อ่อนหัตถ์ - page 24

24
เสียงกรีดร้องด้วยความหวาดกลัวดังก้องสะท้อนไปทั่วจัตุรัส
เทียนอันเหมิน สถานที่ ส�ำคัญทางประวั ติศาสตร์ของจีน ผสาน
กับเสียงฝีเท้ากระทบกับพื้นปูนของนั กศึกษาชาวจีนนับพันคนที่
พยายามหนีเอาตัวรอดจากกองก�ำลังปลดแอกประชาชนแห่งชาติ
จีนและกองทหารอาวุธครบมื อ เสียงร้องไห้ เสียงครวญคราง
ด้วยความเจ็ บปวดและหวาดกลัว แทรกตัวลึกลงไปในหัวใจ
ของประชาชนชาวจีนนั บล้านๆ คน จุดเริ่ มต้ นของจุดจบของ
ประชาธิปไตยในดินแดนมังกร ดับสิ้นไปพร้อมกั บชีวิตของเหล่า
นักศึกษาผู้โหยหาอุดมการณ์แห่งความเท่ าเทียม และกลับกลาย
เป็นอดีตอันด่างพร้ อยในสายตาของพรรคคอมมิวนิ สต์จี นไป
ในที่สุด
สิ่งที่ชาวไทยในยุ คสมัยนั้ นได้รั บรู ้เกี่ยวกั บเหตุ การณ์
สังหารหมู่ที่จัตุรัสเที ยนอันเหมิน คือเรื่ องราวที่ถูกเล่าอย่างผิวเผิน
เพียงเท่ านั้น สาเหตุ เพราะข้อมู ลส่ วนใหญ่ยังคงถูกปกปิ ด
โดยรัฐบาลพรรคคอมมิวนิ สต์จีน ที่ กลัวว่ าวันหนึ่ง เหตุการณ์
ที่แสดงถึงความกระด้างกระเดื่องของประชาชนชาวจีนจะเกิ ดขึ้น
ซ�้ำรอยอีกครั้ ง ความหวาดกลัวนั้นถูกสะท้ อนผ่านการกระท�ำ
เมื่อวั นที่ 4 มิถุนายนที่ผ่านมา ซึ่งเป็นวันครบรอบ 25 ปี ของ
เหตุการณ์สังหารหมู่ที่เกิดขึ้น สิ่งที่เราเห็นได้ชัดเจนผ่านรายงาน
ข่าวจากสื่ อทั่วโลกนั่นคือการที่รั ฐบาลพรรคคอมมิวนิสต์ สั่งให้
กองก�ำลั งทหารนับพันเข้ากระชับพื้นที่กรุงปักกิ่ง เพื่อป้องกันไม่ให้
มวลชนได้ร�ำลึกถึงเหตุ การณ์น่าสลดใจที่เคยเกิดขึ้ น กองก�ำลัง
ทหารได้เข้ าควบคุมบริ เวณจัตุรั สเที ยนอันเหมินอย่ างรั ดกุม
โดยรอบ เพื่อป้องกันไม่ ให้ประชาชนเข้ ามาเพื่อจัดพิธีร� ำลึกถึง
ความสูญเสี ยที่เกิดขึ้นได้ สิ่ งหนึ่งที่เราสามารถตีความได้ จาก
การกระท�ำของพรรคของพรรคคอมมิ วนิ สต์จี นนั้ นคื ออะไร?
หนึ่งนั่นคือความต้องการของรัฐบาลจีน ที่ต้องการแสดงออกซึ่ง
อ�ำนาจที่ตนมีอยู ่ต่อรัฐและประชาชน ผ่านการ ‘บังคั บให้ลืม’
เหตุการณ์ในอดีตใดๆ ก็แล้วแต่ ที่แสดงถึงการท้าทายอ�ำนาจ
ของผู้ปกครองอันเป็นภัยอันร้ ายแรงต่อระบอบเผด็จการทั่วโลก
รัฐจึงจ� ำต้องลดทอนคุณค่าของเหตุการณ์ ที่เกิดขึ้นโดยวิธีการ
ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการใช้ โฆษณาชวนเชื่อ เพื่อน�ำมาประณาม
การเคลื่อนไหวทางการเมืองของเหล่านักศึกษา ว่ าเป็นการตั้งตน
เป็นศั ตรูของรั ฐ อันเป็นการกระท� ำที่ขั ดต่ออุดมการณ์ ของ
คอมมิวนิสต์อันสูงส่ง ไม่ก็อ้างว่านักศึกษาเหล่านั้น คือผู้ที่ฝักใฝ่
ในลัทธิทุนนิยม (ซึ่งเป็นเหตุผลที่คลาสสิคที่สุดและถูกน�ำมาใช้
มากที่สุดในสมัยของการปฏิวัติวัฒนธรรมตั้งแต่ช่วงปี ค.ศ.1966
เพื่อก�ำจัดศัตรูทางการเมือง)
การใส่ร้ายป้ ายสีเพื่อลดทอนความน่ าเชื่อถือของฝ่ าย
ตรงข้าม คือสิ่งที่รั ฐบาลคอมมิวนิสต์ใช้ เพื่อสร้างความชอบธรรม
ในการใช้ความรุนแรงเพื่อปราบปรามกลุ่มนักศึกษา และเป็นการ
ประกาศจุดยืนของสังคมโลก ว่ าลัทธิ คอมมิวนิ สต์จะไม่มีวัน
โอนอ่อนให้กับสิ่งใด กระนั้นก็ตาม สิ่งหนึ่ งซึ่งเป็นปัจจัยส�ำคัญที่
สั่นคลอนระบอบคอมมิวนิสต์ทั้งระบอบในขณะนั้นที่เราจะละเลย
ไม่ได้ เลย นั่นคือความเข้ มแข็งของมวลชนและการรวมตัวกัน
เพื่อแสดงออกถึ งจุดยืนทางการเมือง ในระยะแรกของการเดิน
ขบวนเรียกร้องนั้น กลุ่มที่เป็นตัวตั้งตั วตีส�ำคัญคือกลุ่มนักศึกษา
จากหลายมณฑลทั่วประเทศจี นที่ออกมารวมตัวกันเพื่ อต่อต้าน
การคอร์รั ปชั่นและเพื่อระลึ กถึงการจากไปของหู เย่าปัง อดี ต
เลขาธิการพรรคคอมมิวนิ สต์ หัวก้ าวหน้า ผู ้ถูกปลดลงจาก
ต�ำแหน่งโดยเหล่าสมาชิ กอนุ รักษ์นิยมภายในพรรค ผนวกกับ
ปัญหาทางเศรษฐกิจที่ก�ำลังกัดกิ นประเทศจีน ประชาชนจ�ำนวน
มากจึ งออกมาร่วมเดินขบวนร่วมกับนั กศึกษาเพื่ อเรียกร้องให้
เกิดการเปลี่ ยนแปลงต่อระบบเศรษฐกิจ สิ่งนี้ สะท้อนออกมาว่ า
มวลชนคือพลังหลักที่อาจส่งผลให้ เกิดการเปลี่ยนแปลงในสังคม
หรื อไม่? หรือว่าเป็นไปเพื่ อท้าทายต่ ออุดมการณ์คอมมิวนิสต์
เพียงเท่านั้น? สิ่ งที่เราต้องน�ำมาพิ จารณาร่วมในประเด็นนี้ คือ
เหตุการณ์ความแตกแยกที่เกิดขึ้ นในพรรคในขณะนั้น สมาชิ ก
ในพรรคคอมมิวนิสต์ได้แตกออกเป็ นสองฝั่ง ท� ำให้ดุลอ�ำนาจที่
เคยมีอยู ่หนึ่งเดียวต้องแตกออกจากกัน ฝั่งหนึ่ งคือกลุ่มอนุรักษ์
นิยมที่น�ำโดยเติ้งเสี่ ยวผิงซึ่งเป็นแรงผลั กดันส�ำคัญในการปลด
ภาพถ่ายวันที่ 1 พฤษภาคม 2532
หวัง ตัน (กลาง) ผู้นำ�นั กศึกษาและตัวแทนจากมหาวิทยาลัยปักกิ่ง
ซึ่งมีความเห็นไม่สอดคล้องกั บรัฐบาล แถลงการณ์แก่กลุ่มผู้ สื่อข่ าวในกรุงปักกิ่ง