ในสมัยอยุธยา บรรดาฝีพายประจำเรือพระที่นั่ง ล้วนแต่ได้รับการคัดเลือกมาอย่างดี “กรมฝีพาย” อยู่ใน การควบคุมของกรมพระตำรวจใหญ่แต่ละคนจะนุ่งกางเกงมัสรู่ คาดผ้ากราบ ไม่สวมเสื้อแต่บางครั้งอาจสวม เกราะอ่อนประดับเลื่อมทองคำกันไว้ที่บริเวณหน้าอกเท่านั้น ดังนั้น จึงมีพระราชกำหนดว่าหากฝีพายต้องโทษ ได้รับพระราชอาญา ก็ห้ามเฆี่ยนหลังเพราะว่าเกรงจะเป็นแผล จนเสียความงดงามของฝีพายไป

ฝีพายเหล่านี้พึ่งจะเปลี่ยนมาสวมเสื้อในสมัยรัตนโกสินทร์ ในราวรัชกาลที่ ๔-๕ โดยในระยะแรก น่าจะใส่เสื้อแขนกระบอกสีขาว ต่อมาจึงเปลี่ยนเป็นเสื้อสักหลาดสีแดง นุ่งกางเกงสีดำ สวมหมวกที่เรียกว่า “หมวกทรงประพาส” และคาดเข็มขัด “คันชีพ” ดังที่เห็นในปัจจุบัน

การแต่งกายของผู้ประจำเรือในกรุงรัตนโกสินทร์นั้น จากพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๔ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จเลียบพระนครทางชลมารค ทำให้ทราบการแต่งตัวของนายเรือ และฝีพายได้ดังนี้

• ๑. เรือแง่ทรายนำเสด็จ เจ้ากรมทหารปืนปากน้ำเป็นนายลำแต่งตัวนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง ฝีพาย สวมเสื้อแดง กางเกงขาว สวมหมวกฝาชี
• ๒. เรือประตูเป็นเรือกัญญา นายลำคือพระเทพผลู และพระราชรองเมือง นุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง ฝีพาย สวมเสื้อแดง หมวกแดง
• ๓. เรือเหราลายกำมะลอ หลวงเสน่ห์สรชิต นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง ฝีพาย สวมเสื้อแดง
• ๔. เรือแซต่าง ๆ นายลำแต่งตัวเป็นรามัญ คนตีกรรเชียงแต่งตัวโพกผ้าแพรรามัญ สวมเสื้อสีคราม
• ๕. เรือพาลีรั้งทวีป เจ้าพระยาอัครอุดมบรมเสนาบดี นายลำ แต่งตัวสวมมาลา สวมเสื้อตาดอย่างน้อย ทนายหมอบหน้า สวมเสื้ออัตลัต โพกแพรสี ฝีพาย สวมกางเกงมัสรู่
• ๖. เรือกัญญา ของพระยาอรชุน นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อทรงประพาส หมวกตุ้มปี่
• ๗. เรือกัญญากลองนำเสด็จ ของพระยาวิชิตณรงค์ นายลำสวมเสื้อทรงประพาส หมวกตุ้มปี่
• ๘. เรือกระบี่ราญรอนราพณ์และเรือกระบี่ปราบเมืองมาร ของพระอนุรักษ์โยธา และ พระมหาสงคราม นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๙. เรือเสือทยานชล และเรือเสือคำรณชลสินธุ์ นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๑๐. เรือโตขมังคลื่นและเรือโตฝืนสมุทร นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบโพกขลิบทอง
• ๑๑. เรือสางกำแหงหาญ และเรือสางชาญชลสินธุ นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๑๒. เรือเหราล่องลอยสินธุ์และเรือเหราลีลาสมุทร นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๑๓. เรือกิเลนประลองและเรือกิเลนละเลิงชล นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๑๔. เรือมังกรจำแลง และเรือมังกรแผลงฤทธิ์ นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๑๕. เรืออสุรวายุภักษ์ และเรืออสุรปักษี นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๑๖. เรือครุฑเหินเห็จ และเรือครุฑเตร็จไตรจักร นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๑๗. เรือสุวรรณเหรา และเรือเหราข้ามสมุทร นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๑๘. เรือกลอง นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อทรงประพาส สวมหมวกตุ้มปี่
• ๑๙. เรือมงคลสุบรรณ และเรือศรีสุพรรณหงส์ นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง ฝีพายใส่เสื้อสักหลาดขลิบโหมด หมวกกลีบลำดวน กางเกงมีกรวยเชิง ใช้พายทอง
• ๒๐. เรือกิ่งศรีสมรรถไชย และเรือกิ่งไกรแก้วจักรรัตน์ นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๒๑. เรือกิ่งศรีสุนทรไชย และเรือกิ่งไกรสรจักร นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๒๒. เรือกระโห้อาสาจาม นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๒๓. เรือกัญญาสารวัตร นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๒๔. เรือเอกไชยเหินหาว และเรือเอกไชยหลาวทอง นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๒๕. เรือกลองนำเสด็จ นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อทรงประพาส หมวกตุ้มปี่
• ๒๖. เรือในกระบวนหน้า ฝีพายสวมเสื้อแดง หมวกแดง กางเกงแดง
• ๒๗. เรือกิ่งศรีประภัสสรไชย และเรือกิ่งไกรสรมุข ฝีพายสวมเสื้อ สวมหมวก กางเกงสักหลาด ขลิบโหมด
• ๒๘. เรือกราบมีกัญญา ผ้าหน้าโขนหักทองขวาง นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อกางเกงสักหลาด ทรงประพาส หมวกตุ้มปี่ สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๒๙. เรือตาร้ายเกณฑ์หัด แสงปืนประทุนแถว นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง ฝีพายสวมเสื้อแดง กางเกงแดง หมวกแดง
• ๓๐. เรือศรีประกอบเขียนลายทอง เป็นเรือประเทียบ ๖ ลำ ฝีพายสวมเสื้อแดง กางเกงแดง หมวกแดง
• ๓๑. เรือแซต่าง ๆ นายลำนุ่งปูม สวมเสื้อทรงประพาส หมวกตุ้มปี่ ฝี่พายแต่งตัวโพกศีรษะ สวมเสื้อเป็นรามัญ
• ๓๒. เรือกราบมีกัญญา เป็นเรือประตูหลัง นายลำ นุ่งปูม สวมเสื้อเข้มขาบ โพกขลิบทอง
• ๓๓. เรือกัญญา ของพระเจ้าน้องยาเธอพระเจ้าลูกเธอ พระเจ้าหลานเธอ พระราชวรวงศ์เธอ บรรดาเจ้านาย แต่งพระองค์ ทรงเครื่องฉลองพระองค์จีบเอว สวมพระมหามาลาเส้าสูง ปักขนนก
• ๓๔. เรือสุครีพครองเมือง ของเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ เป็นนายลำสวมมาลา เสื้อตาดอย่างน้อย ทนายsมอบหน้า สวมเสื้ออัตลัต โพกแพรสี ฝีพายสวมกางเกงมัสรู่
• ๓๕. เรือกัญญา ของขุนนางต่างๆ ที่มิได้เข้ากระบวน ลำนุ่งปูม สวมเสื้อทรงประพาส หมวกตุ้มปี่ ฝีพายสวม กางเกงต่างๆ
• ๓๖. เรือเก๋งพั้ง ขุนนางจีน แต่งตัวอย่างขุนนางเมืองจีน ฝีพายสวมกางเกง เสื้อกั๊ก หมวกจีโบ

การแต่งกายของผู้ประจำเรือในปัจจุบัน จากพระราชพิธีในกระบวนพยุหยาตราทางชลมารค ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช รัชกาลที่๙ มีรายละเอียดดังนี้

• ๑. นายเรือ การแต่งกายของนายเรือมี ๒ แบบ คือ
  • ๑.๑.สวมเสื้อผ้าโหมดเทศ นุ่งผ้าม่วงเชิงทอง สวมหมวกทรงประพาสสีดำยอดเกี้ยว คาดเข็มขัด แถบทองทั้งพู่กระบี่ ขัดดาบ สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองเท้าชูติดโบว์ (รองเท้าคัทชู)
  • ๑.๒.สวมเสื้อผ้าอัตลัด นุ่งผ้าเกี้ยวลาย คาดผ้าโหมดเทศ สวมหมวกทรงประพาส ผ้าโหมดเทศยอดเกี้ยว สวมถุงเท้ายาวสีขาว และรองเท้าเท้าหนังสีดำ
• ๒. คนนั่งคฤห์ในกัญญาในเรือรูปสัตว์ เรือกลองและเรือตำรวจนอก สวมเสื้อนอกสีขาว นุ่งผ้าม่วง มีเชิง สวมหมวกทรงประพาสสีน้ำเงิน สวมถุงเท้ายาว สีขาว และรองเท้าหนังสีดำ
• ๓. คนนั่งคฤห์ในกัญญาในเรือตำรวจใน เรือดั้ง และเรือแซง สวมเสื้อนอกสีขาว นุ่งผ้าเกี้ยวลาย สวมหมวกทรงประพาส ผ้าโหมดเทศยอดจุก สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองเท้าหนังสีดำ
• ๔. คนเห่ สวมเสื้อโหมดเทศ นุ่งผ้าเกี้ยวลาย คาดผ้าโหมดเทศ สวมหมวกทรงประพาสยอดเกี้ยว สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองเท้าชูติดโบว์
• ๕. คนกระทุ้ง สวมเสื้อผ้ามิสรู่ไหม นุ่งผ้าเกี้ยวลาย คาดผ้าคาดโหมดเทศ สวมหมวกหูกระต่าย ผ้าสีแดงแถบลูกไม้ใบข้าว สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองเท้าชูติดโบว์
• ๖. ภูษามาลาและพนักงานศุภรัต สวนเสื้อนอกสีขาว นุ่งผ้าม่วงเชิงอทง กำมะหยี่สีดำ สวมถุงเท้ายาว สีขาว รองเท้าชูติดโบว์
• ๗. มหาดเล็กเชิญหอก และถวายงานพัด สวมเสื้อนอกสีขาว นุ่งผ้าม่วงเชิงเงิน คาดผ้ารัดประคดสีน้ำ เงินดอกขาว สวมหมวกทรงประพาสสีน้ำเงิน สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองเท้าชูติดโบว์
• ๘. แตรสังข์ สวมเสื้อนอกสีขาว นุ่งผ้าม่วงเชิงเงิน คาดผ้ารักประคดสีแดงหนามขนุน สวมหมวก ทรงประพาสกำมะหยี่บานเย็นแถบทอง สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองเท้าหนังสีดำ
• ๙. คนเชิญพระกลด บังพระสูรย์ และพัดโบก สวมเสื้อนอกสีขาว นุ่งผ้าเกี้ยวลาย สวมเสื้อครุยแพร ใหญ่ ศีรษะสวมลอมพอกสีขาว สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองเท้าหนังสีดำ
• ๑๐. นักสราช หรือคนเทิดธง สวมเสื้อผ้ามัสรู่ไหม นุ่งผ้าเกี้ยวลาย คาดผ้าโหมดเทศ สวมหมวกหู กระต่ายสีแดง ลูกไม้แถบใบข้าว สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองเท้าหนังสีดำ
• ๑๑. คนสัญญาณ สวมเสื้อผ้าอัตลัด นุ่งผ้าเกี้ยวลาย คาดผ้าโหมดเทศ สวมหมวกหูกระต่ายสีแดง สวมหมวกประพาสสักหลาดแดงติดลูกไม้ใบข้าว สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองหนังสีดำ
• ๑๒. ฝีพายเรือพระที่นั่งลำทรง และเรือพระที่นั่งรอง สวมเสื้อสักหลาดสีแดงติดลูกไม้ใบข้าว กางเกงผ้าเสิร์จดำ คาดผ้ารัดประคด โหมดเทศ ขัดดาบฝักไม้ ดามไม้กลึง สายสะพายดาบสักหลาด สีแดงติดแถบลูกไม้ใบข้าว สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองเท้าหนังสีดำ
• ๑๓. ฝีพายรูปสัตว์ สวมเสื้อเสนากุฏลาย สวมกางเกงผ้าขาวริ้วทางแดง คาดผ้ารัดประคดสีแดงดอกขาว สวมหมวกสังกะทาสีแดง มีลายยันตร์สวมรองเท้าหนังสีดำ
• ๑๔. ฝีพายเรือเสือ สวมเสื้อผ้าปัศตูสีแดงติดแถบสีเหลือง กางเกงผ้าขาวริ้วทางแดง คาดผ้ารัดประคดสี แดง ตอกขาว สวมหมวกกลีบลำดวนสีแดงติดแถบเหลือง สวมรองเท้าหนังสีดำ
• ๑๕. ฝีพายเรือกลอง สวมเสื้อสีขาวติดแถบสีน้ำเงิน กางเกงผ้าสีน้ำเงิน คาดผ้ารัดประคดสีน้ำเงิน ดอกขาว สวมหมวกหูกระต่ายสีน้ำเงินติดแถบสีเหลือง รองเท้าหนังสีดำ
• ๑๖. ฝีพายเรือตำรวจ สวมเสื้อผ้าสีน้ำเงิน ข้อมือติดแถบสีแดง กางเกงผ้าสีน้ำเงิน คาดผ้ารัดประคดสีแดง ดอกขาว สวมหมวกหูกระต่ายสีแดงแถบผ้าสีเหลือง รองเท้าหนังสีดำ
• ๑๗. ฝีพายเรือตำรวจ สวมเสื้อผ้าสีน้ำเงินแถบแดง กางเกงผ้าสีน้ำเงินปลายขาติดแถบสีแดง คาดผ้า ประคด สีแดงดอกขาว สวมมงคลสีแดง รองเท้าหนังสีดำ
• ๑๘. ฝีพายเรือดั้ง สวมเสื้อผ้าสีดำริ้วทางแดง กางเกงผ้าสีแดงติดแถบสีดำ คาดผ้าประคดสีแดง ดอกขาว สวมหมวกทรงประพาสสีดำติดแถบสีแดง รองเท้าหนังสีดำ
• ๑๙. ฝีพายเรือแซง สวมเสื้อผ้าผ้าขาวติดแถบแดง ข้อมือมีแถบแดง กางเกงผ้าสีน้ำเงิน คาดผ้า รัดประคด สีแดงหน้าสีแดงหน้ามีเชิงชาย สวมหมวกหูกระต่ายสีแดง รองเท้าหนังสีดำ
• ๒๐. ฝีพายเรือประตู สวมเสื้อผ้าสีน้ำเงินติดแถบสีเหลือง กางเกงผ้าสีน้ำเงิน คาดรัดประคดสีแดง ศีรษะสวมมงคลสีแดง รองเท้าหนังสีดำ
• ๒๑. คนตีกลองชนะ มี ๒ ชุด คือ ชุดสีเขียว และชุดสีแดง ชุดสีเขียวสวมเสื้อสีเขียว ปลายแขนติดแถบ สีเหลือง กางเกงสีเขียวปลายขาติดแถบสีเหลือง สวมหมวกกลีบลำดวนสีเขียว รองเท้าหนังสีดำ ชุดสีแดง สวมเสื้อสีแดงปลายแขนติดแถบเหลือง กางเกงสีแดงปลายขาติดแถบเหลือง สวมหมวกกลีบลำดวน รองเท้าหนังสีดำ
• ๒๒. สังข์แตร สวมเสื้อผ้าปัศตูสีแดง ติดแถบทองปลายแขนบาน กางเกงผ้าปัศตูแดง ขอบปลายขา ติดแถบเหลือง สวมหมวกปัศตูแดงรูปกรวย พู่ยอดหมวกสีเหลืองหรือสีขาว รองเท้าหนังสีดำ
• ๒๓. จ่าปี่ จ่ากลอง เสื้อเข้มขาบไหม กางเกงผ้ามัสรู่ไหม สวมหมวกทรงประพาสผ้าโหมดเทศ ยอดเกี้ยว สวมถุงเท้าสีขาว รองเท้าหนังสีดำ
• ๒๔. คนเชิญเครื่องสูง สวมเสื้อเข้มขาบไหม กางเกงผ้ามัสรู่ไหม คาดผ้าคาดโหมดเทศ ศีรษะสวมลอกพอก หางเหยี่ยวแดง สวมรองเท้าหนังสีดำ
• ๒๕. คนตีมโหระทึก สวมเสื้อเข้มขาบไหม กางเกงผ้ามัสรู่ไหม คาดเข็มขัดแถบทองหัวมงกุฎ สวมหมวกทรงประพาสผ้าโหมดเทศยอดเกี้ยว สวมถุงเท้ายาวสีขาว รองเท้าหนังสีดำ