อ่อนหัตถ์ - page 41

41
วันธรรมดาวันหนึ่ งของช่วงปิดเทอม ผมรับภาระหน้ าที่จาก
คุณแม่ ให้เลี้ยงหลานสาวอยู่ที่บ้านพร้อมกับเจ้าตู บตัวใหญ่ หนึ่งตัว
หลานสาวของผมอายุจะสองขวบแล้วในอีกไม่กี่เดือน เธอเป็นเด็กน่ารัก
และฉลาดอี กด้วย เธอสามารถจดจ�ำสิ่งของเครื่ องใช้หรืออุ ปกรณ์
ส่วนตัวของคนในบ้านได้หมดเลย เมื่อสั ปดาห์ก่อนผมเอาโทรศั พท์
ออกจากกระเป๋าแล้ววางไว้บนโต๊ะท�ำงาน เธอจะใช้นิ้วชี้ของเธอชี้ไป
ที่โทรศัพท์แล้ วเรียกชื่อเจ้าของราวกับบอกว่านี่เป็นของใคร หากผมยัง
ไม่ไปหยิบมา เธอจะไปหยิ บมาให้ไว้กับเจ้าของทันที เธอจะท�ำอย่างนี้
กับทุกคน และทุกครั้งจะเป็นเดือดเป็นร้ อนทันทีถ้าไม่ได้เป็นอย่างที่เธอ
ต้องการ ผมไม่รู้ว่าเธอคิดอะไรอยู่
เมื่อพระอาทิตย์เริ่มหันเหเข้ าสู่ ทิศตะวันตก ผมนั่งดูหลานสาว
หลับหลังจากเธอได้ หม�่ำอาหารมื้อกลางวันเสร็ จ ผมเฝ้ามองเธอด้ วย
ความเอ็นดู ผมมองไปรอบๆ เพื่อหาอะไรมากระทบตาไม่ ให้ปิดลง
ข้างตัวผมมี หนังสือเรียนวิชาเศรษฐศาสตร์สมัยผมยังเป็นเฟรชชี่ อยู่
เล่มหนึ่ ง เปิดไปเปิ ดมาเจอหัวข้อหนึ่งที่ สะดุดตาผมเหลือเกิ น คือ
Equilibrium หรือ ความสมดุล ประโยคเปิดเรื่องก็โดนใจผมมากคือ
‘ความสมดุ ลเป็นสิ่ งที่ส� ำคั ญ’ หั วข้อนี้ ในทางวิ ชาเศรษฐศาสตร์
พยายามอธิบายถึงจุดที่สมดุ ลที่สุดในการตัดสินใจที่จะเลือกบริโภค
สินค้า ด้วยความที่จิตใจสะดุดกับประโยคดังกล่าวท�ำให้ผมนั่งอ่าน
หนังสือเล่มนั้นอย่ างใจจดใจจ่อ เมื่ออ่ านจบผมปิดหนั งสือทั นที
แล้วตั้งค�ำถามกับค�ำว่า ความสมดุ ลคืออะไร?
ผมใช้เวลาคิ ดและไตร่ตรองค�ำว่า ความสมดุล อยู่ชั่วครู่ ผมจึง
นิยามค�ำว่าความสมดุลของผมว่า มันคือการจัดการความต้องการที่
พอดีพอเหมาะในทุกๆ เรื่อง หลายครั้งที่เราสูญเสียความสมดุลไป
เพียงเพราะค�ำว่ามากไปหรือน้อยไป บ้ างก็ทานมากไปจนอ้วน บ้างก็
นอนน้อยเกินไปจนป่วย บ้างก็พูดมากเกินไปจนผิดใจกัน บ้างก็ออก
ก�ำลังกายน้อยเกิ นไปจนไม่แข็ งแรง หรือแม้แต่บางทีก็คิ ดมากเกินไป
จนเป็นทุกข์
ใช่ครับ! ผมเป็นคนหนึ่งที่ชอบคิดมาก เป็นคนที่ เคยหลงใหล
คิดว่าการคิดมากนั้นจะท�ำให้เราดู ฉลาด การมีเหตุผลต่างๆ มากมาย
มารองรั บความคิดนั้ นดูเจ๋ ง แต่หลายครั้ งจุดจบของเหตุ ผลที่มาก
เกินไปหรือความคิดมากนั้นมันคือความทุกข์
จะว่าเป็นความโชคดี ก็ได้เมื่ อความเชื่อของผมได้เปลี่ยนไป
ทันทีเมื่ อผมได้มาเจอหนังเรื่องหนึ่งคือ A Beautiful Mind ตัวเอก
ของเรื่องคื อ จอห์น แนช เป็นนักคณิตศาสตร์ที่คว้ารางวัลโนเบลสาขา
เศรษฐศาสตร์ในปี 1994 เขาเป็นมนุษย์คนหนึ่งที่ยิ่งใหญ่มากในด้าน
ของเหตุผล และความคิ ด แต่เขาเปราะบางทางด้ านอารมณ์ และ
ความรู้สึกเป็นอย่ างมาก เขาสามารถแก้สมการทางคณิตศาสตร์ที่
ซับซ้อนได้ แต่แก้สมการของชีวิ ตตัวเองไม่ได้ เขาประสบความส�ำเร็จ
อย่างรวดเร็วในฐานะศาสตราจารย์จนเป็นที่ ยอมรับ แต่ เขากลับต้อง
มาพบจุดต�่ำที่ สุ ดของชีวิ ตอี กครั้งด้วยอาวุ ธของเขาเองนั่นคือ
เจ้าความคิด ที่กลายเป็นภาพหลอนท�ำให้เขาตกอับอย่างมาก แต่โชค
ยังพอจะเข้ าข้างเขาอยู่บ้าง เมื่อเขาได้ มาพบเจอ อลิเซีย ภรรยาที่
มาช่วยเติมเต็มส่วนที่เขาเปราะบางนั่นคือ อารมณ์ และความรู ้สึก
เธอใช้หัวใจเยียวยาจอห์น จนกระทั่งเขากลับมายิ่ งใหญ่อีกครั้งและ
สามารถคว้ารางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ในปีค.ศ. 1994
เมื่อผมทบทวนเรื่องราวในหนังที่สอนมิ ติความเป็ นมนุษย์ได้
เป็นอย่างดีอย่ างเรื่องนี้ ท�ำให้ผมนึ กถึงค�ำสอนของพ่อผม ที่ท่านสอน
สมัยผมเป็นเด็กๆ ซึ่งตอนนั้นผมไม่ได้เข้าใจอะไรมันหรอก ได้แต่เพียง
จดจ�ำมา ประโยคนั้นก้องในหั วผมมาจนถึงวันนี้คื อ “เมื่อใดก็ตามที่
เราสูญเสียสมดุลของความคิด เมื่อนั้นแหละเราจะสูญเสียสัมผัสของ
ความจริง” แต่อย่างไรก็ ตามผมเชื่อว่ามั นคือความสนุกของชีวิตที่เรา
จะต้องหาสมดุลของความคิ ดและความรู้สึ กให้ได้ และเมื่อเราหา
มันเจอ ความสมดุลนี้แหละที่จะท�ำให้เรามีความสุขอย่างแท้จริง
ขณะที่ผมก� ำลังคิ ดอยู่เพลินๆ เสียงของหลานก็ ดังขึ้ นเป็ น
สัญญาณที่บ่งบอกว่าเธอก� ำลังจะตื่นแล้ ว ผมยังคงเฝ้ามองเธอด้วย
ความเอ็นดู เธอเป็นเด็กคนหนึ่งที่ถู กสอนให้ใช้การจดจ�ำว่านี่คื อน้า
นี่คือโทรศัพท์หรือสิ่ งของของน้า ผมไม่ได้บอกว่าการสอนให้เด็กคิด
หรือจดจ�ำเป็ นสิ่งที่ไม่ ดี แต่ผมเชื่อว่าเราทุ กคนถูกสอนมาให้คิดหรือ
จดจ�ำก่อนใช้ความรู้สึ กเสมอ ผมอยากให้หลานสาวของผมเติบโตมา
ในความสมดุ ลของความคิดและความรู ้สึ ก หวังว่ าเมื่อเธอโตขึ้ น
เธอจะไม่ เป็นเดื อดเป็นร้อนเพราะความฉลาดของเธอเองเหมื อน
ในสมัยเป็นเด็กอี กครั้ง เธอคงจะต้ องฝึกใช้ต่ อมความรู้สึ กบ่อยๆ
และนี่จึงเป็นอี กหนึ่งความเชื่ อใหม่ๆ ของผมว่า ความรู้ สึก
คื อเหตุผลชนิดหนึ่งที่ เหตุผลเองก็อธิ บายไม่ได้ ผมก็ไม่รู ้หรอกว่า
ใครอธิบายได้
นอกจากตัวคุณเอง!
เรื่องวันวาน
กับหลานสาว
เรื่อง : จิรายุ ชัยวิ ริยะพงศ์