อ่อนหัตถ์ - page 29

29
ต่อด้วยสองชิ้นตามด้วยเม็ดเล็กและแท่งอย่างสมบูรณ์ แต่ก็ยัง
ขาดหลักฐานฟอสซิ ลของสัตว์ ในช่วงรอยต่อตรงนี้ จนมาถึงปี
ค.ศ. 2004 นีล ชูบิน ก็ค้นพบ ทิกทาลิก(Tiktaalik) สัตว์ที่มีกระดู ก
หนึ่งชิ้นตามด้ วยสองชิ้นและเริ่มมีกระดู กแท่งๆ ให้เห็น มีหัวแบน
ตาอยู่ด้านบน และพบในชั้นหินอายุประมาณ 375 ล้านปี เป็น
สัตว์ในช่ วงรอยต่อของวิวัฒนาการตามที่คาดไว้ นีล ชูบิน ได้ใช้
เวลาศึกษาเพิ่มเติมอีกสองปี ก่อนที่จะตีพิ มพ์ และเป็นข่ าวโด่ง
ดังในปี ค.ศ. 2006
ต่อมาจึ งค่อยเปลี่ยนเป็นการเดิ นสองขาแบบในปัจจุ บัน แล้ ว
การเดินสองขาช่วยอะไร ลักษณะนี้ถึงได้ถูกคัดเลื อกมา ประการ
แรกคือการประหยั ดพลังงาน ในยุคที่ ของกินยั งไม่ได้มี ขาย
ตามร้านสะดวกซื้ อ การกิ นครั้งหนึ่ งแล้ วเก็ บพลังงานไว้ ใช้
ได้ นานๆ เป็นเรื่องที่จ� ำเป็น และการเดิ นสองขาก็เป็นการใช้
พลั งงานน้อยกว่ าการเดินสี่ขา ประการที่สอง การเดิ นสองขา
จะช่วยลดการสูญเสียความร้อน หากนึกภาพตาม ลิ งที่เดินสี่ขา
เวลาเดิ นช่วงอกและท้องจะขนานไปกั บพื้น พื้ นดิ นในตอน
กลางวันที่เก็ บกักความร้ อนไว้ ท�ำให้ช่วงท้องของลิงได้รับไอร้อน
อย่ างเต็มที่ แต่เมื่อเปลี่ยนมาเดิ นสองขา เราก็จะสู ญเสี ย
ความร้อนออกจากร่างกายน้ อยลง แถมยังเป็นการยกต�ำแหน่ง
ของสมองให้สูงขึ้นมารับอากาศที่ ปลอดโปร่งกว่า และประการ
สุดท้าย แน่นอนว่ าเมื่อเราเดินสองขา เราจะมีมือที่ว่างเกิดขึ้ นมา
เมื่อมีที่ว่างเกิดขึ้น พวกเขาจึ งสามารถใช้สองมือนี้ในการ
ขนอาหารกลับถ�้ำได้มากขึ้น ใช้มือในการเพาะปลูกสร้างแหล่ง
อาหารขึ้นมาเอง ใช้สร้ างเครื่องไม้เครื่องมือมาทุ่นแรง ใช้สร้าง
ความผูกพันความห่ วงใยความรักตลอดจนสร้างขนบธรรมเนียม
ประเพณี สร้างวั ฒนธรรม และส่งต่ อสิ่งเหล่ านี้มาจนถึงเราใน
ถึงปัจจุบัน
ธรรมชาติให้มือเรามาก็จริง แต่การลงมือท�ำอะไรสั กอย่าง
เป็นสิ่งที่เราต้องเลือกเอง
ถึงตรงนี้ อยากให้ทุกคนลองมองไปที่มือของตัวเอง แล้ ว
ใช้นิ้วโป้ งแตะไปที่ปลายนิ้ วอื่นๆ อีกสี่นิ้ว รู ้สึกอะไรไหม เมื่อ
สักครู่คุณได้ท�ำสิ่งที่มหัศจรรย์ มากเลยนะ เพราะในบรรดาสิ่ง
มีชีวิตต่างๆ ที่เกิดขึ้นมาบนโลกในสามพันห้าร้อยล้านปีที่ผ่านมา
มีแค่ สัตว์ เลี้ยงลูกด้วยนมกลุ่มไพรเมตเท่ านั้นที่นิ้วโป้ งของเรา
สามารถพับเข้ าหาฝ่ามือได้ และมีแค่มนุษย์ เท่านั้น ที่สามารถ
ใช้นิ้วโป้งไปแตะปลายนิ้วอื่ นๆ ได้ครบทุกนิ้ว นี่เป็นสิ่งที่ ท�ำให้
เราท�ำงานที่ละเอียดอ่ อนได้ และท� ำให้ไม่มี สัตว์ชนิดใดในโลก
ที่แกะสลัก พับกระดาษ วาดรู ป ท�ำอาหาร หรือโซโล่กีต้าร์ได้เก่ง
เท่าเรา
จากครีบปลาที่ดูเหมือนแค่แผ่นเนื้อเยื่อธรรมดา เอาไว้ใช้
ตวัดน�้ำไปมา แท้จริงแล้วมันคือต้ นแบบที่ต่อมาได้พัฒนามาเป็น
โครงสร้างต่างๆ มากมาย ขาของเสือชีต้าร์ ที่ใช้วิ่ง ปีกของนกที่
ใช้บิ น ไปจนถึงมื อของคนที่ใช้ เขียนหนังสือ แต่โครงสร้างที่ มีแค่
กระดูก เส้ นประสาท และหลอดเลือด ท� ำไมถึงกลายมาเป็น
อวัยวะส� ำคัญที่ แสดงถึง การท�ำงาน ความสามารถ และสื่ อถึง
ความเป็นมนุษย์ได้มากกว่าอวัยวะอื่นๆ
เพื่อจะเข้าใจมือให้มากขึ้น เราอาจต้องไปดูที่ขา
เมื่อ 6 ล้ านปีที่แล้ว ในยุ คที่ลิงทั้ งหมดอาศัยอยู่บนต้นไม้
อุณหภูมิของโลกได้มี การเปลี่ยนแปลง อากาศที่ เย็นและแห้ ง
ของทวีปแอฟริกาก็ส่งผลให้พื้ นที่ป่ าลดลง และเริ่มถูกแทนที่ด้วย
ทุ่งหญ้ามากขึ้น ลิงบรรพบุรุษของเราจึงมี ทางเลือกอยู่ 2 ทางคือ
เข้าไปอยู่ในป่าที่ลึกขึ้นหรือลงมาอยู่ในทุ่งหญ้าให้ได้ และแน่นอน
ถ้าลิ งเหล่านั้นไม่เลื อกอย่างหลัง คงเป็นเรื่องที่ยากจะจินตนาการ
ว่าโลกทุกวั นนี้จะเป็นอย่างไร
จากการศึกษาข้อมูลในยุคนั้น เชื่อกันว่า สาเหตุหนึ่งคงเป็น
เพราะบรรพบุรุษเของเราอาศัยอยู ่บริเวณขอบป่า จึงมีการลงจาก
ต้นไม้มาเดินบนพื้ นราบบ้างเป็นครั้งคราว แต่เมื่อสภาพแวดล้อม
บีบบั งคับมากขึ้น การคัดเลือกตามธรรมชาติจึงเกิดขึ้น
ลิงที่สามารถใช้ ชีวิตบนพื้นดินได้ จึงได้ครอบครองพื้นที่อัน
มีมากกว่า
ในตอนแรกนั้น ลิงที่ลงมาจากต้นไม้ก็ยังคงเดินสี่ขาอยู่