18
โดย
วริ
ษา สุ
กิ
ตติ
พั
ฒนากุ
ล
ทฤษฎี
วงกลม
ตอนเรี
ยนมั
ธยมปลายมี
บทเรี
ยนหนึ่
งของวิ
ชาคณิ
ตศาสตร์
ที่
ชอบเป็
นพิ
เศษคื
อเรื่
อง ‘เซ็
ต’ แม้
เนื้
อหาในบทเรี
ยนอาจเลื
อนรางไปบ้
าง
ตามกาลเวลา แต่
ที่
ยั
งจดจ�
ำได้
แม่
นย�
ำกลั
บเป็
นองค์
ประกอบที่
ดู
เหมื
อน
จะไม่
ส�
ำคั
ญทว่
าอยู
่
ในความสนใจจนถึ
งปั
จจุ
บั
นอย่
าง ‘แผนภาพวงกลม’
เป็
นภาพของวงกลมสองวงก�
ำลั
งอิ
นเตอร์
เซ็
กชั่
น(ซ้
อนทั
บ) กั
น เราค้
นพบ
ว่
าภาพประกอบนี้
สามารถน�
ำมาอธิ
บายในเรื่
องของความสั
มพั
นธ์
ได้
ดี
เราทุ
กคนต่
างมี
วงกลมคนละหนึ่
งวง ซึ่
งเปรี
ยบเสมื
อนพื้
นที่
ส่
วนตั
วของ
แต่
ละคน เราต่
างโคจรผ่
านกั
นไปมา พาวงกลมของเราไปทั
กทาย
ท�
ำความรู
้
จั
กกั
บวงกลมรอบข้
าง ต่
างฝ่
ายต่
างแนะน�
ำพื้
นที่
ของตนให้
อี
ก
คนได้
รู
้
จั
ก จนกระทั่
งเริ่
มเปิ
ดประตู
อนุ
ญาตให้
ก้
าวเข้
าไปในพื้
นที่
ของกั
น
และกั
น วงกลมทั้
งสองจึ
งเริ่
มมี
พื้
นที่
ซ้
อนทั
บกั
นท�
ำให้
ความเป็
นส่
วนตั
ว
บริ
เวณนั้
นถู
กเปลี่
ยนสถานะเป็
นสาธารณะ และหนึ่
งในกุ
ญแจดอกส�
ำคั
ญ
ที่
ช่
วยไขให้
พื้
นที่
ส่
วนตั
วของเราเปิ
ดออกได้
ก็
คื
อ ความรั
ก เราเลยตั้
งชื่
อ
เรี
ยกให้
พื้
นที่
นั้
นว่
า สาธารณรั
ก
สาธารณรั
ก เป็
นระบอบการปกครองความสั
มพั
นธ์
ภายใต้
พื้
นที่
ทั
บซ้
อนระหว่
างคนที่
สั
มพั
นธ์
ทฤษฎี
การขยายวงกลม
ความรั
ก ไม่
เพี
ยงแค่
ดึ
งคนที่
เรารั
กเข้
ามาในพื้
นที่
ของเราเท่
านั้
น
แต่
ยั
งดึ
งเอาสิ่
งของที่
เรารั
กเข้
ามาผสานกั
บตั
วเราด้
วยเช่
นกั
น ตั
วตนของ
เราเลยถู
กขยายใหญ่
จากวงกลมขนาดเล็
กก็
กลายเป็
นวงกลมขนาด
ใหญ่
ที่
แผ่
รั
ศมี
กว้
างออกไปผ่
านวิ
ธี
การที่
เราเพิ่
มความเป็
นเจ้
าของให้
กั
บ
ทั้
งสิ่
งของและผู้
คนด้
วยการลงท้
ายว่
า ‘ของเรา’ ไม่
ว่
าจะเป็
น ครอบครั
ว
ของเรา เพื่
อนของเรา บ้
านของเรา และอี
กสารพั
ดสิ่
งเท่
าที่
คนเราจะ
จั
บจองความเป็
นเจ้
าของได้
ซึ่
งเรื
่
องของการขยายตั
วตนดั
งกล่
าวได้
รั
บความสนใจจากนั
กจิ
ตวิ
ทยาสั
งคมชาวอเมริ
กั
นที่
น�
ำไปศึ
กษาและ
ท�
ำการวิ
จั
ย จนในที่
สุ
ดกลายเป็
นทฤษฎี
ที่
ชื่
อว่
า ทฤษฎี
การขยายตั
วตน
(Self-Expansion Model) ที่
แม้
จะเป็
นทฤษฎี
จากตะวั
นตกแต่
ก็
มี
มุ
มมอง
บางส่
วนที่
มาจากปรั
ชญาตะวั
นออก เจ้
าของทฤษฎี
คื
อ Dr. Elaine Aron
ข้
อค้
นพบดั
งกล่
าวสามารถน�
ำมาอธิ
บายความรั
กและความสั
มพั
นธ์
ได้
ใน
หลายกรณี
โดยทฤษฎี
นี้
เชื่
อว่
าการแผ่
ขยายตั
วตนเป็
นหนึ่
งในภารกิ
จ
ที
่
มนุ
ษย์
ทุ
กคนอยากท�
ำ เพื่
อผลั
กดั
นให้
ตั
วเราเติ
บโตในทิ
ศทางที่
ดี
ขึ้
น
เพราะการที่
เราผสานสิ่
งรอบตั
วเข้
ามาเป็
นส่
วนหนึ่
งของเราท�
ำให้
ตั
ว
ตนของเราขยายใหญ่
และการขยายตั
วตนดั
งกล่
าวเป็
นเหมื
อนกั
บ
เครื่
องมื
อที่
เสริ
มให้
ตั
วเรามี
ศั
กยภาพในการท�
ำอะไรได้
หลากหลายมาก
ขึ้
น เลยเป็
นเหตุ
ให้
เรารั
บรู้
ตั
วเองในทางบวก ที่
ในทางจิ
ตวิ
ทยาเรี
ยกว่
า
Self- Efficacy Theory
สาธารณรั
ก