โบม / Baum - page 10

10
1. ลงนา
“ลงนากันไหม” ค�ำเชิญชวนภาษาอีสาน ที่หมายถึง
การร่วมแรงของชาวนาในการลงไปปักไถ ด�ำหว่าน ส่วนใหญ่
จะใช้วิธีการด�ำนามากกว่าวิ ธีอื่น เพราะการปักด�ำจะท�ำให้
ข้าวอยู่ด้วยกันเป็นเหล่า เป็นกอ ท�ำให้เก็บเกี่ยวง่ายเมื่ อถึง
หน้าเกี่ยว ซึ่ งเสน่ห์ของการด�ำนานั้ น อยู ่ที่เวลาด�ำนา
หนุ่มสาวชาวบ้านจะมารวมตั วกันและมี การร้อง ‘ล� ำ’
หรือหมอล� ำกลอนหยอกเล่นกันระหว่างคนหนุ ่มคนสาว
มาช่วยกันปักด�ำ บางครั้งมีลูกหยอดอ้ อนเกี้ยวสาวจากหนุ่ม
บางทีก็เป็ นกลอนตัดพ้อผู้ชายบ้าง เมื่อถึงเวลาพักก็จะท�ำ
อาหารกินร่วมกั น วัตถุดิบที่น�ำมาประกอบอาหารก็จะหา
มาจากริมชายทุ่ง เช่น ปลาที่อยู่ตามน�้ำขอดนา ไข่มดแดง
ผักแนม มาท�ำกินร่วมกั นยามพัก เป็นต้ น
2. พิธีไหว้แม่โคสก (พระแม่โพสพในภาษาอีสาน)
เมื่อข้าวเริ่ มออกใบเขียวงาม ชาวนาอี สานจะเลือกข้าว
ที่สวยที่สุดจากนาผืนใหญ่ มาแต่งโฉมให้สวยงาม คล้ายกับ
การเสริมสวยให้กั บคนเพื่อท�ำพิธีไหว้แม่ โคสก ซึ่งวิธีการ
เสริมสวยข้าวนั้นมีตั้งแต่การหวีต้ นข้าวด้วยการลูบ การปะ
แป้ ง และพรมน�้ำหอมให้กลิ่ นนั้นอัญเชิญเทพีแห่งข้าวมา
ปกปักรักษาข้าวเพื่อให้ผลิ ตผลจากนานั้นออกรวงสวยงาม
3. ปลงคาย หรือ ปลงข้าว
เป็ นพิธีที่ท�ำขึ้นเพื่อขอขมาแม่ โคสกก่อนจะน�ำข้ าวมา
นวด (ตี) ที่ลอมเพื่ อให้เม็ดข้าวร่วงออกจากรวง โดยใช้
เครื่องเซ่นไหว้ ได้แก่ มั ดฟางข้าวเหนียว ก่องข้าว ไข่ต้ม
มาจัดไว้ข้างลอมข้าวเพื่อขอขมา แล้วจึงจะเริ่มกระบวนการ
นวดข้าวได้
ช่วงด�นา
จนถึงเก็ บเกี่ยว