อ่อนหัตถ์ - page 28

28
สิ่งเหล่านี้ ถูกออกแบบมาเหมือนกั น มีต้นตอมาจากจุ ดก�ำเนิด
เดียวกันแต่เมื่อผ่านกาลเวลาที่ยาวนาน ไปท�ำหน้าที่ที่แตกต่างกัน
ท�ำให้รูปแบบของมันถูกคัดเลือกและพัฒนามาในที่ สุด
และค�ำตอบนี้ได้รับการยืนยันในปี ค.ศ. 2006 จากการ
ค้นพบอะไรบางอย่างของ นีล ชูบิ น (Neil Shubin)
ก่อนอื่ นขอเล่าย้อนไปในปี ค.ศ. 1881 กันก่อน ในปีนั้น
ที่ประเทศแคนาดา ได้มีการค้ นพบฟอสซิลของปลา ยูสตีนอพธีรอน
(Eusthenopteron) ปลาโบราณที่มีชี วิตอยู่เมื่อประมาณ 380
ล้านปีที่แล้ว พบว่ าภายในครีบของมันมีการเรียงตัวของกระดูก
แบบหนึ่ งชิ้นหลักแล้ วต่อกั บอีกสองชิ้น แต่ยังไม่ เจอชิ้นเล็กๆ
กับแท่งๆ
ต่อมาในปี ค.ศ. 1920 ก็มีการค้นพบสัตว์ โบราณที่เป็น
ข่าวดังไปทั่วโลก คื อ อิกไธโอสตีกา (Ichthyostega) ซึ่ งมีชี วิตอยู่
เมื่อ 360 ล้านปีที่แล้ว สัตว์ชนิดนี้จะเป็ นปลาก็ไมใช่ จะเป็นสัตว์
สะเทินน�้ำสะเทินบกก็ไม่เชิง มันมี หัวและหางเหมือนปลา แต่มี
ขาสี่ขา และกระดูกขาก็เป็นโครงสร้ างแบบหนึ่งชิ้นต่อด้วยสอง
ชิ้นตามด้วยชิ้นเล็กๆ และแท่งๆ อย่างสมบูรณ์ หลังจากนั้นอีก
68 ปีให้หลัง มีการค้นพบฟอสซิลสั ตว์โบราณที่มีลักษณะกึ่งปลา
กึ่งสัตว์สะเทินน�้ำสะเทินบกอี กหนึ่งชนิด ชื่อว่า อะแคนโตสตีกา
(Acanthostega) ซึ่ งมี รู ปแบบโครงกระดู กขาคล้ ายกับ
อิกไธโอสตี กา แต่กระดูกเหล่านั้นอยู่ภายในครีบ
แม้ นักวิ ทยาศาสตร์ จะเชื่อว่ า ยูสตี นอพธี รอน เป็น
บรรพบุ รุษของ อะแคนโตสตีกา กล่าวคือ ในยูสตีนอพธีรอน
กระดูกครีบเป็นแบบ หนึ่งชิ้นต่อด้วยสองชิ้นแต่ยังไม่ มีลักษณะ
เม็ดเล็กกับแท่งให้เห็น ส่วนในอะแคนโตสตีกามี ลักษณะหนึ่งชิ้น
มื อที่ มอง (ไม่ ) เห็ น :
วิวั ฒนาการจากครีบปลาสู่ ขาคน และเหตุ ผลของธรรมชาติ
มือ ถือเป็นอวัยวะที่ส�ำคัญอันดับต้นๆ ของร่างกายคนเรา
ก็ว่าได้ ไม่ว่ าจะพิมพ์งาน วาดภาพ เขียนหนั งสือ เล่นดนตรี
ขับรถ ฯลฯ เกือบทุกกิจกรรมในชีวิตประจ�ำวัน ล้วนต้องเกี่ยวข้อง
กับอวัยวะชิ้นนี้ แต่คงมีน้อยคนที่จะรู้ที่มาที่ไปของมัน
มือของเรามาจากไหน และท�ำไมถึงมีความส�ำคั ญมาก
ขนาดนี้?
On theNatureof Limbs โดยริชาร์ด โอเวน (RichardOwen)
เป็นหนังสือที่พิมพ์ขึ้น ก่อนที่ On the Origin of Species ของ
ชาร์ลส์ ดาร์วิน (Charles Darwin) บิดาแห่ งทฤษฎีวิวัฒนาการ
จะตามมาในอีก 10 ปีให้หลัง หนังสือเล่มแรกนั้นว่าด้วยเรื่ องราว
การเปรียบเทียบร่างกายของสัตว์ต่างๆ โดยเฉพาะโครงกระดูก
สิ่งที่ ริชาร์ ด โอเวน (Richard Owen) ค้นพบก็ คือ อวัยวะของ
สัตว์จ� ำนวนมาก ไม่ ว่าจะเป็น ปีกนก ขากบ ครี บปลา หรือ
แม้กระทั่งแขนคน ทั้ งหมดล้วนมีโครงกระดู กที่เป็นแบบแผน
เดียวกัน คือเริ่มต้นจากกระดู กหนึ่งท่อน ต่อด้ วยกระดูกสองท่อน
ต่อด้วยกระดูกชิ้นเล็ กๆ แล้วจบด้วยกระดูกแบบแท่ง
ไม่ใช่แค่มองเห็นความเหมือนในสิ่งที่แตกต่ าง แต่เขาคิด
ต่อไปว่า นี่ ไม่น่าจะเป็นแค่เรื่องบังเอิญ
หนึ่งชิ้น – สองชิ้น – ชิ้นเล็ก – แท่ง แบบแผนเช่นนี้เป็น
เสมือนพิ มพ์เขี ยว ที่ปรากฏให้เห็นอยู่เสมอในรูปร่างลั กษณะ
ภายนอกที่หลากหลาย ด้วยโครงสร้างนี้ หากเราอยากสร้างปีก
ค้างคาวก็ท�ำได้โดยการยืดแท่งออกมาให้ยาวขึ้น อยากได้ครีบ
ปลาก็หดกระดู กหลัก และอีกสองชิ้ นที่ต่อให้เล็ กลง
สิ่งที่น่าสนใจก็คือท�ำไมธรรมชาติถึงให้โครงสร้างที่เหมือนกัน
มาท�ำหน้ าที่แตกต่างกัน ค�ำสันนิษฐานที่เป็นไปได้ก็คือ หรือเดิมที
เรื่อง : ศุภกานต์ ครองสินทรัพย์ / พาฝั น พลเยี่ยม
มือดี