MARSHAL - page 18

18
โดย วริษา สุกิ ตติพัฒนากุล
ทฤษฎีวงกลม
ตอนเรียนมัธยมปลายมี บทเรียนหนึ่ งของวิชาคณิตศาสตร์ ที่
ชอบเป็นพิเศษคือเรื่อง ‘เซ็ ต’ แม้เนื้อหาในบทเรี ยนอาจเลือนรางไปบ้าง
ตามกาลเวลา แต่ที่ ยังจดจ� ำได้แม่นย�ำกลับเป็นองค์ประกอบที่ดู เหมือน
จะไม่ส�ำคั ญทว่าอยู่ในความสนใจจนถึงปัจจุบันอย่าง ‘แผนภาพวงกลม’
เป็นภาพของวงกลมสองวงก�ำลังอินเตอร์เซ็กชั่น(ซ้อนทั บ) กัน เราค้นพบ
ว่าภาพประกอบนี้สามารถน� ำมาอธิบายในเรื่ องของความสัมพันธ์ ได้ดี
เราทุกคนต่างมีวงกลมคนละหนึ่งวง ซึ่งเปรียบเสมือนพื้ นที่ส่วนตั วของ
แต่ละคน เราต่างโคจรผ่านกั นไปมา พาวงกลมของเราไปทักทาย
ท�ำความรู้จักกับวงกลมรอบข้าง ต่างฝ่ายต่างแนะน�ำพื้นที่ของตนให้อีก
คนได้รู้จัก จนกระทั่งเริ่มเปิดประตูอนุญาตให้ก้าวเข้าไปในพื้นที่ของกัน
และกัน วงกลมทั้งสองจึงเริ่มมีพื้นที่ซ้อนทับกันท�ำให้ความเป็ นส่วนตั ว
บริเวณนั้นถูกเปลี่ยนสถานะเป็นสาธารณะ และหนึ่งในกุญแจดอกส�ำคัญ
ที่ช่วยไขให้ พื้นที่ส่วนตัวของเราเปิ ดออกได้ก็คือ ความรัก เราเลยตั้งชื่อ
เรียกให้พื้นที่ นั้นว่า สาธารณรัก
สาธารณรัก เป็ นระบอบการปกครองความสัมพันธ์ ภายใต้
พื้นที่ทับซ้อนระหว่างคนที่สัมพันธ์
ทฤษฎีการขยายวงกลม
ความรัก ไม่เพียงแค่ดึงคนที่เรารักเข้ามาในพื้นที่ของเราเท่านั้น
แต่ยังดึงเอาสิ่งของที่เรารักเข้ามาผสานกับตัวเราด้วยเช่นกัน ตัวตนของ
เราเลยถูกขยายใหญ่ จากวงกลมขนาดเล็กก็กลายเป็นวงกลมขนาด
ใหญ่ที่แผ่ รัศมีกว้างออกไปผ่านวิธีการที่เราเพิ่มความเป็นเจ้าของให้กับ
ทั้งสิ่งของและผู้คนด้วยการลงท้ายว่า ‘ของเรา’ ไม่ว่าจะเป็น ครอบครั ว
ของเรา เพื่อนของเรา บ้านของเรา และอีกสารพัดสิ่งเท่าที่คนเราจะ
จับจองความเป็นเจ้าของได้ ซึ่ งเรื่องของการขยายตัวตนดังกล่าวได้
รับความสนใจจากนั กจิตวิ ทยาสังคมชาวอเมริ กันที่น�ำไปศึกษาและ
ท�ำการวิจั ย จนในที่สุดกลายเป็นทฤษฎีที่ชื่อว่า ทฤษฎีการขยายตัวตน
(Self-Expansion Model) ที่แม้จะเป็นทฤษฎีจากตะวันตกแต่ก็มีมุมมอง
บางส่วนที่มาจากปรัชญาตะวันออก เจ้าของทฤษฎี คือ Dr. Elaine Aron
ข้อค้นพบดังกล่าวสามารถน�ำมาอธิบายความรักและความสัมพันธ์ได้ ใน
หลายกรณี โดยทฤษฎีนี้เชื่อว่าการแผ่ขยายตั วตนเป็นหนึ่งในภารกิ จ
ที่มนุษย์ทุ กคนอยากท�ำ เพื่อผลักดันให้ตัวเราเติบโตในทิศทางที่ดีขึ้น
เพราะการที่เราผสานสิ่ งรอบตัวเข้ามาเป็นส่วนหนึ่ งของเราท�ำให้ตั ว
ตนของเราขยายใหญ่ และการขยายตัวตนดั งกล่าวเป็นเหมือนกั บ
เครื่องมือที่เสริมให้ตัวเรามีศักยภาพในการท�ำอะไรได้หลากหลายมาก
ขึ้น เลยเป็นเหตุให้เรารับรู้ ตัวเองในทางบวก ที่ในทางจิตวิทยาเรียกว่า
Self- Efficacy Theory
สาธารณรัก