบ วิถี ชีวิตจะเป็นลั กษณะทางพ่อ แต่เนื่องจากพ่อเป็ นคนจีนที่อพยพเข้ ามาในประเทศไทยได้ 20 ปี ท� ำให้
การเป็นอยู่ไม่ค่อยเคร่งครัด มีการจั ดพิธีไหว้พระจันทร์ ไหว้บรรพบุรุษปีละครั้ง พอพ่อแม่แยกทางกัน ก็ มาอาศัยอยู่ที่ บ้านแม่
เหมื องหลวง (มอเล่อคี) อ. ปาย ซึ่ งประเพณีและวัฒนธรรมต่างกั นโดยสิ้นเชิง โดยเฉพาะภาษา ต้องเรี ยนรู้ใหม่หมด และแม้ใน
เอกสารระบุ ว่าแม่นับถือพุทธ แต่ในเวลาเดียวกันก็นับถือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่สืบทอดกันมาจากบรรพบุ รุษที่มีความเชื่อด้านไสยศาสตร์
ค่อนข้ างมาก
แล้วมีความเชื่อหรือค�ำสอนทั้งทางฝั่งพ่อกับแม่ ที่ปลูกฝังเรามาตั้งแต่เด็กไหม
น่ าจะเป็นค�ำสอน เช่น เวลากินข้าว พ่อบอกว่า ตักมาแค่ไหนต้องกินให้ หมด เพราะพ่อต้ องการให้เห็นถึงคุณค่าและสอดแทรกความ
ประหยั ด อีกอย่างคือห้ ามกินข้ าวเหลือแม้แต่ นิดเดียว เพราะในอนาคตจะเป็นคนที่ท�ำอะไรแล้วไม่ประสบความส�ำเร็ จ ส่วนค� ำสอน
ของแม่ก็ มีเยอะจนจ�ำไม่ได้ (หัวเราะ) คือแม่ เชื่อและนับถือศาสนาพุทธ เวลาไปไหนมาไหนต้องมี พระติดตัวตลอด ต้องสวดมนต์
ไหว้พระก่ อนนอนทุกครั้ง และแม่สอนว่าไม่ควรเหยียบเม็ดข้ าว เพราะจะท�ำให้ เราไม่มีกิน หรื ออย่างการนินทาคน แม่จะห้ ามไม่ให้
เอาเรื่องของชาวบ้านที่ไม่ดีกับเขามาพูด ไม่เช่นนั้นเราต้องเจอกั บสิ่งนั้นเหมือนกับที่เขาเผชิญอยู่
ค�ำสอนหรือความเชื่อที่มีอยู่ก่อน ขัดกับสิ่งที่สังคมไทยโดยทั่วไปปลูกฝังบ้างไหม
แม้ ว่าทางฝั่งแม่จะมีความเชื่อที่ไม่สามารถพิสูจน์ ได้ว่าเกิดขึ้นจริง อย่างไสยศาสตร์ แต่ในตอนนี้ ความเชื่อเหล่านี้เริ่มน้อยลง
เช่ น เวลาไม่สบายยังมี การให้หมอที่ชาวบ้านเชื่อว่ามีคาถาอาคมมารักษา ยังมี กี้จึก๊อเกอลา(พิธีมัดมือ) ซึ่งมี หลายประเภท
ทั้ งมัดมือเพื่อเรียกขวัญและดวงวิญญาณให้คุ้มครอง เพื่ อรักษาโรค รวมถึงเพื่อเป็ นโชคลาภในการออกล่าสัตว์ หรือมั ดมือเด็ก
ที่ ดื้อมากๆ เพื่อให้ เขาเป็นเด็กดีก็มี ออยก็ได้มัดมือเรียกขวัญประมาณปีละครั้ง ส�ำหรับส่วนตัวไม่คิดว่าความเชื่อที่ได้รับมาขัดกับ
สังคมไทย มีเพียงบางความเชื่อที่ เป็นเรื่องเหนือธรรมชาติที่ ตัวเองไม่อาจพิสูจน์ได้ ก็ จะดูก่ อนว่าเรื่องนั้ นส่งผลต่อชีวิตเราในทาง
ที่ ดีหรือไม่ มีครั้งหนึ่งเคยมีหมอดูเข้ามาที่หมู่ บ้าน ซึ่งคนทั้งหมู่บ้ านเชื่อว่าสามารถท�ำนายชีวิต รักษาโรคได้ ตอนนั้ นแม่ออย
ไม่สบายเป็นข้ อกระดูกเสื่อม ก็ไปหาและเสี ยค่ารักษาไป มีการท�ำพิธีท่องคาถาให้กินน�้ำที่ผ่านการเป่ามนต์ ซึ่ งความเชื่อนี้
ถึ งแม้ว่ าส่วนตัวไม่เชื่อ แต่เพื่อความสบายใจของแม่ ก็ คิดว่าไม่น่าเสียหายอะไร แต่มีเรื่ องหนึ่งหมอดูท� ำนายว่า ใต้ หมู่บ้านมีก้ อนหิน
ขนาดใหญ่ จะระเบิดอีกไม่กี่สิบปี ถ้ าคนในหมู่บ้านไม่อพยพก็จะไม่มี ใครรอด แต่เรื่องนี้คนส่วนใหญ่ ในหมู่บ้านก็ไม่เชื่อ และไม่นาน
หมอดู คนนี้ ก็ เดิ นออกจากหมู ่ บ้ านไป ในความเห็ นส่ วนตัว คิ ดว่ าความเชื่อที่ มี อยู ่เดิ มไม่ได้ ขั ดกับความเชื่ อ
ที่ ได้รับมาใหม่ คือความเชื่อเดิมๆ ที่ดีต่อการด�ำรงชีวิตเป็นที่ยึดถือของหมู่บ้านกะเหรี่ยง ก็ยังเชื่อต่อไป แต่ ไม่ได้ปิดกั้นความเชื่อ
ใหม่ๆ ที่มาพร้อมกับความเปลี่ยนแปลงทางสังคม
เห็นว่าก�ำลังฝึกสอนอยู่ ท�ำไมถึงเลือกเดินสายนี้
ตอนเด็กๆ อยากเป็นครู บนดอย เนื่องจากออยเติ บโตในหมู่บ้านกะเหรี่ยง ได้ฟังเรื่องราวของแม่ มาก็เยอะว่ าสมัยก่ อนล�ำบาก
ถ้ าฐานะไม่ดีก็ไม่มี โอกาสเรียนสูงๆ ประกอบกั บรู้สึกสงสารเด็กที่อยากเรียน แต่ไม่มีโอกาส ซึ่งจริงๆ มีจ�ำนวนเยอะมากและมีอยู่
เรื่ อยๆ บางคนเป็นเด็กเก่งและฉลาด แต่ไม่ได้รับค�ำแนะน�ำที่ดี และขาดการส่งเสริมสนับสนุน คือเด็กชาวเขาค่อนข้างเสียเปรียบ
เรื่ องการศึกษา เพราะการเข้าถึง ฐานะ และการละเลยของผู้คนด้ วย
การท�ำอาชีพครู กับการเป็นลูกครึ่งมีผลอะไรกับสายงานเราไหม
มี ผลในทางดีมากกว่า เพราะถ้าได้ไปสอนบนดอย เด็กนักเรียนบางคนที่ เขาอาจจะยังไม่เข้าใจภาษาไทย ก็เป็ นการดีที่ออยจะ
ถ่ ายทอดความรู้ และสามารถเข้ าถึงเด็กเหล่านี้ เพราะส่วนตัวรู้ภาษาถิ่นและพูดได้อยู่ แล้ว
ตั้งแต่เด็ กจนโตเคยถูกล้อเรื่องอะไรบ้าง อย่างคนทั่ วไปมักคิ ดว่าชาวกะเหรี่ยงติดส� ำเนียงพู ดไม่ ชัด หรือด� ำเนิ นชีวิต
ยากไหม เราดีลกับความรู้สึกที่เกิดขึ้นอย่างไร
โชคดีที่ไม่เคยถูกล้อ เพราะตอนเด็กอยู่กับเพื่อนกะเหรี่ยงด้วยกันพอโตขึ้นได้เข้ามาอยู่ในสังคมที่ใหญ่ขึ้น แต่เพื่อนที่คบกันหลายคน
ใกล้ชิดกับชนเผ่า เขาก็ไม่รู้สึ กว่าแปลกหรือแตกต่าง ส่วนอีกหลายคนที่ไม่เคยรู้จักชนเผ่าก็ไม่ได้แสดงกิริยารังเกียจ แต่ กลับ
อยากเรียนรู้เรื่องของเรามากกว่า เรื่องการพูดไม่ชัด ก็ เคยถามเพื่อนเหมือนกัน เพราะเวลาพูดก็แอบกังวลว่าตัวเองพูดชัดไหม
แต่เพื่อนบอกว่ าชัดอยู่ (หั วเราะ) แต่ออยก็รู้สึกว่ าเวลาพูดภาษาไทย พูดไม่ค่อยชัด จะมั่ นใจการพูดภาษาล้ านนา (ค�ำเมือง)
มากกว่า เพราะเวลาเราพู ดภาษาส�ำเนี ยงถิ่น บางคนก็ไม่ฟังไม่รู ้เรื่อง ออยชอบใช้เวลาจะแอบพูดถึงใครสักคนแล้วไม่อยากให้
เขารู้ ตัว เพราะบางทีก็มี อารมณ์อยากแอบเม้าท์มอย ก็ ดีเหมื อนกัน (หัวเราะ)